Felly, a gaf i alw ar Lesley Griffiths, Gweinidog yr Amgylchedd, Ynni a Materion Gwledig?

Cynnig NDM7647 Rebecca Evans

Cynnig bod y Senedd, yn unol â Rheol Sefydlog 27.5:

1. Yn cymeradwyo bod y fersiwn ddrafft o Reoliadau Deddf yr Amgylchedd (Cymru) 2016 (Diwygio Targed Allyriadau 2050) 2021 yn cael ei llunio yn unol â’r fersiwn ddrafft a osodwyd yn y Swyddfa Gyflwyno ar 9 Chwefror 2021.

Cynnig NDM7646 Rebecca Evans

Cynnig bod y Senedd, yn unol â Rheol Sefydlog 27.5:

1. Yn cymeradwyo bod y fersiwn ddrafft o Reoliadau Newid yn yr Hinsawdd (Targedau Allyriadau Interim) (Cymru) (Diwygio) 2021 yn cael ei llunio yn unol â’r fersiwn ddrafft a osodwyd yn y Swyddfa Gyflwyno ar 9 Chwefror 2021.

Cynnig NDM7645 Rebecca Evans

Cynnig bod y Senedd, yn unol â Rheol Sefydlog 27.5:

1. Yn cymeradwyo bod y fersiwn ddrafft o Reoliadau Newid yn yr Hinsawdd (Cyllidebau Carbon) (Cymru) (Diwygio) 2021 yn cael ei llunio yn unol â’r fersiwn ddrafft a osodwyd yn y Swyddfa Gyflwyno ar 9 Chwefror 2021.

Cynnig NDM7644 Rebecca Evans

Cynnig bod y Senedd, yn unol â Rheol Sefydlog 27.5:

1. Yn cymeradwyo bod y fersiwn ddrafft o Reoliadau Newid yn yr Hinsawdd (Terfyn Credyd Cyfrif Allyriadau Net Cymru) (Cymru) 2021 yn cael ei llunio yn unol â’r fersiwn ddrafft a osodwyd yn y Swyddfa Gyflwyno ar 9 Chwefror 2021.

Cynigiwyd y cynigion.

Diolch, Dirprwy Lywydd. Yn 2016, fe wnaeth y Senedd ddeddfu ar gyfer y targed lleihau allyriadau statudol cyntaf i Gymru i leihau allyriadau gan o leiaf 80 y cant yn 2050. Ychydig dros ddwy flynedd yn ôl, fe wnaeth y Senedd ddeddfu ar gyfer tri tharged allyriadau dros dro a dwy gyllideb garbon gyntaf Cymru, a wnaeth ein rhoi ar y trywydd iawn ar gyfer yr 80 y cant. Ers hynny, daeth Cymru y wlad gyntaf yn y byd i ddatgan argyfwng hinsawdd. Rydym wedi gweld effaith gynyddol hinsawdd sy'n cynhesu yng Nghymru ar ffurf llifogydd, tirlithriadau a'r effaith ar ein hamgylchedd morol. Rydym wedi gwrando ar bobl o bob oed a chefndir, sy'n mynnu gweld gweithredu i ddiogelu treftadaeth naturiol Cymru a'n cymunedau, yn ogystal ag ecosystemau mwyaf hanfodol y byd. Mae'n iawn, felly, i ni ailedrych ar ein targedau hinsawdd cyn i dymor hwn y Senedd ddirwyn i ben.

Fel bob amser, rydym ni wedi ein harwain gan uchelgais ac, yn hollbwysig, gan dystiolaeth. Pan roddodd y Pwyllgor Newid Hinsawdd gyngor i Lywodraeth Cymru fabwysiadu targed o 95 y cant ar gyfer lleihau allyriadau, derbyniais eu cyngor gan hefyd nodi ein huchelgais i ddod o hyd i ffyrdd o fynd ymhellach. Roedd y Pwyllgor Newid Hinsawdd yn glir bod y targed lleihau o 95 y cant ar gyfer Cymru yn gofyn am yr un lefel o ymdrech, a llawer o'r un camau gweithredu, a oedd yn ofynnol gan wledydd eraill i gyrraedd eu targedau nhw. Nid dal i fyny oedd fy uchelgais i, gan nad oeddem ni erioed wedi syrthio ar ei hôl hi, ond yn hytrach i Gymru arwain y ffordd. Cefais gyngor ac argymhellion gan y Pwyllgor Newid Hinsawdd ym mis Rhagfyr, ac roeddwn i'n falch eu bod wedi gallu cadarnhau ein huchelgais ar gyfer targed sero net i Gymru sy'n gyson ag ysbryd cytundeb hinsawdd Paris. Mae'n gredadwy ac yn fforddiadwy, yn seiliedig ar y dystiolaeth.

Cynhyrchodd y Pwyllgor Newid Hinsawdd hefyd argymhellion ar gyfer ein targedau dros dro a'n dwy gyllideb garbon nesaf. Nododd y pwyllgor yn fanwl sut yr oedden nhw o'r farn y gall Cymru gyflawni'r targedau newydd, eu glasbrint. Wrth gwrs, mae lle ar gyfer technolegau carbon isel a dim carbon newydd ac arloesol, ond mae maint yr her yn golygu na fydd atebion technolegol yn unig yn ddigonol. Bydd angen pob corff cyhoeddus, busnes a chymuned yng Nghymru er mwyn i ni lwyddo i gyflawni'r newid cymdeithasol sydd ei angen i gyflawni ein nodau hinsawdd cynyddol uchelgeisiol. 

Cafodd cyngor y pwyllgor ei lywio gan ddau ddigwyddiad ymgynghori yng Nghymru, ochr yn ochr â galwad am dystiolaeth. Rwy'n ddiolchgar i bawb a gyfrannodd at y broses hon ac a wnaeth y cyngor mor gadarn â phosibl. Rwyf i hefyd yn ddiolchgar i'r Pwyllgor Newid Hinsawdd, yr Amgylchedd a Materion Gwledig am ystyried y rheoliadau drafft ac am argymell bod y Senedd yn eu cymeradwyo. Ar gais y pwyllgor cytunais i ohirio'r ddadl heddiw er mwyn caniatáu mwy o amser i graffu. O ganlyniad, os caiff y rheoliadau eu cymeradwyo heddiw, Dirprwy Lywydd, bydd angen i mi ddiwygio'r dyddiad y byddant yn dod i rym cyn eu llofnodi.

Os bydd y Senedd yn cymeradwyo'r rheoliadau, bydd Cymru yn ymuno â nifer fach iawn o wledydd ledled y byd sydd â tharged sero-net yn y gyfraith. Bydd Cymru yn gweithredu mewn undod â'r gwledydd hynny sy'n profi effeithiau hinsawdd mwy dinistriol fyth nag yr ydym ni'n eu gweld ar hyn o bryd yng Nghymru, ond nad ydyn nhw wedi elwa ar yr economi carbon uchel sydd wedi achosi'r broblem yn y lle cyntaf. Bydd Cymru yn gweithio gyda'n partneriaid rhyngwladol i ysgogi gweithredu gan wledydd, gwladwriaethau a rhanbarthau ledled y byd, cyn cynhadledd COP26 hollbwysig y Cenhedloedd Unedig yn Glasgow yn ddiweddarach eleni.

Rydym ni wedi ymrwymo'n llwyr i wthio terfynau ein pwerau datganoledig i sicrhau newid teg a chlir i sero net. Mae angen gweithredu gan Lywodraeth y DU hefyd fel y gall holl wledydd y DU barhau i ddatblygu nodau hinsawdd cynyddol uchelgeisiol, a chyflawni'r camau gweithredu sydd eu hangen i'w cyflawni. Yn ystod y misoedd diwethaf rydym ni wedi sefydlu grŵp gweinidogol rheolaidd, pedair gwlad i lywio'r gwaith o gyflawni sero-net. Mae'n rhaid i ni ddefnyddio'r ymgysylltu hwn i gydweithio ledled y DU, ac i bob gwlad herio a chefnogi ei gilydd i fynd ymhellach. Bydd angen cyfraniad cryf arnom ni gan Lywodraeth y DU os yw Cymru am gyrraedd y targedau newydd hyn mewn modd sy'n sicrhau cyfiawnder cymdeithasol o gofio mai eu cyfrifoldeb wedi ei gadw yn ôl hwy yw llawer o'r meysydd polisi hanfodol yn bennaf, megis cynhyrchu ynni a'r fframwaith cyllidol cyffredinol y mae Llywodraethau datganoledig yn gweithredu oddi mewn iddo.

Rydym ni wedi ymgysylltu yn eang i ddatblygu'r cynllun cyflawni i fodloni cyllideb garbon nesaf Cymru, sydd i'w chyhoeddi erbyn diwedd 2021 yn nhymor newydd y Senedd. Mae'r ymgysylltu hwn yn cynnwys Wythnos Hinsawdd Cymru fis Tachwedd diwethaf, pan gyfrannodd dros 2,000 o bobl at y trafodaethau am gynllun cyflawni nesaf Cymru. Yn fwy diweddar, rydym ni wedi cefnogi sefydlu cynulliad dinasyddion ar yr hinsawdd ym Mlaenau Gwent, ac rydym yn gobeithio y gall hynny fod yn dempled ar gyfer darparu cyfleoedd newydd i gymunedau lunio gweithredu ar gyfer yr hinsawdd yn uniongyrchol ar lefel genedlaethol. Yr haf diwethaf, fe wnaethom gyhoeddi ein cynllun ymgysylltu a oedd yn nodi ein hymrwymiad i weithio gyda chyrff cyhoeddus, busnesau a chymunedau i lunio cynllun ar gyfer Cymru gyfan. Yn ogystal â digwyddiadau ymgysylltu, rydym yn gwahodd eraill i gynnwys eu gweithredoedd yn y cynllun ei hun, sy'n golygu nad cynllun gan y Llywodraeth yn unig yw'r cynllun, ond cynllun a gaiff ei ddatblygu a'i gyflawni gan Gymru gyfan.

Ni all y rheoliadau sydd gerbron y Senedd heddiw fod yn derfyn ar ein huchelgais, ond rwy'n credu eu bod yn gam nesaf hanfodol i sicrhau'r dilyniant yr ydym ni wedi ei gyflawni yn ystod y tair blynedd diwethaf. Bydd gosod fframwaith cyfreithiol cyntaf Cymru ar gyfer targed sero-net yn gam mawr ymlaen, ac yn sail gref i gydweithio ar draws economi a chymdeithas Cymru er mwyn parhau i gyflymu'r camau a gymerwn. Dirprwy Lywydd, cymeradwyaf y rheoliadau hyn i'r Senedd.

Diolch. A gaf i alw ar Gadeirydd y Pwyllgor Newid Hinsawdd, yr Amgylchedd a Materion Gwledig, Mike Hedges?

Diolch. Rwy'n falch o allu cyfrannu at y ddadl heddiw ar ran y Pwyllgor Newid Hinsawdd, yr Amgylchedd a Materion Gwledig. Gosodwyd y rheoliadau ar 9 Chwefror. Y diwrnod canlynol, fe wnaethom ni ysgrifennu at y Gweinidog yn unol â Rheol Sefydlog 27.8 i'w hysbysu y byddem ni'n adrodd ar y rheoliadau. Rydym ni'n ddiolchgar i'r Gweinidog am ohirio'r ddadl ar y rheoliadau am wythnos i'n galluogi i gyflwyno adroddiad. Fodd bynnag, mae gennym ni bryderon ehangach o hyd am y broses o wneud rheoliadau, gan gynnwys diffyg cyfle i graffu'n allanol ar y targedau carbon arfaethedig.

Er mwyn llywio ein gwaith craffu ar y rheoliadau, cawsom dystiolaeth gan Arglwydd Deben, cadeirydd y Pwyllgor Newid Hinsawdd, a chynrychiolwyr Cyfeillion y Ddaear a WWF Cymru. Hoffem ddiolch iddyn nhw am eu cyfraniad ac am gytuno i roi tystiolaeth ar fyr rybudd. Dywedodd y sefydliadau anllywodraethol amgylcheddol wrthym y bydden nhw wedi hoffi gweld trafodaeth ehangach ar y targedau carbon arfaethedig, a bod mwy o amser yn cael ei neilltu i graffu arnyn nhw. Galwodd y Pwyllgor am yn union hynny pan adroddodd ar y gyfres gyntaf o reoliadau newid yn yr hinsawdd yn 2018. Yn ein hadroddiad, fe wnaethom argymell bod Llywodraeth Cymru yn ystyried drafft o unrhyw reoliadau yn y dyfodol i hwyluso gwaith craffu y Senedd ac yn allanol, ac rydym yn siomedig bod Llywodraeth Cymru wedi dewis peidio â gwneud hyn.

Gan droi at fanylion y rheoliadau yn ein hadroddiad ar reoliadau 2018, fe wnaethom ni dynnu sylw at y ffaith nad oedd targed Cymru i leihau allyriadau gan 80 y cant i lefelau 1990 erbyn 2050 yn ddigonol i gyflawni nodau cytundeb Paris. Mae rheoliadau 2021 yn unioni hyn, gan osod targed i gyflawni sero-net erbyn 2050, targedau dros dro mwy uchelgeisiol a chyllidebau carbon tynnach. Mae'r targedau sero-net newydd yn dod â Chymru yn unol â gwledydd eraill y DU, ac rydym yn croesawu hynny'n fawr. Mae hyn yn arbennig o amserol wrth i'r DU baratoi i gynnal ar y cyd Cynhadledd Partïon y Cenhedloedd Unedig ar Newid Hinsawdd, COP26, ym mis Tachwedd.

Fodd bynnag, dywedodd cynrychiolwyr sector yr amgylchedd wrthym fod potensial i Gymru ddangos mwy o uchelgais, a mynd ymhellach fyth na'r targedau a nodir yn rheoliadau 2021. Rydym ni o'r farn bod rhinwedd mewn ailedrych ar y targedau maes o law, yn enwedig er mwyn sicrhau eu bod yn adlewyrchu effaith gymdeithasol, economaidd ac amgylcheddol pandemig COVID-19 yn llwyr. Gosod targedau mwy uchelgeisiol yw'r rhan hawdd; bydd cyflawni'r targedau hynny, drwy gyfaddefiad Llywodraeth Cymru ei hun, yn eithriadol o heriol. Mae adroddiad cynnydd diweddaraf y Pwyllgor Newid Hinsawdd yn nodi nad yw Cymru ar y trywydd iawn ar hyn o bryd i sicrhau gostyngiad o 80 y cant, heb sôn am sero-net erbyn 2050. Mae'r pwyllgor wedi ei gwneud yn glir bod angen gweithredu ar draws pob maes a phob sector yn ddi-oed er mwyn cyflawni sero-net.

Gwyddom y bydd y targedau sero-net yn hollbwysig yn y frwydr yn erbyn newid yn yr hinsawdd. Er bod Llywodraeth Cymru wedi sôn am gynyddu ei hymdrechion a chynyddu graddfa a chyfradd yr ymdrech polisi, mae'n rhaid iddi bellach gyflawni ar yr addewidion hynny. Disgwyliwn i'r cynllun cyflawni carbon isel nesaf, a fydd yn cael ei gyhoeddi ym mis Tachwedd 2021, adlewyrchu'r targedau newydd a mwy uchelgeisiol a nodir yn rheoliadau 2021. Bydd y cynllun yn hollbwysig nid yn unig i sicrhau bod cyllideb garbon 2021-25 yn cael ei chyflawni, ond y gellir cyrraedd targed dros dro 2030.

O ystyried arwyddocâd y cynllun, mae'n anhygoel na fyddai rhanddeiliaid ac Aelodau'r Senedd yn cael cyfle i ystyried y cynllun cyn iddo gael ei gwblhau yn derfynol. Hyd yma, mae Llywodraeth Cymru wedi bod yn amharod i ymrwymo i ymgynghori ar ei drafft o'r cynllun. Gofynnwn i Lywodraeth Cymru ailystyried y penderfyniad hwn a rhoi ymrwymiad mewn egwyddor i wneud hyn. 

Yn olaf, mae ein gwaith craffu ar reoliadau 2018 a 2021 a'n gwaith ehangach ar y newid yn yr hinsawdd wedi amlygu gwendidau allweddol yn y fframwaith statudol ar gyfer lleihau allyriadau carbon. Mae ein hadroddiad ar reoliadau 2021 yn cyffwrdd â sut y gellir mynd i'r afael â'r gwendidau hyn. Rydym ni o'r farn bod darn mwy sylweddol o waith i'w wneud i adolygu'r fframwaith statudol, gyda'r bwriad o gyflwyno gweithdrefnau craffu mwy trwyadl, gwella tryloywder, a chryfhau trefniadau atebolrwydd. Rydym yn bwriadu cynnwys hyn yn ein hadroddiad etifeddiaeth, i'n pwyllgor olynol yn y chweched Senedd ei ystyried.

Rydym yn falch o argymell i'r Senedd ei bod yn cymeradwyo'r rheoliadau. Mater i'r chweched Senedd fydd sicrhau bod yr addewid o weithredu i gyrraedd y targedau newydd yn cael ei gyflawni. Diolch yn fawr, Llywydd.

Diolch. A gaf i alw ar Gadeirydd y Pwyllgor Deddfwriaeth, Cyfiawnder a'r Cyfansoddiad, Mick Antoniw?

Diolch, Dirprwy Lywydd, ac ar ôl adroddiadau mor fanwl ar faterion polisi mor bwysig yn ymwneud â'r newid yn yr hinsawdd, mae arnaf i ofn y gallai fy adroddiad fod braidd yn siomedig. Gwnaethom ni ystyried y rheoliadau hyn wedi'u grwpio i'w trafod y prynhawn yma yn ein cyfarfod ar 1 Mawrth. Roedd ein hadroddiad ar bob un o'r pedair set o reoliadau yn cynnwys yr un pwynt adrodd technegol. Nododd y pwynt hwnnw wall yn y rhagymadrodd ar gyfer pob set o reoliadau. Mewn ymateb i'n hadroddiadau, mae Llywodraeth Cymru wedi derbyn y gwallau, ac rydym ni'n croesawu bwriad Llywodraeth Cymru i gywiro'r gwallau yn y fersiynau wedi'u llofnodi gan y Gweinidog. Diolch, Dirprwy Lywydd.

Hoffwn i siarad unwaith ar y pedwar offeryn wedi'u enwi ar y cyd yn rheoliadau newid yn yr hinsawdd (Cymru) 2021. Ar ôl ystyried y rhain yn ein Pwyllgor Newid Hinsawdd, Amgylchedd a Materion Gwledig a darllen yr adroddiad byr gan y Pwyllgor Deddfwriaeth, Cyfiawnder a'r Cyfansoddiad, mae'n bleser gennyf i roi fy nghefnogaeth lawn i'r rheoliadau hyn. Nawr, er bod hwn yn gam yn y cyfeiriad cywir, er hynny, mae'n symbol o rywfaint o ddiffyg uchelgais sydd wedi bod yn wir am Lywodraeth Cymru ers iddi ddatgan argyfwng hinsawdd ym mis Mehefin 2019.

Wrth gwrs, mae'n newyddion da bod adran 29 yn cael ei diwygio, fel bod '80%' yn cael ei disodli gan '100%', ond ni yw'r olaf yn y DU i gyd-fynd â'r targedau sero-net. Yn wir, rwy'n cytuno â'r farn y mae'r sector amgylcheddol wedi'i mynegi bod potensial i Gymru ddangos mwy o uchelgais a mynd ymhellach fyth na'r targedau sydd wedi'u nodi yma yn y rheoliadau hyn. Enghraifft wych yw'r sector amaethyddol. Er ein bod ni wedi'ch gweld chi'n torri un addewid drwy nodi adnoddau Llywodraeth Cymru i dargedu llygredd amaethyddol yn anghymesur ledled Cymru, a thorri un arall drwy fethu â chyflawni Deddf aer glân, mae angen i ni ddathlu a chefnogi'r ymdrech enfawr sy'n cael ei gwneud gan ein ffermwyr ledled Cymru.

Rwyf i'n falch o'r ffaith bod Undeb Cenedlaethol yr Amaethwyr Cymru ac Undeb Cenedlaethol yr Amaethwyr wedi gosod y nod uchelgeisiol o gyrraedd allyriadau nwyon tŷ gwydr sero-net ledled amaethyddiaeth gyfan yng Nghymru a Lloegr erbyn 2040. Fel y mae llywydd Undeb Cenedlaethol yr Amaethwyr Cymru wedi tynnu sylw ato'n briodol, nid un ateb sydd. Er mwyn cyflawni'r nod, mae angen amrywiaeth o fesurau arnom ni sy'n dod o dan dri phennawd cyffredinol: gwella effeithlonrwydd cynhyrchiol ffermwyr; gwella rheoli tir a gwella'r defnydd o dir er mwyn dal mwy o garbon; hybu ynni adnewyddadwy a'r bioeconomi ehangach. Felly, rwyf i'n eich annog chi i gymeradwyo adroddiad 'Cyflawni Sero Net: Amcan 2040 Amaeth', a gweithredu ar ei ofynion, gan gynnwys: datblygu polisi amaethyddol yn y dyfodol sy'n darparu ymrwymiad hirdymor i gefnogi'r newid i amaethyddiaeth sero-net, gan ganolbwyntio ar gynhyrchiant sy'n seiliedig ar fesurau i ddarparu sefydlogrwydd ac ymdrin ag ansefydlogrwydd y tu hwnt i reolaeth busnesau fferm unigol; cefnogi deunyddiau adeiladu ac inswleiddio newydd fel gwlân defaid, a mesurau polisi i hwyluso rhagor o defnydd, gan fynd i'r afael â'r rhwystrau presennol; a llwybr i farchnata ar gyfer prosiectau ynni adnewyddadwy bach i fawr.

Rydych chi eisoes yn gwybod fy mod i'n credu bod Papur Gwyn Amaethyddiaeth (Cymru) yn methu â hyrwyddo cynhyrchiant ac y gallai, yn anffodus, arwain at fwy o ddibyniaeth ar fewnforio. Rydych chi eisoes yn gwybod fy mod i eisiau i chi gefnogi fy addewid gwlân Cymru. Ac rydych chi eisoes yn gwybod fy marn o ran eich methiannau gydag ynni adnewyddadwy, fel y cam yn ôl diweddaraf o gael gwared ar grantiau ardrethi busnes ar gyfer cynlluniau ynni dŵr mewn perchnogaeth breifat o 1 Ebrill 2021, ac mae gan hyn y posibilrwydd o gael effaith negyddol ar 75 y cant o weithredwyr ynni dŵr ar raddfa fach yng Nghymru. Ar adeg pan fo adroddiad diweddaraf y Pwyllgor Newid Hinsawdd yn nodi nad yw Cymru ar y trywydd iawn ar hyn o bryd i sicrhau gostyngiad o 80 y cant mewn allyriadau, heb sôn am sero-net erbyn 2050, rwy'n eich annog chi i fyfyrio ar eich gweithredoedd a nodi'r farn gyfunol a gafodd ei fynegi yn adroddiad Pwyllgor Newid Hinsawdd, Amgylchedd a Materion Gwledig ar y rheoliadau, ac rwy'n dyfynnu:

Rhaid i rethreg gael ei hwynebu gan weithredu beiddgar a phendant erbyn hyn.

Mae'r argyfwng hinsawdd yn digwydd nawr—rydym ni wedi bod â 'newid hinsawdd' ac yna 'argyfwng hinsawdd'; mae'n deg dweud ein bod bellach mewn creisis hinsawdd. Gobeithio y bydd Llywodraeth nesaf Cymru, pwy bynnag y bo, yn darparu'r camau beiddgar a phendant y mae taer angen eu cymryd nawr wrth i ni symud ymlaen. Diolch.

Mi fydd Plaid Cymru yn cefnogi'r rheoliadau yma heddiw, ond, wrth gwrs, y cwestiwn sydd angen i ni i gyd ofyn i'n hunain yw: ydy'r targedau yma'n ddigonol? Ydyn ni'n symud yn ddigon cyflym? Ac ydy cyrraedd net sero erbyn 2050 yn ddigon uchelgeisiol yn wyneb yr argyfwng hinsawdd a natur rŷn ni'n ei brofi? 

Pan gefnogodd y Senedd yma gynnig Plaid Cymru i ddatgan argyfwng hinsawdd ddwy flynedd yn ôl, roedden ni i gyd yn disgwyl ymateb gan y Llywodraeth a fyddai'n debycach i'r ymateb dŷn ni wedi'i weld yn sgil y pandemig, nid y diffyg gweithredu trawsnewidiol rŷn ni wedi'i weld hyd yma. Dwi ddim yn meddwl bod y targedau yma yn ddigonol; rwy'n gryf o'r farn y dylai Llywodraeth Cymru ymrwymo i gyrraedd net sero lawer cynharach na 2050. Fe soniodd y Gweinidog yn ei sylwadau agoriadol ynglŷn â'r angen i alfaneiddio gwledydd eraill yn eu hymdrechion i fynd i'r afael â hyn. Wel, mae yna nifer o wledydd o gwmpas y byd sy'n anelu at drosglwyddo'n gyflymach na ni i net sero. Mae Sweden yn anelu at 2045, mae Gwlad yr Iâ yn anelu at 2040, Awstria 2040, y Ffindir 2035. Ac mae yna ranbarthau iswladwriaethol sy'n llawer mwy uchelgeisiol eto, hyd yn oed os nad yw'r wladwriaeth ei hun yr un mor uchelgeisiol. Nawr te, dyna chi gymhariaeth gyda'n sefyllfa ni yng Nghymru. Mae Jämtland, rhanbarth yn Sweden, yn anelu at net sero erbyn 2030; mae dinasranbarth Copenhagen yn Nenmarc yn targedu 2025.

Dwi'n gwybod mai gweithredu argymhellion y Pwyllgor Newid Hinsawdd mae'r rheoliadau yma, ond dylem ni ddim jest bodloni â hynny. Proses o drafod a negodi gyda nhw sydd ei hangen fan hyn; cyflwyno cynllun gwaith a rhaglen weithredu llawer mwy uchelgeisiol, ac yna, mi fyddai hynny'n cael ei adlewyrchu yn y targedau y maen nhw'n eu hargymell ar ein cyfer ni. Ac mae angen mwy o uchelgais. Mae rhaglen amgylcheddol y Cenhedloedd Unedig wedi dangos mai gostyngiad o 7.6 y cant y flwyddyn mewn allyriadau nwyon tŷ gwydr yw'r isafswm cyfartaledd byd-eang sy'n ofynnol i aros o fewn nod cytundeb Paris, ac ar ben hynny, wrth gwrs, mae cytundeb Paris yn disgwyl i wledydd cyfoethog, fel y Deyrnas Unedig a Chymru, fod yn llawer mwy uchelgeisiol o ran lleihau allyriadau, o'u cymharu â gwledydd sy'n datblygu, ac nid yn sylweddol waeth o ran uchelgais.

Felly, tra y byddwn ni yn cefnogi'r rheoliadau hyn heddiw, dwi eisiau ei gwneud yn glir y byddai Llywodraeth Plaid Cymru yn y Senedd nesaf yn adolygu'r targedau yma ac yn newid y targedau yma er mwyn ymrwymo i dargedau net sero llawer mwy uchelgeisiol na'r hyn sydd o'n blaenau ni heddiw.

Rwyf i'n croesawu'r targedau newydd yn fawr, ac rwy'n credu bod yn rhaid i bob un ohonom ni wneud yr hyn a allwn ni ym mhopeth a wnawn ni; nid mater i'r Llywodraeth yn unig yw hyn, mae'n ymwneud â phob un ohonom ni. Cau gorsaf bŵer glo Aberddawan oedd y peth a oedd yn hawdd i'w wneud. Roeddem ni bob amser yn gwybod y byddai'n un mawr o ran lleihau ein hallyriadau carbon, ond mae hynny'n beth cymharol syml i'w wneud. Mae'n rhaid i ni weithredu nawr er mwyn i'r gwaith caled gael ei wneud cyn 2030 os ydym ni eisiau cyrraedd ein targed di-garbon ar gyfer 2050. Y rheswm, Janet Finch-Saunders, mai Cymru oedd yr olaf i ddatgan sero-net oedd ystyried y ffaith bod gennym ni ein treftadaeth o ddiwydiant trwm, gan gynnwys dur, y mae gweddill y DU yn dibynnu arno. Bydd y Ddeddf aer glân yn dilyn yn y Senedd nesaf cyn belled â bod Llafur Cymru yn cael ei dychwelyd fel y brif blaid, a dim ond oherwydd COVID y mae wedi'i gohirio.

Rwyf i eisiau canolbwyntio ar yr angen i sicrhau bod ein holl adeiladau'n sero-net, cyn gynted ag y gallwn ni wneud hynny'n ymarferol. Rwy'n falch iawn o ddarllen bod Bwrdd Hyfforddi'r Diwydiant Adeiladu wir wedi meddwl am hyn ac wedi dweud bod angen i ni greu o leiaf 12,000 o swyddi arbenigol erbyn 2028 er mwyn nid yn unig adeiladu gorsafoedd pŵer y dyfodol, a fydd yn gartrefi, ond hefyd i ôl-ffitio ein holl adeiladau presennol, a fydd yn dal i fod yn 80 y cant o'n hadeiladau yn 2050. Mae'r rheini'n gyfraniadau pwysig iawn i sicrhau ein bod ni'n cyrraedd lle mae angen i ni fod, ond mae pethau eraill y mae angen i ni eu harchwilio ymhellach. Roeddwn i'n synnu'n fawr yn adroddiad yr Arglwydd Deben am Bwyllgor Newid Hinsawdd y DU i weld y nifer fach iawn o bympiau gwres sy'n cael eu defnyddio yng Nghymru, sy'n syndod, dim ond bod cynifer o gartrefi nad ydyn nhw ar y grid, ac mae pympiau gwres yn ffynhonnell ynni adnewyddadwy arall dda iawn i adeiladau mewn ardaloedd nad ydyn nhw ar y grid. Yn amlwg, mae hynny'n rhywbeth y mae angen i ni ei ddatblygu ymhellach.

Bydd angen i ni ddeddfu hefyd i sicrhau na fydd unrhyw adeiladau newydd yn ddim llai na sero-net. Rwy'n falch o ddweud bod bwrdd iechyd Caerdydd a'r Fro yn derbyn hyn fel un o'r pethau y mae'n rhaid i ni ei wneud. Yn sicr, mae gan y ffordd yr oedden nhw wedi datblygu adain Glan-y-Llyn, ysbyty Nightingale yn y Mynydd Bychan, yr holl nodweddion y dylem ni eu disgwyl gan bob adeilad newydd. Ac i'r adeiladwyr tai hynny sy'n parhau i adeiladu i'r un hen hen safonau, mae angen i ni gyflwyno deddfwriaeth i roi terfyn ar hynny cyn gynted ag y gallwn ni.

Rwy'n croesawu'r gwelliannau i'n targedau allyriadau. Gan ein bod ni'n wynebu un o'r bygythiadau mwyaf i'r blaned, ein cenedl a'n ffordd o fyw, nid oedd yr ymateb blaenorol yn ddigon i fynd i'r afael â'r bygythiad yn uniongyrchol. Diolch byth, mae'r ddadl wedi symud ymlaen o weld a yw gweithgarwch dynol wedi niweidio'r hinsawdd yn anadferadwy i'r hyn yr ydym ni'n mynd i'w wneud yn ei gylch. Hyd yn oed gyda ni'n cyflawni sero-net yn ystod y tri degawd nesaf, bydd yn rhaid i genedlaethau'r dyfodol fyw gydag effaith newid yn yr hinsawdd. Bydd digwyddiadau tywydd eithafol aml yn gweld Cymru'n cael ei churo gan lifogydd gaeaf a sychder yn yr haf, gan effeithio ar bob agwedd ar ein bywydau. Yn ychwanegol at hyn, bydd cynnydd yn lefelau'r môr yn bygwth ein cymunedau arfordirol, ac mae hynny gyda ni'n gweithredu. Os byddem ni wedi cadw at dargedau blaenorol Llywodraeth Cymru, byddem ni'n cyfrannu at effeithiau llawer mwy niweidiol ar ein hinsawdd a'n ecosystem. Fel y mae, sero-net erbyn 2050 yw'r isafswm y dylem ni fod yn anelu ato. Rwy'n croesawu Llywodraeth Cymru yn cyflwyno'r newidiadau hyn nawr, ac rwy'n gobeithio y bydd pwy bynnag sydd mewn Llywodraeth yn dilyn etholiadau'r Senedd yn ymrwymo i gyflymu'r amserlen. Bydd, bydd cyflawni'r gostyngiadau hyn yn anodd, ond bydd pethau hyd yn oed yn anoddach os na wnawn ni hynny. Rwy'n annog yr Aelodau i gefnogi pob un o'r pedair set o reoliadau er budd cenedlaethau'r dyfodol. Diolch yn fawr. Diolch.

Diolch. Nid oes gennyf i unrhyw Aelodau sydd wedi dweud eu bod am ymyrryd, felly rwy'n galw ar Weinidog yr Amgylchedd, Ynni a Materion Gwledig i ymateb i'r ddadl—Lesley Griffiths.

Diolch, Dirprwy Lywydd. Bydd cyrraedd y targedau newydd yn her enfawr, ond mae cost gweithredu yn cael ei orbwyso'n sylweddol gan gost diffyg gweithredu, ac mae'r llwybr newydd i bob pwrpas yn dod â'n targed presennol o 80 y cant ymlaen gan 15 mlynedd i 2035. Mae Janet Finch Saunders yn dweud bod diffyg uchelgais; wel, nid wyf i'n gweld y diffyg uchelgais hwnnw o gwbl. Rwy'n credu bod Llywodraeth Cymru wedi dangos camau beiddgar a phendant iawn. Bydd y newidiadau sydd eu hangen yn effeithio ar bob person, pob cartref, pob gweithle, a bydd yn ddramatig iawn. Rwy'n credu bod Jenny Rathbone wedi cydnabod hynny pan ddywedodd na allai'r Llywodraeth wneud hyn ar ei phen ei hun. 

Os gaf i godi ychydig o'r pwyntiau gan Mike Hedges, Cadeirydd y Pwyllgor Newid Hinsawdd, Amgylchedd a Materion Gwledig, nid wyf i'n cydnabod unrhyw un o'r pwyntiau ynglŷn â diffyg ymgynghori; cawson nhw i gyd eu hamlygu yn y datganiad a'r cynllun ymgysylltu—ac ymgynghori ar feysydd polisi penodol hefyd. Felly, rwy'n credu bod yna ymrwymiad, yn amlwg, i wneud hynny. Dydw i ddim yn credu bod yr ymateb i'r pwyllgor yn gwrthod ymgynghori ar y cynllun. Rydym ni wedi cytuno bod angen gweithio'n agos iawn gyda phwyllgorau'r Senedd i wneud y gorau o ymgysylltu, ac mae'n amlwg bod cael cynllun Cymru gyfan yn golygu bod gan bobl y cyfle i gyfrannu'n uniongyrchol, yn ogystal â llunio'r cynllun cenedlaethol.

Nid yw'n ymddangos bod Janet Finch-Saunders yn deall bod ein proffil allyriadau yn wahanol iawn i broffil Lloegr a'r Alban, a dyna pam mae gennym ni ddyddiadau gwahanol. Collodd Llyr Huws Gruffydd y pwynt; rydym ni wedi cyflwyno dyddiadau cynharach yn seiliedig ar dystiolaeth ac uchelgais, nid dim ond uchelgais yn unig. Mae hynny'n ffordd gadarn, rwy'n meddwl, o fwrw ymlaen, a ni yw'r unig ran o'r DU i gyflwyno dyddiad cynharach ers cyngor 2019. Rydym ni'n arwain y ffordd. Fel y gwnaethoch chi gyfeirio ato, es i yn ôl at y Pwyllgor Ar y Newid yn yr Hinsawdd pan gyflwynon nhw'r 95 y cant yr oedden nhw'n credu y gallem ni ei gyflawni erbyn 2050 a gofyn iddyn nhw edrych ar sut y gallem ni gyflawni sero-net. Nid oedd llawer o'r enghreifftiau a roddodd Llyr Huws Gruffydd o ddyddiadau sero-net cynharach mewn deddfwriaeth. Uchelgeisiau oedden nhw. Wrth gwrs, rydym ni'n rhannu'r uchelgais i fynd yn gyflymach hefyd, ond mae hyn yn ymwneud â gosod yr ôl-stop cyfreithiol.

Bydd yn rhaid i'r Llywodraeth nesaf ddatblygu'r gwaith yr ydym ni wedi'i ddechrau i sicrhau bod y newidiadau hyn yn cael eu rhannu'n deg ledled ein cymdeithas a phob rhanbarth yng Nghymru, a bydd yn rhaid iddyn nhw ddefnyddio'r adfer a'r ailadeiladu rhag y pandemig i wneud y 2020au yn ddegawd pendant ar gyfer gweithredu o ran yr hinsawdd. Rwy'n ddiolchgar i'r Aelodau sydd wedi nodi cefnogaeth i'r rheoliadau hyn heddiw. rwy'n credu bod yr hyn y bydd hynny'n ei wneud yn ychwanegu'n wirioneddol at y momentwm sydd gennym ni yma yng Nghymru o ran ein cyfraniad at gynhesu byd-eang—drwy roi eu cefnogaeth i'r rheoliadau hyn heddiw a gosod nod sero-net cyntaf Cymru. Diolch.

Y cynnig yw ein bod ni'n derbyn y cynnig o dan eitem 21. A oes unrhyw Aelod yn gwrthwynebu? Nid wyf i'n gweld gwrthwynebiadau. Felly, yn unol â Rheol Sefydlog 12.36, mae'r cynnig hwnnw'n cael ei dderbyn.

Derbyniwyd y cynnig yn unol â Rheol Sefydlog 12.36.

Y cynnig yw ein bod yn derbyn y cynnig o dan eitem 22. A oes unrhyw Aelod yn gwrthwynebu? Nid wyf i'n gweld gwrthwynebiadau. Felly, unwaith eto, yn unol â Rheol Sefydlog 12.36, mae'r cynnig yn cael ei dderbyn.

Derbyniwyd y cynnig yn unol â Rheol Sefydlog 12.36.

Y cynnig yw ein bod yn derbyn y cynnig o dan eitem 23. A oes unrhyw Aelod yn gwrthwynebu? Na. Felly, derbynnir eitem 23 yn unol â Rheol Sefydlog 12.36.

Derbyniwyd y cynnig yn unol â Rheol Sefydlog 12.36.

Y cynnig yw ein bod yn derbyn y cynnig o dan eitem 24. A oes unrhyw Aelod yn gwrthwynebu? Nac oes. Felly, derbynnir y cynnig o dan eitem 24 yn unol â Rheol Sefydlog 12.36.

Derbyniwyd y cynnig yn unol â Rheol Sefydlog 12.36.