4. Pa gamau y mae Llywodraeth Cymru yn eu cymryd i wella'r seilwaith trafnidiaeth yng Ngorllewin Caerfyrddin a De Sir Benfro? OQ56740

Rydym ni'n gwella'r A40 rhwng Llanddewi Felffre a Chroes Redstone. Mae'r contractwr wedi dechrau ar y safle, gan wneud gwaith arolygu ecolegol ac ymchwilio tir paratoadol. Ar gyfer y flwyddyn ariannol hon, rydym ni hefyd wedi darparu dros £5.5 miliwn i Gyngor Sir Gaerfyrddin a £3.7 miliwn i Gyngor Sir Penfro drwy ein cronfa drafnidiaeth leol.

Diolch, Trefnydd. Roeddwn i'n falch o'ch clywed chi'n sôn am ffordd osgoi'r A40 yn Llanddewi Felffre, ac roeddwn i'n falch o gael sicrwydd gan y Dirprwy Weinidog Newid Hinsawdd y bydd y prosiect hwn yn mynd rhagddo, er gwaethaf cyhoeddiad y Llywodraeth fis diwethaf am yr oedi i adeiladu ffyrdd. Fodd bynnag, er bod y Dirprwy Weinidog wedi fy sicrhau ynghylch cloddwyr ar lawr gwlad, nid wyf i na'r bobl leol yng Ngorllewin Caerfyrddin a De Sir Benfro sydd yn ymyl y prosiect yn gallu gweld lle mae'r cloddwyr hyn yn gweithredu. A fyddai'n bosibl i chi roi gwybod i ni ym mhle y mae'r gwaith yn cael ei wneud ar hyn o bryd fel y gallaf i roi sicrwydd i'm hetholwyr y bydd y prosiect hwn yn cael ei gwblhau cyn gynted â phosibl?

Yn sicr, mae fy mhapurau briffio yn dweud bod cloddwyr ar lawr gwlad—ymrwymodd Alun Griffiths (Contractors) Ltd i'r contract ganol fis diwethaf—ond byddaf yn sicr yn gofyn i'r Gweinidog ysgrifennu atoch gyda'r lleoliad penodol.

Yn etholaeth Gorllewin Caerfyrddin a De Penfro, mae'r ffordd A40 rhwng Caerfyrddin a Sanclêr yn un o'r hewlydd mwyaf peryglus yng Nghymru. Rhwng Ionawr 2010 ac Awst 2019, bu 359 o ddamweiniau ar y ffordd yma, gyda rhyw chwarter ohonyn nhw yn arwain at anafiadau, gan gynnwys marwolaeth merch pedair oed. Mae'r un darn o'r heol wedi gweld dau ddigwyddiad arall dros y flwyddyn ddiwethaf, gyda marwolaethau dyn 20 oed ym mis Medi 2020 a phlismones 37 oed ym mis Chwefror eleni.

Nawr, mae'n amlwg bod angen gwneud rhywbeth ar frys i wella'r sefyllfa ac i drio atal digwyddiadau tebyg i hyn rhag digwydd eto yn y dyfodol. Rwy'n deall bod astudiaeth arweiniad ar arfarnu trafnidiaeth Cymru, neu WelTAG, cam 1 wedi'i chwblhau, ac mae hyn i'w groesawu, wrth gwrs, ond mae yna ohirio wedi bod ar yr astudiaeth. Yn dilyn y profiadau diweddar, mae pobl, wrth gwrs, yn awyddus iawn i weld gwelliannau'n digwydd, a hynny ar frys. Felly, Weinidog, faint o sicrwydd allwch chi roi i bobl yr ardal y bydd yna ddim oedi pellach wrth fynd i'r afael â'r problemau hyn? Pryd allwn ni ddisgwyl gweld gwaith yn dechrau i wella'r sefyllfa? 

Mae'r Aelod yn sicr yn codi rhai ystadegau trist iawn yn ei gyfraniad. Nid wyf yn hollol siŵr a yw'r ffordd yr ydych chi'n cyfeirio ati yn rhan o'r cynllun A40 hwnnw, ond, yn amlwg, mae hwnnw ar y gweill. Byddwch yn ymwybodol o'r adolygiad y mae'r Dirprwy Weinidog Newid Hinsawdd yn ei gynnal o ran ffyrdd. Rwy'n ymwybodol y bydd cadeirydd y panel yn cael ei gyhoeddi cyn toriad yr haf—cyn diwedd yr wythnos nesaf—ac mae'n disgwyl adroddiad. Rwy'n credu y bydd yr adroddiad interim ymhen tua thri mis ac yna'r adroddiad llawn naw mis yn ddiweddarach. Felly, os yw'n rhan o'r adolygiad hwnnw, dyna'r amserlen ar gyfer hynny.