5. A wnaiff y Prif Weinidog ddatganiad am y defnydd o faglau? OQ57033

Roedd y maniffesto y safodd yr Aelod a minnau i gael ein hethol ar ei sail ym mis Mai yn cynnwys ymrwymiad i wahardd y defnydd o faglau yng Nghymru. Ein bwriad yw y dylid ei gynnwys yn y Bil amaethyddiaeth y bydd y Llywodraeth yn ei gyflwyno gerbron y Senedd yn ein rhaglen ddeddfwriaethol ar gyfer y flwyddyn gyntaf.

Yn gyntaf, a gaf i ddiolch i'r Prif Weinidog am yr ateb yna? Mae miloedd o anifeiliaid gwyllt a domestig yn cael eu lladd neu eu hanafu'n ddifrifol yng Nghymru bob blwyddyn oherwydd y defnydd o faglau. Mae'r RSPCA yn adrodd bod y defnydd o faglau yn dal i fod yn gyffredin, gall cynifer â 51,000 o faglau llwynogod fod yn weithredol yng Nghymru ar unrhyw un adeg, ac mae diffyg cydymffurfio â'r cod. A gaf i annog y Prif Weinidog i gyflwyno'r darn hwn o ddeddfwriaeth fel mater o frys? Oherwydd po hiraf y byddwn ni'n aros, y mwyaf o anifeiliaid fydd naill ai'n cael eu lladd neu eu hanafu.

Diolch i Mike Hedges am hynny, Llywydd, a diolch iddo am hyrwyddo'n gyson y mater hwn a materion lles anifeiliaid yn fwy cyffredinol. Fe wnes i fanteisio ar y cyfle i edrych eto ar adroddiad y pwyllgor a gadeiriodd yn y Senedd ddiwethaf ar y defnydd o faglau yng Nghymru, a gyhoeddwyd ym mis Mehefin 2017. Gofynnodd i ni gasglu tystiolaeth yn flynyddol o gydymffurfiad â'r cod statudol ar arfer gorau ar ddefnyddio maglau yng Nghymru, ac os nad oedd gennym ni dystiolaeth bod y cod yn cael ei fodloni yn briodol, y dylem ni weithredu yn y ffordd yr ydym ni'n bwriadu ei wneud nawr. Rwyf i wedi trafod hyn gyda swyddogion wrth baratoi ar gyfer y cwestiwn heddiw, Llywydd, a'r cyngor a gefais oedd, er gwaethaf ymgais flynyddol i gasglu'r dystiolaeth honno, mai ychydig iawn o dystiolaeth sydd wedi dod i law bod y cod yn cael ei fodloni yn briodol yn ymarferol. Dyna'r sail y byddwn ni'n cyflwyno deddfwriaeth arni, ac rwy'n falch o gadarnhau eto, yn y ffordd y gofynnodd yr Aelod, y bydd hyn yn rhan o flwyddyn gyntaf rhaglen ddeddfwriaethol y tymor Senedd hwn.

Prif Weinidog, byddai cynnig eich Llywodraeth i wahardd maglau yn cael effaith sylweddol ar ffermwyr, ciperiaid a rheolwyr tir. Mae rheoli ysglyfaethwyr gan ffermwyr a chiperiaid yn hanfodol i ddiogelu da byw a bioamrywiaeth. Mae rheoli ysglyfaethwyr yn fater cadwraeth pwysig. Mae llwynogod, ymysg ysglyfaethwyr eraill, yn ffactor yn nirywiad bioamrywiaeth, gan dargedu adar sy'n nythu ar y ddaear. Gallai'r gylfinir, er enghraifft, ddiflannu fel aderyn bridio yng Nghymru erbyn 2033. Mae maglu ysglyfaethwyr mewn modd wedi ei dargedu yn helpu i sicrhau bod poblogaethau sydd dan fygythiad fel y gylfinir yn cael eu diogelu. Cyflwynodd Llywodraeth Cymru god arfer gorau ar y defnydd o faglau yn 2015, ac ymgysylltodd â'r diwydiant wrth ei ddatblygu. Mae'r cod yn ceisio lleihau'r risg i rywogaethau nad ydyn nhw'n dargedau a chyrraedd safonau lles anifeiliaid uchel drwy leihau yn fawr niferoedd rhywogaethau sy'n cael eu dal heb fod yn darged. Prif Weinidog, os bydd eich Llywodraeth yn gwahardd y defnydd o faglau, pa gamau bydd y Llywodraeth yn eu cymryd i gadw niferoedd ysglyfaethwyr o dan reolaeth er mwyn diogelu busnesau a lliniaru colled bioamrywiaeth, a sicrhau bod unrhyw gynllun posibl yn cael ei gefnogi gan dystiolaeth wyddonol a chadarn, ac nad yw wedi ei seilio ar nifer yr ymatebion ymgynghori yr ydych chi wedi eu derbyn? Diolch.

Rwy'n hapus i helpu'r Aelod, ond mae ganddo gymorth yn nes at law. Dywedodd ei arweinydd yn y Cyfarfod Llawn, yma ar lawr y Senedd:

'hoffwn weld gwaharddiad ar faglau...ni welaf unrhyw ddefnydd modern iddynt o gwbl.'

Neu mae'n debyg y gallwn i ddarparu'r erthygl iddo â'r pennawd 'Welsh Tories call for ban on "cruel" snares'. [Torri ar draws.] Ie, Torïaid Cymru—[Torri ar draws.] Welwch chi, fe allaf i ei helpu, Llywydd. Rwy'n fodlon ei helpu, ond mae ganddo gymorth ar y meinciau drws nesaf iddo. Erthygl gan Russell George oedd hon:

'Mae'r Ceidwadwyr Cymreig eisiau gwaharddiad llwyr ar faglau ac rydym ni'n llwyr gefnogi galwadau gan ymgyrchwyr lles anifeiliaid.'

Rwy'n credu y byddai'n well i'r Aelod dreulio ei amser yn ymgynghori â'i gyd-Aelodau, oherwydd mae'n amlwg bod ganddyn nhw yr atebion i'w gwestiynau y gallan nhw ei helpu â nhw.