3. Pa asesiad y mae'r Llywodraeth wedi'i wneud o gyfraniad llwythi a gludir gan drenau i economi Cymru? OQ57116

Diolch am eich cwestiwn. Mae cludo nwyddau ar reilffyrdd yn rhan hanfodol o system drafnidiaeth a chadwyn gyflenwi Cymru. Byddwn yn parhau i annog cludo mwy o nwyddau ar reilffyrdd ac yn cefnogi ymyriadau sy'n symud nwyddau oddi ar y ffyrdd ac ar y rheilffyrdd, ynghyd ag arloesi yn y dyfodol i helpu i wneud y sector yn fwy cynaliadwy. Mae hwn yn faes sy'n cael ei arwain gan seilwaith trafnidiaeth ac mae hynny'n rhan o'r portffolio a arweinir gan y Dirprwy Weinidog Newid Hinsawdd.

Diolch, Weinidog. Mae'r rhan fwyaf o nwyddau yn gorfod cael eu cario gan lorïau a faniau ar hyd ein ffyrdd yng ngogledd Cymru ac, yn wir, yng Nghymru wledig. Does nemor ddim freight yn cael ei gario ar draciau gogledd, gorllewin a chanolbarth Cymru. Os ydyn ni am weld llai o allyriadau o gerbydau, yna mae'n rhaid i ni, fel rydych chi wedi sôn, gario mwy o nwyddau ar drên.

Roedd strategaeth freight Llywodraeth Cymru yn ôl yn 2008 yn argymell y dylid buddsoddi mewn rhagor o gyfnewidfeydd inter-modal, ond eto does yna ddim un wedi cael ei ddatblygu ar hyd rheilffyrdd gogledd a chanolbarth Cymru. Byddai cael cyfnewidfa inter-modal ar hyd llinell y gogledd a'r canolbarth yn helpu'r amgylchedd a'r economi yng Ngwynedd, Môn, Powys a Cheredigion. A wnewch chi, felly, ystyried buddsoddi mewn datblygiad o'r fath mor fuan â phosibl?

Wel, fel y dywedais, mae hwn yn faes sy'n cael ei arwain gan y Dirprwy Weinidog Newid Hinsawdd. Er nad yw'r seilwaith rheilffyrdd wedi'i ddatganoli i raddau helaeth, rydym wedi sicrhau, fodd bynnag, fod grantiau cyfleusterau rheilffordd ar gael i helpu i ddatblygu rhai rhannau o'r seilwaith rheilffyrdd. Rwy’n siŵr y bydd gan y Dirprwy Weinidog Newid Hinsawdd ddiddordeb brwd yn eich pwynt, ac y bydd yn fwy na pharod i ysgrifennu atoch os oes materion pellach i’w hychwanegu at yr ateb rwyf eisoes wedi'i roi.

Diolch i'r Aelod am gyflwyno cwestiwn pwysig iawn mewn perthynas â chludo nwyddau ar reilffyrdd ac economi Cymru. Weinidog, mae rheilffordd dyffryn Conwy yn fy rhanbarth yn mynd o Llandudno i lawr i Flaenau Ffestiniog, yn etholaeth yr Aelod, mewn gwirionedd, ac mae'n parhau i fod yn llwybr trafnidiaeth pwysig iawn i lawer o bobl. Rwyf wedi bod yn falch iawn o weld Network Rail yn buddsoddi miliynau yn y rheilffordd dros y blynyddoedd diwethaf i sicrhau ei dyfodol, a allai, wrth gwrs, gynnig cyfle i gludo nwyddau yn y dyfodol. Yn wir, cefais nifer o gyfarfodydd gyda Breedon Aggregates yn ddiweddar, sydd eu hunain wedi buddsoddi mewn prosiect sylweddol yng Nghyffordd Llandudno ar gyfer man llwytho newydd ar y rheilffordd i wella’r gallu i gludo nwyddau sydd, fel y gwnaethoch gydnabod, yn sicr yn cefnogi twf economaidd gan helpu ein planed ar yr un pryd drwy leihau allyriadau ar y ffyrdd.

Rwy’n cydnabod yr hyn a ddywedwch, Weinidog, o ran yr ochr drafnidiaeth yn y portffolios gweinidogol, ond o ran cefnogi cwmnïau a busnesau yng Nghymru, pa gefnogaeth y bwriadwch ei roi i gwmnïau fel Breedon yn eu hymdrechion i wneud gwell defnydd o'r cyfleoedd y mae cludo nwyddau yn eu cynnig?

Wel, o edrych ar y cyfleoedd datblygu economaidd a ddaw yn sgil hynny, yna oes, mae gennym ddiddordeb bob amser mewn gweithio gyda chwmnïau a phartneriaid eraill. Ond rwy'n falch ichi grybwyll Network Rail yn eich ateb, oherwydd y tu hwnt i rwydwaith llinellau craidd y Cymoedd, nid yw seilwaith rheilffyrdd wedi'i ddatganoli, a mater i Network Rail a Llywodraeth y DU yw buddsoddi yn hwnnw, ac yn amlwg nid ydynt wedi gwneud hynny dros gyfnod sylweddol o amser. Mae pwynt ehangach yma—yn hytrach na dadlau dros feysydd sy’n amlwg wedi'u datganoli, byddem yn llawer gwell ein byd pe bai Llywodraeth y DU yn buddsoddi mewn meysydd y mae'n llwyr gyfrifol amdanynt. Byddem yn hapus i weithio gyda hwy i wneud hynny ac i sicrhau ein bod wedyn yn gwireddu'r cyfleoedd datblygu economaidd a ddaw yn sgil hynny.

Cwestiwn 4, Altaf Hussain.

Diolch yn fawr iawn, Lywydd. Diolch, Weinidog. Mae'n dda eich gweld chi ar ôl chwe blynedd, a dweud y gwir. Fy nghwestiwn yw—[Chwerthin.] Y bedwaredd Senedd oedd hi, a hon yw'r chweched Senedd. [Chwerthin.]

Parhewch.