1. Cwestiynau i’r Gweinidog Newid Hinsawdd – Senedd Cymru ar 8 Rhagfyr 2021.
6. A wnaiff y Gweinidog roi'r wybodaeth ddiweddaraf am flaenoriaethau Llywodraeth Cymru ar gyfer adfywio canol trefi? OQ57321
Diolch. Mae ein rhaglen Trawsnewid Trefi yn parhau i gyflawni ein blaenoriaethau ar gyfer canol trefi, sy'n cynnwys addasu adeiladau gwag at ddibenion gwahanol, gwella amrywiaeth gwasanaethau, cynyddu mannau gwaith a byw hyblyg, a chreu mwy o fannau gwyrdd cymunedol. Mae'r rhaglen wedi darparu £136 miliwn ledled Cymru yn benodol ar gyfer adfywio canol trefi.
Ddirprwy Weinidog, efallai eich bod yn ymwybodol fy mod wedi ymuno â'r Gweinidog Newid Hinsawdd yn ddiweddar ar gyfer agoriad swyddogol y Cynon Linc newydd yn Aberdâr. Wedi'i reoli gan Age Connects Morgannwg, a'i ariannu drwy gronfa gofal integredig Llywodraeth Cymru, mae hwn wedi troi adeilad cymunedol blinedig yn gyfleuster modern, addas i'r diben yng nghanol y gymuned, ac mewn lleoliad amlwg yng nghanol y dref. Felly, ym mha ffordd arall y mae Llywodraeth Cymru yn gweithio gyda'r sector cyhoeddus, yn benodol, a rhanddeiliaid eraill, i gyflwyno cynlluniau i adfywio canol ein trefi?
Diolch. Ie, a gwn fod y Gweinidog wedi mwynhau ymweld â'r Cynon Linc a chafodd y prosiect a'r gwaith roeddent wedi'i wneud yno i ddod â gwasanaethau at ei gilydd argraff fawr arni. A chredaf fod hynny'n enghraifft o'r ffordd y mae angen inni ailystyried canol trefi—nid fel mannau siopa yn unig, oherwydd mae natur manwerthu wedi newid y tu hwnt i adnabyddiaeth yn ystod y 30 mlynedd diwethaf, gyda datblygiadau y tu allan i'r dref, gyda thwf archfarchnadoedd a chyda'r newid i siopa ar-lein. Mae angen inni feddwl am ganol trefi o'r newydd fel mannau lle mae pobl yn cyfarfod a lle darperir gwasanaethau.
Mae gennym bolisi 'canol trefi yn gyntaf' yn awr ar gyfer darparu gwasanaethau cyhoeddus, ac rydym yn annog pob darparwr gwasanaeth i edrych yn gyntaf a ellir darparu lleoliad yng nghanol y dref ai peidio, a chredaf mai dyna'r ffordd ymlaen. Fel y soniais yn gynharach, rydym wedi cyhoeddi adroddiadau ym mis Gorffennaf eleni, gan yr Athro Karel Williams, i ddyfodol canol trefi, ac ym mis Medi, cyhoeddodd Archwilio Cymru eu hadroddiad eu hunain a oedd yn adleisio llawer o'r argymhellion, ac rydym wedi gofyn yn benodol i'r tasglu gweinidogol ar ganol trefi edrych ar y ddau adroddiad. Ac un o'r pethau rwy'n gofyn iddynt edrych arnynt yw annog y sector cyhoeddus a darparwyr gwasanaethau i feddwl am ganol trefi fel mannau lle maent yn cyflawni eu gwaith.