1. Cwestiynau i'r Prif Weinidog – Senedd Cymru ar 1 Chwefror 2022.
8. Pa gymorth sydd ar gael i ffoaduriaid sy'n cyrraedd Cymru? OQ57563
Diolch yn fawr i Jane Dodds am y cwestiwn, Llywydd. Mae ein cynllun cenedl noddfa yn nodi'r cymorth y gall ffoaduriaid sy'n cyrraedd Cymru ddisgwyl ei gael. Mae hyn yn cynnwys y cyngor a’r gwasanaethau sydd eu hangen i leihau anghydraddoldeb, atal ansefydlogrwydd, helpu integreiddio a helpu pobl sy'n ceisio noddfa i greu dyfodol gwell iddyn nhw eu hunain ac i Gymru hefyd.
Diolch, Prif Weinidog. Ar Ddydd Sant Ffolant y mis hwn, gofynnir i ni ddangos calon ar gyfer ffoaduriaid fel arwydd o gariad, cyfeillgarwch ac undod â phobl sydd wedi eu gorfodi i ffoi o'u cartrefi i chwilio am ddiogelwch. Mae'n gwbl groes i ymagwedd Llywodraeth y DU yn y Bil Cenedligrwydd a Ffiniau, ac rwy'n gwybod bod ein dull ni o weithredu yma yng Nghymru yn gwbl groes i ddull San Steffan. Prif Weinidog, ers 2010, mae mwy nag 850 o blant a phobl ifanc sy'n ceisio lloches ac sydd wedi cael eu masnachu wedi cael cymorth gan Wasanaeth Gwarcheidiaeth yr Alban. Mae'n wasanaeth sy'n cael ei gynnal gan yr elusen blant Aberlour mewn partneriaeth â Chyngor Ffoaduriaid yr Alban. Mae'r cynllun yn unigryw ledled y DU o ran cynnig cymorth un-i-un parhaus ym mhopeth o lywio biwrocratiaeth lethol y system loches i ymgartrefu yn eu cymunedau newydd. Tybed, Prif Weinidog, a yw hyn yn rhywbeth y gallem ni ystyried ei efelychu yma yng Nghymru i sicrhau nad oes rhaid i unrhyw blentyn neu berson ifanc ymdrin â'r amarch a'r creulondeb y mae'n ymddangos bod y Llywodraeth Geidwadol hon yn benderfynol o'u gwau i'n system loches. Diolch.
Wel, diolch yn fawr i Jane Dodds, Llywydd.
Mae gwasanaeth annibynnol ar gyfer gwarchod plant sydd wedi eu masnachu yng Nghymru, a bydd llawer o geiswyr lloches ifanc, ar eu pen eu hunain yn bodloni'r diffiniad o gael eu masnachu i'r DU ac felly byddan nhw o fewn cwmpas y gwasanaeth hwn, ac mae'n debyg, ond nid yw'n union yr un fath, rwy'n gallu gweld hynny, i Wasanaeth Gwarcheidiaeth yr Alban. Rwy'n hapus iawn i ystyried a oes agweddau ar system yr Alban a allai fod yn ddefnyddiol i'w hefelychu yma yng Nghymru. Mae'r pwynt cyffredinol y dechreuodd Jane Dodds ag ef, Llywydd, yn un pwysig iawn: trychineb y Bil Cenedligrwydd a Ffiniau sydd ar ddod. Oherwydd dyna fydd e i gynifer o bobl y maen nhw wedi eu cydnabod eu bod wedi dianc rhag ofn haeddiannol o erledigaeth ac a fydd yn gweld y Bil hwnnw bellach yn effeithio'n andwyol ar ddarparu cymorth integreiddio yng Nghymru, gan waethygu amddifadrwydd, cynyddu nifer y mudwyr sy'n cael eu camfanteisio ac sy'n gweithio'n anghyfreithlon yn ein cymunedau, a bydd y bobl hynny sydd eisoes yn agored i niwed yn gweld eu bod hyd yn oed yn fwy agored i niwed.
A byddwn yn gweld yr arwyddion gweladwy o hynny yma yng Nghymru, mae arnom ni ofn, o ran cynnydd mewn digartrefedd, o ran effeithiau ar iechyd y cyhoedd, gan ei bod yn debygol y bydd ofn ar bobl nad yw arian cyhoeddus ar gael iddyn nhw i gael gafael ar ofal iechyd. Llywydd, bydd cynnig cydsyniad deddfwriaethol o flaen y Senedd yn ddiweddarach y mis hwn, yn ymwneud yn arbennig â chymalau 48 i 56 o'r Bil, a fydd, yn ein barn ni, yn cyfyngu ar allu'r Senedd i gyflawni ein cyfrifoldebau datganoledig mewn cysylltiad â'r ceiswyr lloches ieuengaf. Bydd Llywodraeth Cymru yn cynnig i'r Senedd ein bod ni'n atal cydsyniad i'r cymalau hynny, oherwydd nad ydyn nhw'n adlewyrchu'r gwerthoedd a'r credoau y mae'r Senedd hon, drwy ein rhaglen genedl noddfa, wedi arwain y byd arnyn nhw mewn sawl ffordd i sicrhau ein bod ni'n dweud y bydd pobl y mae angen cymorth arnyn nhw, ac y mae angen arnyn nhw drwy ddod i Gymru, yn gweld ein bod ni'n genedl groesawgar, sy'n deall y trawma y maen nhw wedi ei wynebu ac sy'n benderfynol o wneud yr hyn a allwn i'w helpu i roi eu bywydau ar drywydd newydd, a thrwy wneud hynny, i wneud eu cyfraniad i Gymru.
Diolch i'r Prif Weinidog.