1. Cwestiynau i'r Prif Weinidog – Senedd Cymru ar 1 Mawrth 2022.
3. Pa gefnogaeth sy'n cael ei roddi gan Lywodraeth Cymru i gefnogi milfeddygon? OQ57708
Diolch i Heledd Fychan am y cwestiwn, Llywydd. Mae mwyafrif y milfeddygon yng Nghymru yn gweithio mewn practis preifat, sy'n gweithredu fel busnes preifat. Mae rhai, drwy gontract, hefyd yn darparu gwasanaethau cyhoeddus pwysig. Mae Llywodraeth Cymru yn darparu sawl math o gymorth uniongyrchol ac anuniongyrchol, sy'n adlewyrchu amrywiaeth y ddarpariaeth filfeddygol hon.
Diolch, Brif Weinidog. Yn ddiweddar, cysylltodd y Cynghorydd Larraine Jones, sy'n cynrychioli Gelli ac Ystrad, â mi, i dynnu sylw at y ffaith bod yna brinder milfeddygon yn y Rhondda. Mae wedi rhannu degau o straeon torcalonnus, gan gynnwys ci yn marw gartref ac mewn poen oherwydd bod eu milfeddygfa leol wedi cau'n barhaol a bod neb arall â lle ar gyfer anifeiliaid newydd. Mae problem enfawr hefyd o ran cael brechlynnau ar gyfer anifeiliaid. Yn sgil Brexit, a hefyd y pandemig, mae prinder cyffelyb ledled Prydain, ac yn yr Alban, mae'r Llywodraeth wedi cyhoeddi y byddant yn sefydlu gwasanaeth milfeddygol yr Alban. Felly, pa gamau sydd yn cael eu cymryd gan Lywodraeth Cymru i ymateb i'r diffyg hwn, ac i sicrhau bod mwy o bobl yn hyfforddi yma yng Nghymru i fod yn filfeddygon?
Diolch yn fawr i Heledd Fychan am y cwestiwn. Mae'n wir, Llywydd, pan yw hi'n dweud bod nifer y milfeddygon o'r Undeb Ewropeaidd yma yn y Deyrnas Unedig wedi cwympo, ac wedi cwympo gan 68 y cant rhwng 2019 a 2021. Nawr, dŷn ni yn gwneud nifer o bethau yma yng Nghymru. Mae ysgol newydd gyda ni yn y brifysgol yn Aberystwyth, a dŷn ni'n ariannu pobl ifanc trwy ein rhaglen Seren, yn enwedig pobl ifanc sy'n dod o'r Rhondda a llefydd fel yna. Ar ôl 2020, dŷn ni wedi ariannu 28 o fyfyrwyr o gefndir fel yna i astudio i fod yn filfeddygon y dyfodol yma yng Nghymru.