Yr eitem nesaf yw'r datganiadau 90 eiliad, a'r un cyntaf gan Vikki Howells.

Diolch, Ddirprwy Lywydd. Heddiw yw Diwrnod Rhyngwladol Amgueddfeydd. Fe'i dathlwyd am y tro cyntaf ym 1977, a'r llynedd, cymerodd dros 37,000 o amgueddfeydd ran mewn dros 150 o wledydd. Nod y diwrnod yw codi ymwybyddiaeth o amgueddfeydd fel arenâu ar gyfer cyfnewid diwylliannol, lle rydym yn cyfoethogi ein dealltwriaeth ohonom ein hunain ac eraill. Mae thema eleni, grym amgueddfeydd, yn canolbwyntio ar y potensial trawsnewidiol hwn. Mae’n archwilio sut y mae amgueddfeydd yn gwneud lles i’w cymunedau drwy ledaenu syniadau am gynaliadwyedd a’r economi gymdeithasol; arloesi a gwella prosesau digideiddio i ehangu mynediad; ac adeiladu cymunedol drwy wead democrataidd, cymdeithasol sy'n darparu cyfleoedd dysgu gydol oes. Yn wir, gall amgueddfeydd fod yn arfau pwerus ar gyfer newid cymdeithasol.

Mae mynediad i amgueddfeydd cenedlaethol Cymru yn parhau i fod yn rhad ac am ddim. Mae hyn yn bwysig iawn, gan ei fod yn sicrhau y gall pawb ymgysylltu â'n treftadaeth gyffredin. Cyn y pandemig, gwnaed 1.8 miliwn o ymweliadau bob blwyddyn o dan y cynllun hwn. Mae cyhoeddiad heddiw gan y Dirprwy Weinidog diwylliant yn dangos ymrwymiad parhaus Llywodraeth Cymru i fuddsoddi yn ein hamgueddfeydd. Rwy'n croesawu'r addewidion yn y rhaglen lywodraethu i gefnogi amgueddfeydd ac i sicrhau bod straeon eraill, megis profiadau pobl ddu, Asiaidd ac ethnig leiafrifol yng Nghymru, yn cael eu hadrodd.

I gloi, hoffwn sôn am Amgueddfa Cwm Cynon. Dyma berl go iawn, ac mae'n werth ymweld â’r safle o flaen olion hanesyddol ffwrneisiau gwaith haearn y Gadlys. Diolch i staff a gwirfoddolwyr yr amgueddfa am eu gwaith, nid yn unig ar Ddiwrnod Rhyngwladol Amgueddfeydd, ond drwy gydol y flwyddyn.

Yr wythnos hon yw Wythnos Gweithredu ar Ddementia. Hoffwn gofnodi fy niolch i’r cymunedau a’r gwasanaethau hynny am y gwaith a wnânt i gefnogi unigolion a theuluoedd sy’n byw gyda dementia, yn enwedig y rheini yn fy rhanbarth i yng Nghanolbarth a Gorllewin Cymru. Mae gennym gymuned deall dementia Aberhonddu, a enillodd wobr am eu gwaith yn 2016; marchnad Llanelli oedd y farchnad gyntaf yng Nghymru sy’n deall dementia; mae Cymdeithas Alzheimer's yn cynnal gwasanaethau yn sir Benfro; gwasanaethau cymorth Age Cymru Dyfed; Materion Dementia ym Mhowys; a Chrucywel, tref sy'n deall dementia. Mae cymaint ohonynt, nid yn unig yn fy rhanbarth i, ond mewn llawer o rai eraill hefyd. Thema ymgyrch eleni yw diagnosis cynnar. Dim ond 53 y cant o'r bobl sy’n byw gyda dementia yng Nghymru sydd wedi cael diagnosis, sy’n golygu bod llawer yn mynd heb y cymorth sydd ei angen arnynt i fyw gydag urddas.

Mae gennyf fy mhrofiadau personol fy hun. Roedd clefyd Alzheimer ar fy nhad, ac roedd dementia ar fy mam. Pan gawsant ddiagnosis, wrth gwrs, cawsom y gwasanaethau a oedd eu hangen arnynt, ond cyn hynny, roeddem yn ei chael hi'n anodd fel teulu, yn enwedig gyda’r cywilydd a’r stigma. Felly, hoffwn achub ar y cyfle i ofyn i’r Senedd gofnodi ein diolch i’r holl wirfoddolwyr, y gofalwyr, a'r gwasanaethau sydd wedi codi ymwybyddiaeth o ddementia er mwyn cynorthwyo i gael diagnosis cynnar a gwella ansawdd bywyd y bobl y mae dementia’n effeithio arnynt. Diolch yn fawr iawn.

Yr wythnos hon yw Wythnos Twristiaeth Cymru, ac mae Wythnos Twristiaeth Cymru 2022 yn gyfle i fusnesau a chymunedau ledled Cymru godi ymwybyddiaeth o’r sector ac arddangos ansawdd cynnig twristiaeth Cymru i dwristiaid o’r DU a gweddill y byd. Mae ymwelwyr yn gwario dros £6 biliwn y flwyddyn, ac mae twristiaeth yng Nghymru yn cyflogi bron i 10 y cant o weithlu Cymru. Ac i nodi Wythnos Twristiaeth Cymru 2022, mae thema Cynghrair Twristiaeth Cymru yn cefnogi’r ymgyrch recriwtio a sgiliau twristiaeth a lletygarwch, ‘y rhai sy'n creu Profiadau’. Ac mewn partneriaeth â phartneriaeth twristiaeth a sgiliau Cymru, a arweinir gan y diwydiant, yn 2021, lansiodd Croeso Cymru 'y rhai sy'n creu Profiadau', sef ymgyrch sgiliau a recriwtio i gefnogi'r sector drwy godi ymwybyddiaeth o'r niferoedd uchel o swyddi gwag a'r amrywiaeth o gyfleoedd gyrfa sydd ar gael. Mae’r ymgyrch yn targedu pobl ifanc, pobl sy’n gadael ysgol, myfyrwyr, pobl sy’n ansicr am eu gyrfa yn y dyfodol, neu oedolion ifanc a allai fod yn chwilio am waith hyblyg, er enghraifft ym maes gofal plant, ac oedolion hŷn eraill sy’n chwilio am waith rhan-amser neu hyd yn oed newid gyrfa. Neges yr ymgyrch eleni yw ymuno â'r rhai sy'n creu profiadau. Felly, ble bynnag y bo eich busnes twristiaeth yng Nghymru, gwn y bydd y Senedd hon am ddiolch i chi am eich holl ymdrechion parhaus i arddangos Cymru ar lefel leol, genedlaethol a rhyngwladol.

Diolch, pawb.