3. Pa drafodaethau y mae Llywodraeth Cymru wedi'u cael gyda chynghorau chwaraeon y DU ynghylch cynnwys pobl drawsryweddol mewn chwaraeon? OQ58150

Llywydd, sefydlwyd Chwaraeon Cymru drwy siarter frenhinol ar 4 Chwefror 1972. Ers 1999, y sefydliad hwnnw, yn hytrach na chyrff y DU, sydd wedi bod yn gyfrifol am bolisi cynhwysiant mewn chwaraeon yng Nghymru. Serch hynny, mae'r cyngor yn gweithio gyda sefydliadau chwaraeon eraill a, gyda'i gilydd, fe wnaethon nhw gyhoeddi cyngor ar y cyd ar gynhwysiant trawsryweddol mewn chwaraeon domestig ym mis Medi y llynedd.

Prif Weinidog, rwy'n teimlo bod angen bod yn eglur, ac rwy'n credu ei bod hi'n bwysig i mi ei gwneud yn eglur, nad yw diogelu hawliau menywod am eiliad yn golygu eich bod chi'n gwrthwynebu hawliau traws. Mae cystadleuwyr benywaidd yn haeddu'r un hawliau â chystadleuwyr gwrywaidd. Rydym ni i gyd yn gwybod am y manteision enfawr y gall chwaraeon eu cynnig, ac rydym ni i gyd, rwy'n siŵr, eisiau sicrhau y gall athletwyr traws gymryd rhan mewn chwaraeon. Ond yr hyn nad ydym ni ei eisiau yw sefyllfa pryd yr ydym ni'n ceisio bod mor gynhwysol ei fod yn niweidiol i grŵp penodol. Mae gennym ni sefyllfa pryd y mae athletwyr benywaidd mor ddigalon eu bod nhw'n tynnu allan o'u categorïau benywaidd eu hunain oherwydd eu bod nhw'n dweud bod gan fenywod traws sy'n cymryd rhan mewn categori benywaidd fantais y glasoed gwrywaidd. Mae'r Ceidwadwyr Cymreig yn edrych ar ffyrdd y gallwn ni helpu i sicrhau bod pob athletwr yn gallu cystadlu, gan edrych ar ffyrdd y gallwn ni weithio gyda chyrff chwaraeon yn gyffredinol, ac yn edrych ar greu categori agored i sicrhau tegwch, cynwysoldeb a diogelwch yn gyffredinol. Rwy'n siŵr y byddwn ni'n cytuno'n anad dim ei bod hi'n hollbwysig ein bod ni'n sicrhau tegwch mewn chwaraeon. Mae'n hanfodol i chwaraeon. Prif Weinidog, a ydych chi'n credu y dylai athletwyr traws gystadlu mewn chwaraeon menywod? Sut bynnag yr ydych chi'n teimlo ynghylch y mater hwn, er mwyn ei ddatrys, mae'n hanfodol i ni allu diffinio menyw. Felly, Prif Weinidog, a allwch chi wneud rhywbeth y mae llawer o wleidyddion Llafur eraill wedi methu â'i wneud hyd yn hyn, sef diffinio menyw?

Mae fy man cychwyn i yr un fath ag un Penny Mordaunt—Gweinidog y DU a oedd yn gyfrifol ar y pryd—a ddywedodd mai man cychwyn Llywodraeth y DU oedd bod menywod trawsryweddol yn fenywod. Dyna fy man cychwyn i yn y ddadl hon. Mae'n faes anodd lle mae pobl yn teimlo'n gryf iawn ar wahanol ochrau i ddadl, a dadl sy'n gwahanu pobl sy'n cytuno ar y rhan fwyaf o bethau eraill. Yr hyn a ddywedaf wrth yr Aelod, gyda mater a allai fod yn ymrannol o bosibl, yw mai cyfrifoldeb cynrychiolwyr etholedig yw peidio â sefyll ar sicrwydd eu hargyhoeddiadau eu hunain, ond yn hytrach gweithio'n galed i chwilio am gyfleoedd ar gyfer deialog, i ddod o hyd i ffyrdd o hyrwyddo dealltwriaeth yn hytrach na gwrthdaro, ac i ddangos parch yn hytrach na chwilio am reswm dros allgau. Nid wyf i'n deall y pwynt y mae'r Aelod yn ei wneud—y gallwch chi fod yn rhy gynhwysol. I mi, mae'n sicr mai cynwysoldeb yw'r hyn y dylem ni fod yn anelu ato yma. Y ffordd i ddatrys y materion heriol hynny y mae wedi eu nodi—ac nid oes gennyf i unrhyw wrthwynebiad o gwbl iddi eu nodi—yw peidio â thybio, oherwydd efallai fod gennym ni ein hunain farn gref, bod hynny yn caniatáu i ni fwrw amheuaeth ar ddiffuantrwydd y safbwyntiau a ddelir yn gryf gan bobl eraill. Dim ond trwy ddeialog a thrwy ddeall y gallwch chi ddod i gasgliad i'r mathau o gwestiynau y mae'r Aelod wedi eu codi.