– Senedd Cymru am 6:54 pm ar 21 Mehefin 2022.
Y grŵp nesaf felly yw grŵp 17. Ac mae'r grŵp yma o welliannau yn ymwneud â dysgu oedolion yn y gymuned. Gwelliant 112 yw'r prif welliant. Galwaf ar Laura Jones i gyflwyno'r gwelliant yma.
Diolch, Llywydd. Rwyf eisiau siarad am yr holl welliannau yn y grŵp hwn. Mae gwelliant 112 yn bodoli i sicrhau bod dysgu oedolion yn y gymuned yn cael ei gynnwys yn y diffiniad o addysg drydyddol ac i wneud i'r diffiniad o ddysgu oedolion yn y gymuned weithredu'n briodol yn y Bil. Yn ychwanegol at hyn, mae gwelliannau 115 a 117 yn gysylltiedig â gwelliannau 112 a 113, a byddan nhw'n sicrhau bod dysgu oedolion yn y gymuned yn cael ei gynnwys yn niffiniad y Bil o'r term.
Mae dysgu oedolion yn y gymuned yn hanfodol os ydym ni am sicrhau, pan fydd cyfle'n codi i greu swyddi sgiliau uwch yng Nghymru, ein bod yn gallu manteisio arnyn nhw. Mae angen i ni sicrhau nad yw dyhead a chyfleoedd ar gael i'n pobl ifanc yn unig, er bod y Gweinidog yn gwybod bod hwn yn faes lle mae angen iddo wneud gwaith helaeth. Mae rhieni sy'n gweithio eisiau gallu cymryd y cam nesaf ar ysgol eu gyrfa ac eisiau gwella eu cymwysterau neu ddysgu sgil newydd. Mewn llawer o achosion, hwn fyddai eu cymhwyster ffurfiol cyntaf.
Er nad yw'r Gweinidog yn debygol o dderbyn y gwelliannau hyn heddiw, byddwn i'n ei annog ef a'i adran i edrych ar ddysgu oedolion yn y gymuned fel ei fod yn diwallu anghenion cymunedau'n llawn ac y gall y rhai sydd yn dymuno cyflawni, wneud hynny.
Bydd gwelliant 113, ar y llaw arall, yn golygu bod 'lefel mynediad' wedi'i diffinio'n glir yn y Bil, sy'n welliant angenrheidiol, yn fy marn i, er eglurder o fewn y ddeddfwriaeth, a gofynnaf i'r Aelodau ystyried hyn. Diolch.
Hoffwn ailadrodd y pwysigrwydd a roddaf ar ddysgu oedolion, ar ddysgu gydol oes, a sicrhau bod Cymru'n genedl o ail gyfle lle nad yw hi byth yn rhy hwyr i ddysgu, ac mae'r darpariaethau yn y Bil hwn, sydd eisoes yn cynnwys dysgu oedolion yn y gymuned, yn hanfodol i gyflawni hyn. Felly, er fy mod yn deall y bwriad y tu ôl i'r gwelliannau yn y grŵp hwn, ni allaf eu cefnogi gan nad ydyn nhw'n angenrheidiol, ac nid ydyn nhw yn ychwanegu dim at y Bil na'r ffordd y mae'n gweithredu.
Mae gwelliant 117 yn ychwanegu 'dysgu oedolion yn y gymuned' at y diffiniad o addysg drydyddol. Mae hyn yn ddiangen gan ei fod eisoes wedi'i gynnwys fel rhan o'r diffiniad hwnnw fel y'i darllenir gydag adrannau 141(2), (4) a (5).
Mae gwelliannau 112, 113 a 115, yr wyf i hefyd yn eu gwrthod, yn ymwneud â'r diffiniad o ddysgu oedolion yn y gymuned. Fel y dywedais i, nid oes angen hyn gan fod dysgu oedolion yn y gymuned eisoes wedi'i gynnwys yn y diffiniadau presennol.
Gan weithio gyda'n grŵp cyfeirio allanol ar gyfer dysgu oedolion, rydym eisoes yn profi ac yn dylunio dulliau cyffrous o wireddu'r genedl ail gyfle honno. Mae hyn yn cynnwys rhaglen o gydlynu a chamau gweithredu cenedlaethol, sydd eisoes yn gweithio i wireddu ein hymrwymiad i ddysgu gydol oes fel y'i mynegir yn y dyletswyddau strategol ac mewn mannau eraill yn y Bil. Mae'r diffiniad o ddysgu oedolion yn y gymuned hefyd yn dibynnu ar y diffiniad o 'lefel 2' yn adran 93 o'r Bil, sydd wedi'i ddileu ar ôl i fy ngwelliannau 39, 40 a 41 gael eu cytuno yng ngrŵp 12.
Nid yw'r Bil yn cynnwys darpariaeth benodol mewn cysylltiad â dysgu oedolion yn y gymuned o gofio ei fod eisoes wedi'i gwmpasu gan y diffiniad o addysg drydyddol yn y Bil. Byddai dyletswydd y comisiwn i sicrhau y darperir cyfleusterau rhesymol ar gyfer addysg a hyfforddiant i bobl dros 19 oed, yn unol ag adran 94, yn cwmpasu darparu dysgu oedolion yn y gymuned. Hefyd, gallai'r addysg bellach a'r hyfforddiant a gwmpesir gan ddyletswydd y comisiwn yn adran 93 i ddarparu cyfleusterau priodol, yn amodol ar wneud rheoliadau o dan adran 93(3), hefyd gynnwys dysgu oedolion yn y gymuned.
Fel y dywedais i wrth drafod y gwelliannau arfaethedig sy'n diffinio prentisiaethau gradd mewn grŵp cynharach, mae diffinio dysgu oedolion yn y gymuned ar wahân i addysg bellach a hyfforddiant yn peryglu amwysedd ynghylch a yw dysgu oedolion yn y gymuned o fewn cwmpas y cyfeiriadau niferus at addysg bellach a hyfforddiant mewn mannau eraill yn y Bil, ac felly galwaf ar Aelodau i wrthod yr holl welliannau yn y grŵp hwn.
Laura Jones i ymateb.
Diolch, Llywydd. Gweinidog, diolch i chi am roi mwy o eglurder ac am yr hyn yr ydych chi wedi'i ychwanegu eisoes, ond nid yw eglurder pellach o fewn Bil byth yn beth drwg. Yr unig ddiben y gallaf ddychmygu ar gyfer ei wrthod yw cadw amwysedd bwriadol o fewn elfennau o'r Bil, sydd, yn yr achos hwn, yn arwain at hepgor dysgu oedolion yn y gymuned lle credaf yn wirioneddol y dylai fod yn bresennol, a gofynnaf i'r Aelodau ystyried hyn. Diolch.
Y cwestiwn yw: a ddylid derbyn gwelliant 112? A oes gwrthwynebiad? [Gwrthwynebiad.] Oes, mae yna wrthwynebiad. Felly, pleidlais ar welliant 112. Agor y bleidlais hynny.
Gwelliant 112.
Cau'r bleidlais. O blaid 15, neb yn ymatal, 38 yn erbyn. Mae gwelliant 112 wedi ei wrthod.
Gwelliant 114, Laura Jones. Symud?
Ydy, mae'n cael ei symud. Felly, oes gwrthwynebiad? [Gwrthwynebiad.] Oes. Felly, mi wnawn ni gymryd pleidlais ar welliant 114.
Agor y bleidlais ar welliant 114.
Cau'r bleidlais. O blaid 15, neb yn ymatal, 38 yn erbyn. Ac felly mae'r gwelliant wedi ei wrthod.
Laura Jones, gwelliant 113. Symud?
Mae'n cael ei symud. Felly, oes yna wrthwynebiad? [Gwrthwynebiad.] Oes, mae yna wrthwynebiad. Fe gawn ni bleidlais ar welliant 113.
Gwelliant 113.
Cau'r bleidlais. O blaid 15, neb yn ymatal, 38 yn erbyn, felly mae gwelliant 113 wedi'i wrthod.
Gweinidog, gwelliant 67—ydych chi'n symud hwnnw?
Felly, gwelliant 67—oes gwrthwynebiad? Nac oes. Felly, mae gwelliant 67 yn cael ei dderbyn.
Laura Jones, gwelliant 115—symud?
Mae'n cael ei symud. Oes gwrthwynebiad? [Gwrthwynebiad.] Oes, felly fe gawn ni bleidlais ar welliant 115.
Agor y bleidlais, gwelliant 115.
Cau'r bleidlais. O blaid 15, neb yn ymatal, 38 yn erbyn, ac felly mae gwelliant 115 wedi'i wrthod.
Gwelliant 116, Laura Jones—symud?
Mae'n cael ei symud. Oes gwrthwynebiad? [Gwrthwynebiad.] Oes, felly pleidlais ar welliant 116. Agor y bleidlais.
Gwelliant 116.
Cau'r bleidlais. O blaid 15, neb yn ymatal, 38 yn erbyn. Mae gwelliant 116 wedi'i wrthod.
Gwelliant 117, Laura Jones—symud?
Oes gwrthwynebiad i welliant 117? [Gwrthwynebiad.] Felly, fe gawn ni bleidlais ar welliant 117. Agor y bleidlais.
Gwelliant 117.
Cau'r bleidlais. O blaid 15, neb yn ymatal, 38 yn erbyn, felly mae gwelliant 117 wedi'i wrthod.
Gweinidog, gwelliant 68—ydy e'n cael ei symud?
Y cwestiwn yw: a ddylid derbyn gwelliant 68? Does dim gwrthwynebiad, felly derbynnir gwelliant 68.
Gwelliant 69, Gweinidog—ydy e'n cael ei symud?
Oes gwrthwynebiad i welliant 69? Nac oes, felly derbynnir gwelliant 69.
Gwelliant 118, Laura Jones—symud?
Y cwestiwn yw: a oes gwrthwynebiad i welliant 118? [Gwrthwynebiad.] Oes, felly, pleidlais ar welliant 118. Agor y bleidlais.
Gwelliant 118.
Cau'r bleidlais. O blaid 15, neb yn ymatal, 38 yn erbyn. Felly, mae gwelliant 118 wedi'i wrthod.