Grŵp 4 yw'r grŵp olaf o welliannau, ac mae rhain yn ymwneud â'r pŵer o dan adran 1 yn dod i ben. Gwelliant 2 yw'r prif welliant yn y grŵp yma. Dwi'n galw ar y Gweinidog i gyflwyno'r gwelliant. Rebecca Evans.

Cynigiwyd gwelliant 2 (Rebecca Evans).

Bwriad gwelliant 2 a gyflwynwyd yn fy enw i yw mynd i'r afael â phryder a godwyd yn nhrafodion Cyfnod 2. Ar hyn o bryd, gallai'r pŵer sydd ar gael i Weinidogion Cymru i ymestyn oes y pŵer i wneud rheoliadau olygu y gellir gwneud rheoliadau newydd o dan y pŵer hwnnw am hyd at 10 mlynedd o ddyddiad y Cydsyniad Brenhinol. Gallai hynny olygu na fydd y bensaernïaeth tymor hirach ar gyfer gwneud newidiadau i Ddeddfau treth Cymru yn cael ei chyflwyno tan yr wythfed Senedd. Mae'r gwelliant hwn yn dangos fy mod i'n parhau i fod yn ymatebol ac yn agored i weithio ochr yn ochr â'r pwyllgorau wrth ddatblygu'r Bil hwn ac, yn y pen draw, y trefniadau ar gyfer gwneud newidiadau i Ddeddfau treth Cymru yn y dyfodol. Mae'r gwelliant yn nodi na all ymestyn oes y pŵer fynd y tu hwnt i ddyddiad gorffen 30 Ebrill 2031. Y bwriad yw rhoi sicrwydd y bydd y trefniadau newydd yn cael eu cyflwyno yn ystod tymor nesaf y Senedd. Fodd bynnag, dyma'r cyfnod hiraf o hyd. Gall Gweinidogion barhau i ddewis gwneud yr estyniad yn fyrrach os ydyn nhw'n dymuno gwneud hynny.

Mae gwelliant 10 a gyflwynwyd gan Peter Fox yn darparu na ellir cynnal pleidlais ar reoliadau cadarnhaol drafft a osodwyd gerbron y Senedd mewn cysylltiad ag ymestyn oes y pŵer i wneud rheoliadau yn adran 1 o'r Bil cyn bod cyfnod o 28 diwrnod neu fwy wedi mynd heibio o'r dyddiad y cawson nhw eu gosod. Derbyniwyd gwelliant gan y Llywodraeth yng Nghyfnod 2, a oedd yn gweithredu argymhelliad y pwyllgor i gyflwyno isafswm o 28 diwrnod cyn y gellid pleidleisio ar reoliadau gweithdrefn gadarnhaol 'gwnaed' o dan adran 1 o'r Bil. Mae gwelliant Peter Fox yn ceisio gosod rheol debyg mewn cysylltiad â rheoliadau a osodwyd i ymestyn gallu Gweinidogion Cymru i ddefnyddio'r pŵer yn adran 1 y tu hwnt i'r dyddiad machlud pum mlynedd.

Fodd bynnag, mae'r ddau safbwynt yn wahanol iawn; roedd y gwelliant yng nghyfnod 2 yn adlewyrchu'r ffaith nad oes isafswm cyfnod y mae'n rhaid i reoliadau cadarnhaol 'gwnaed' gael eu gosod ar ei gyfer, a chytunais, yn yr achos hwn, ei bod yn briodol, i adlewyrchu'r ffaith, pan fo angen neu pan fo'n briodol, a lle y gellid gwneud newidiadau sylweddol i Ddeddfau treth Cymru ar frys drwy ddefnyddio rheoliadau cadarnhaol 'gwnaed'. Fodd bynnag, mae'r cyfnod gosod sefydledig o 20 diwrnod ar gyfer rheoliadau cadarnhaol drafft yn ddigonol at ddibenion y ddeddfwriaeth hon. Y rheswm rwy'n dweud hyn yw nad yw rheoliadau cadarnhaol drafft yn dod i rym nes y pleidleisir arnyn nhw. Felly, yn fy marn i, nid ydyn nhw'n codi'r un pryderon gweithdrefnol, ac felly nid oes angen yr un lefel o ddiogelwch arnyn nhw â'r rheoliadau cadarnhaol 'gwnaed'. O ystyried hyn, ni allaf gytuno â'r gwelliant hwn.FootnoteLink

Ysgrifennodd y Gweinidog Cyllid a Llywodraeth Leol at Gadeirydd y Pwyllgor Cyllid ar 12 Gorffennaf 2022 i egluro bod isafswm cyfnod gosod o 20 diwrnod ar gyfer rheoliadau cadarnhaol 'gwnaed' a rheoliadau cadarnhaol drafft.

Mae gwelliant 10 yn mewnosod cyfnod craffu o 28 diwrnod gofynnol lleiaf, fel yr ydym ni newydd ei glywed, cyn y ceir cynnal pleidlais ar Orchymyn ymestyn a wneir gan Weinidogion Cymru o dan adran 7(2). Ar hyn o bryd, fel y mae wedi ei ddrafftio, nid yw'r Bil yn pennu amser gofynnol lleiaf y gall y Senedd graffu ar unrhyw ymgais gan Weinidogion Cymru i ymestyn oes y Ddeddf. Felly, mae pryderon y gallai Gweinidog Cymru geisio cynnal pleidlais mor hwyr â diwedd tymor y Senedd â phosibl er mwyn cyfyngu ar gyfleoedd i graffu. Mae'r gwelliant hwn yn gyfaddawd ar welliant a gyflwynwyd yng Nghyfnod 2 yn enw Llyr Gruffydd. Gwrthododd y Gweinidog ei welliant, a oedd yn darparu ar gyfer cyfnod o 60 diwrnod, am ei fod yn rhy hir. Felly, mae'r gwelliant hwn yn ceisio ymateb i bryderon y Gweinidog gan gadw hanfod y gwelliant a gyflwynwyd yng Nghyfnod 2. Diolch.

Mae'n gam positif yn y lle cyntaf fod y Llywodraeth wedi derbyn yr angen am gymal machlud, fel roedd y Gweinidog yn sôn yn gynharach yn y sesiwn yma. Dewis y Llywodraeth, wrth gwrs, yn wreiddiol oedd gwneud hynny ar ôl pum mlynedd, gyda chyfle untro wedyn i estyn y pwerau am hyd at bum mlynedd ymhellach, ac fe esboniais i yng Nghyfnod 2 y Bil yma mai fy ngofid gyda hynny oedd ei fod e allan o sync gyda realiti y cylchdro etholiadol a'i fod e ddim yn ddelfrydol am resymau ymarferol. Gallech chi efallai ddweud yr un peth am yr adolygiad o ddeddfwriaeth ar ôl pedair blynedd hefyd a fyddai'n wynebu'r un benbleth, i raddau helaeth. Hynny yw, os does dim adolygiad yn mynd i ddigwydd cyn yr etholiad nesaf, yna fydd dim cymhelliad i gynnwys cynlluniau i ddatblygu trefniadau amgen ym maniffestos y pleidiau ar gyfer yr etholiad nesaf, dim byd yn y maniffesto o bosib yn golygu wedyn fod Gweinidog yn dweud bod dim mandad i newid pethau yn y Senedd nesaf.

Ac yn yr un modd, o safbwynt y bleidlais fachlud ar ôl pum mlynedd, i benderfynu os ydych chi'n parhau â'r trefniadau yma neu beidio, wel, byddai hynny ddim yn digwydd, wrth gwrs—fyddai'r bleidlais yna a'r drafodaeth yna ddim yn digwydd yn y Senedd nesaf tan ar ôl cyhoeddi rhaglen lywodraethu'r Senedd nesaf, ar ôl cyhoeddi'r rhaglen ddeddfwriaethol. A gallaf i glywed y dadleuon nawr: 'O, wel, does dim lle i newid pethau, does dim amser i drio edrych ar hwn mewn gwirionedd', ac felly beth gawn ni ydy rhyw fath o sefyllfa default lle mae'r pum mlynedd o estyniad yn cael ei 'trigger-o'. Ac, wrth gwrs, fe allen ni ffeindio'n hunain yn yr un sefyllfa ar ddiwedd y Senedd yna wedyn, yn gwthio'r angen i gyflwyno diwygio ehangach nid i'r seithfed Senedd, ond i'r wythfed Senedd. Felly, bwriad fy ngwelliannau i yng Nghyfnod 2 oedd trio torri neu ailsetio'r amseru hynny, bod yn bragmatig a sticio at gymal machlud ar ôl pum mlynedd, ond fy ngofyn gwreiddiol i oedd dim ond caniatáu wedyn estyniad o hyd at ddwy flynedd yn lle pump, sicrhau bod y Llywodraeth nesaf wedyn yn gorfod mynd i'r afael â'r diwygiadau ehangach hynny, yn hytrach na rhedeg y risg o ffeindio'n hunain fawr ddim ymlaen ddegawd o nawr.

Dwi'n falch, felly, ac yn ddiolchgar i'r Gweinidog am gyfaddawdu ar hwn gyda'i gwelliant 2, a gwelliant 1, sy'n gysylltiedig, wrth gwrs, yn cyfyngu ar estyn y ddeddfwriaeth i ddiwedd y Senedd nesaf yn lle am hyd at bum mlynedd. Ac fel dywedodd hi, 'hyd at ddiwedd y Senedd nesaf'—mi allai ddigwydd yn gynt. Fy ngobaith i yn sicr yw y bydd hyn, felly, yn help i sicrhau bod diwygio ehangach a chyflwyno trefniadau amgen o leiaf yn digwydd cyn diwedd y Senedd nesaf, neu, fel mae wedi awgrymu, efallai ychydig yn gynt hefyd. Diolch.

Y Gweinidog i ymateb.

Diolch i fy nghyd-Aelodau am eu cyfraniadau. Rwy'n ddiolchgar am gydnabyddiaeth Llyr Gruffydd fod y gwelliant 2 hwn yn cael ei gyflwyno'n benodol i fynd i'r afael â'r pryderon a gododd yng Nghyfnod 2 wrth basio'r Bil, sydd, yn fy marn i, yn ymateb pragmatig i bryderon y mae ef a minnau'n gwybod y mae cyd-Aelodau eraill wedi eu codi. Felly, rwyf wedi bod yn falch o gyflwyno'r gwelliant hwn y prynhawn yma. Ond ailadroddaf y pwynt hwn mai dyma'r cyfnod hiraf o hyd a adlewyrchir yn y gwelliant ac y gall Gweinidogion barhau i ddewis gwneud y cyfnod ymestyn yn fyrrach os ydyn nhw'n dewis gwneud hynny.

Fel y dywedais yn gynharach, hoffwn ddiolch i'r Aelodau am eu hagwedd adeiladol at drafodaethau ar y Bil hwn. Fel y gallwn weld yma heddiw, rwyf wedi bod yn barod i geisio ystyried gwelliannau'r gwrthbleidiau ac ymgynghori ag Aelodau ar eiriad rhai o'n gwelliannau allweddol yn y Llywodraeth, ac, fel y dywedais i, mae canlyniad y gwaith hwnnw yr ydym wedi ei wneud gyda'n gilydd wedi newid y Bil yn wirioneddol mewn ffordd gadarnhaol bellach, ac rwy'n credu ei fod yn cael ei wella eto o ganlyniad i'r pleidleisiau sy'n cael eu cynnal yma prynhawn yma. Mae'r gwelliannau, rwy'n credu, ynghylch y broses adolygu, a'r cymal machlud yn arbennig, yn dangos bod y Bil bellach yn wahanol iawn i'r un a ddaeth i mewn i'r Senedd yn gyntaf. Rwy'n dal i fod o'r farn fy mod i'n dymuno datblygu'r bensaernïaeth a all lywio'r newidiadau hirdymor i ddeddfwriaeth treth yma yng Nghymru.

Gan edrych ymlaen at Gyfnod 4, rwy'n credu pe bai'r ddeddfwriaeth hon yn methu, y byddai'n golygu, dros yr ychydig flynyddoedd nesaf, y byddai Gweinidogion Cymru, ac o bosibl ein trethdalwyr hefyd, yn cael eu gadael mewn sefyllfa fregus iawn lle na fyddem efallai'n gallu ymateb yn effeithiol i newidiadau polisi treth a wnaed gan Lywodraeth y DU sy'n effeithio ar ein trethi ni yng Nghymru ac, o ganlyniad, ar ein refeniw a'n gwasanaethau cyhoeddus yma yng Nghymru. Ac i roi enghraifft, pe bai Llywodraeth y DU yn cyflwyno cyfundrefn codi tâl newydd, yn debyg i gyfraddau treth tir y dreth stamp uwch ar gyfer anheddau ychwanegol, fel ail gartrefi, gallem  ni gael ein hunain mewn sefyllfa lle'r ydym ar ein colled yn sylweddol yng Nghymru. Neu pe bai newid gan Lywodraeth y DU a fyddai o fudd arbennig, er enghraifft, i'r rhai sy'n ceisio sefydlu busnesau ffermio newydd a'n bod ni'n dymuno cyflwyno mathau tebyg o newidiadau ar fyrder i sicrhau na fyddai ein trethdalwyr ni o dan anfantais, gallem ni ein cael ein hunain yn methu â gwneud hynny hefyd.

Ond hoffwn dynnu sylw at fy awydd i barhau i weithio gyda chyd-Aelodau ar draws y Senedd ar y bensaernïaeth tymor hirach honno. Rwyf eisiau gallu dweud wrth drethdalwyr ein bod ni wedi manteisio ar y cyfle pan oedd gennym ni i'w diogelu nhw ac i ddiogelu cyllid Cymru, ond tra ein bod yn gweithio ar y bensaernïaeth tymor hirach bwysig honno, a dyma'r cyfle i ni wneud hynny wrth i ni fynd ar yr hyn sy'n daith bwysig o'n blaenau.

Y cwestiwn yw: a ddylid derbyn gwelliant 2? A oes unrhyw wrthwynebiad? Dim gwrthwynebiad i welliant 2, felly mae'r gwelliant wedi'i dderbyn.

Derbyniwyd y gwelliant yn unol â Rheol Sefydlog 12.36.

Peter Fox, gwelliant 9—a yw'n cael ei gynnig?

Cynnig—. Na—

Roeddwn i'n meddwl mai dyna oeddech chi wedi ei ddweud. Nid yw'n cael ei gynnig?

Na.

Felly, nid yw gwelliant 9 wedi'i gynnig.

Ni chynigiwyd gwelliant 9 (Peter Fox). 

Gwelliant 10, Peter Fox, a yw'n cael ei gynnig?

Cynigiwyd gwelliant 10 (Peter Fox).

Ydy. Cynnig.

Ydy. Mae gwelliant 10 yn cael ei gynnig.

Y cwestiwn yw: a ddylid derbyn gwelliant 10?

Gwelliant 10. [Gwrthwynebiad.] Mae gwrthwynebiad. Byddwn yn symud i bleidlais ar welliant 10.

Gwelliant 10, yn enw Peter Fox. Agor y bleidlais. 

Mae un Aelod yn dal heb bleidleisio.

Cau'r bleidlais. O blaid 24, neb yn ymatal a 25 yn erbyn. Felly, mae gwelliant 10 wedi'i wrthod.

Gwelliant 10: O blaid: 24, Yn erbyn: 25, Ymatal: 0

Gwrthodwyd y gwelliant

Dyna ni. Dyna ddod â ni at ddiwedd ein hystyriaethau ni ar Gyfnod 3 o Fil Deddfau Trethi Cymru etc. (Pŵer i Addasu), a dwi'n datgan y bernir pob adran o'r Bil wedi'u derbyn. A dyna ni. Dyna ddod â'n gwaith ni am heddiw i ben.

Barnwyd y cytunwyd ar bob adran o’r Bil.

Daeth y cyfarfod i ben am 19:08.