5. Datganiad gan y Gweinidog Cyllid a Llywodraeth Leol: Diweddariad ar Gyllidebu ar Sail Rhyw

Part of the debate – Senedd Cymru am 4:25 pm ar 5 Gorffennaf 2022.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of Peter Fox Peter Fox Conservative 4:25, 5 Gorffennaf 2022

(Cyfieithwyd)

A gaf i ddiolch ichi, Gweinidog, am eich datganiad? Rwy'n credu y gall mentrau fel cyllidebu ar sail rhyw fod yn ddefnyddiol iawn i helpu dadansoddi'r gwahanol effaith y gall polisïau ei chael ar wahanol rywiau. Er bod cydraddoldeb rhywiol wedi gwella dros amser, gwyddom fod rhwystrau o hyd i gydraddoldeb llawn, ac felly mae'n bwysig edrych ar sut y gallwn ni deilwra polisïau'n well i ddiwallu anghenion ac amgylchiadau gwahanol grwpiau o bobl.

Fel y sonioch chi, Gweinidog, mae'r Llywodraeth wedi cyflwyno rhai cynlluniau peilot, megis cyfrifon dysgu personol, a byddwn yn gwerthfawrogi rhagor o fanylion am y prosiect, yn ogystal â mwy o fanylion am werthuso'r cynllun peilot hwn. Sut mae canlyniadau'r cynllun hwn yn helpu i lywio polisïau eraill y Llywodraeth? Gweinidog, fe wnaethoch chi sôn hefyd fod dau gynllun peilot newydd cyllidebu ar sail rhyw bellach ar y gweill, un ar gyfer teithio llesol ac un ar gyfer gwarant y person ifanc. Gweinidog, pa ganlyniadau y mae'r Llywodraeth yn ceisio'u cyflawni drwy hyn, a sut y cânt eu gwerthuso? Sut y bydd y Senedd yn cael yr wybodaeth ddiweddaraf am gynnydd y gwahanol gynlluniau a'u heffaith ar feddylfryd y Llywodraeth?

Mae'r rhaglen lywodraethu hefyd yn ymrwymo Gweinidogion i weithredu targedau sy'n ymwneud â chyllidebu ar sail rhyw. Pryd y caiff y rhain eu cyhoeddi, ac a yw'r cynlluniau peilot yn cael eu defnyddio i helpu llywio'r targedau hyn a sut y gellir mesur cynnydd yn ehangach? Mewn perthynas â hyn, os yw mentrau fel cyllidebu ar sail rhyw i gael canlyniadau pendant, yna mae angen sefydlu strwythurau priodol o ran gwneud penderfyniadau. Sut, felly, y mae'r Llywodraeth yn bwriadu gweithio gyda'r grŵp cynghori ar wella ac asesu effaith y gyllideb yn ogystal â rhanddeiliaid eraill i asesu galluoedd presennol y Llywodraeth i lunio polisïau a chyllidebau?

Dirprwy Lywydd, hoffwn i orffen ar bwynt ehangach: rhaid inni hefyd sicrhau ein bod yn ystyried yn briodol yr effaith y bydd polisïau'n ei chael ar amrywiaeth o bobl a nodweddion gwarchodedig ac nid canolbwyntio ar rywedd yn unig, oherwydd wrth gwrs nid yw rhywedd a hunaniaethau penodol yn grwpiau unffurf ac mae ganddyn nhw amrywiaeth o anghenion. Yn hyn o beth, rydym ni wedi clywed amryw o faterion o'r blaen ynghylch pa mor effeithiol neu aneffeithiol yw asesiadau effaith integredig strategol y Llywodraeth. Felly, byddai gennyf ddiddordeb clywed mwy gennych chi, Gweinidog, am sut y mae Llywodraeth Cymru yn gweithio i ddatblygu offeryn asesiad effaith integredig cryfach yn benodol i allu cynnal asesiadau effaith manylach a mwy cyson ar draws adrannau, gan gynnwys gweithio'n agosach gyda'r comisiynwyr perthnasol i graffu'n well. Diolch.