8. A wnaiff y Prif Weinidog ddatganiad am y digwyddiad mewnol difrifol ym Mwrdd Iechyd Prifysgol Betsi Cadwaladr? OQ58933

Ar 19 Rhagfyr, cafodd digwyddiad mewnol difrifol ei ddatgan yn y bwrdd. Roedd hyn oherwydd pwysau cynyddol COVID, cynnydd mewn achosion o ffliw, pryder y cyhoedd am strep A, streic nyrsys ar 20 Rhagfyr a streic ambiwlans ar 21 Rhagfyr. Mae datgan digwyddiad fel hyn yn arwain at gamau i leihau'r pwysau ar y system, fel y gwelwyd mewn mannau eraill yng Nghymru ac ar draws y Deyrnas Unedig.

Rydyn ni wedi cael dau ddigwyddiad o'r math yma mewn pythefnos yn y gogledd—dau ddigwyddiad mewnol critigol. Ac mi allaf roi sicrwydd i'r Prif Weinidog ei bod hi'n teimlo ei bod hi'n gritigol ym mwrdd iechyd Betsi Cadwaladr ddydd ar ôl dydd, i gleifion sy'n aros yn hir am driniaeth, i staff sydd yn gweithio dan bwysau rhyfeddol ac i weithwyr ambiwlans sydd wedi cael llond bol ar aros tu allan i'n hysbytai ni. Ac os mai'r amddiffyniad gan y Prif Weinidog ydy bod y rhain yn broblemau sydd i'w cael ym mhob rhan o Gymru, gadewch inni atgoffa'r Senedd fod y bwrdd iechyd penodol yma wedi bod mewn rhyw lefel o ymyrraeth uwch ers bron wyth mlynedd. Rŵan, oes, mae angen mynd i'r afael â phroblemau'r NHS ar draws Cymru, ond dwi'n gofyn eto i'r Prif Weinidog, tra'i fod o'n trio gwneud hynny ar y cyd efo'i Weinidog iechyd, a wnaiff o edrych ar batrwm newydd o ddelifro gofal iechyd yn y gogledd? Mae'r bwrdd yn rhy fawr, mae o'n rhy anhylaw; mae pobl wedi colli ffydd yn y bwrdd, ac mae angen pwyso reset er mwyn gallu darparu gofal iechyd mewn ffordd dwi'n ofni na all bwrdd iechyd Betsi Cadwaladr fel y mae o ei wneud.

Wel, dwi'n clywed beth mae'r Aelod yn ei ddweud, wrth gwrs. Yr unig bwynt sydd gyda fi i’w ddweud yw’r unig bwynt rydw i wedi’i wneud pan dwi wedi ymateb i’r awgrym yn ôl yn y flwyddyn ddiwethaf. I ailystyried popeth yn y gogledd, i roi y gogledd i mewn i gyfnod o amser pan fydd ansicrwydd am bopeth sydd y tu ôl i’r gwasanaeth iechyd—dydw i ddim yn meddwl bod hynny’n mynd i helpu unrhyw berson sy’n gyrru ambiwlans neu unrhyw berson sy’n aros am driniaeth yn y gogledd.

Mae yna bethau pwysig sydd angen eu gwneud yn y gogledd. Nid ydw i'n anghytuno â hynny. Nid ydw i'n anghytuno y gallai hynny olygu bod mwy o gyfrifoldebau'n cael eu cyflawni ar y gwahanol lefelau bro yn y gogledd. Ond y syniad mai ad-drefnu llwyr yw'r hyn sydd ei angen ar wasanaethau iechyd yn y gogledd, ac y byddai hynny'n arwain at ddatrys y problemau yr amlinellodd yr Aelod yn ei gwestiwn atodol—. Rwy'n credu bod hynny'n sicr o wneud pethau'n anoddach, yn hytrach na datrys y problemau hynny, ac nid yw'n llwybr y byddwn i'n cychwyn arno.  

Diolch i'r Prif Weinidog.