6. A wnaiff y Gweinidog roi diweddariad ar y gwaith i ailagor pont y Borth? OQ58910

Cychwynnodd y rhaglen o waith brys ar gyfer ailagor Pont Menai ar 5 Ionawr. Mae disgwyl i’r rhaglen gael ei chwblhau o fewn pedair wythnos, yn amodol ar y tywydd. Bydd y terfyn pwysau o 7.5 tunnell yn parhau mewn grym pan fydd y bont yn ailagor.  

Diolch yn fawr iawn. Mae'n bwysig, wrth gwrs, i gadw at yr amserlen yna. Mi allwn ni i gyd gytuno, gobeithio, fod profiad y misoedd diwethaf wedi profi mor fregus ydy'r isadeiledd o ran croesiadau y Fenai. Mae cau Pont y Borth a'r tagfeydd wedyn ar y Britannia wedi creu anghyfleustra mawr ac wedi effeithio ar fusnes yn drwm iawn, nid yn unig yn ardal y Fenai ond ar draws yr ynys. Ac mi wnaf i dynnu sylw'r Dirprwy Weinidog at y ffaith bod Cyngor Sir Ynys Môn wedi ysgrifennu at Weinidog yr Economi yn y dyddiau diwethaf yn gofyn am ragor o help i fusnes—rhywbeth dwi wedi ei alw amdano fo, a dwi'n hapus iawn i'w hategu eto. Ond, yn wyneb mor fregus ydy'r croesiad, mae'n amlwg bod rhaid adeiladu croesiad mwy gwydn. Yr ateb ydy deuoli croesiad Britannia neu godi trydedd pont. Fe gytunwyd i wneud hynny yn 2016, a dwi'n sylweddoli wrth gwrs bod eisiau gwneud yn siŵr o'r angen am ddatblygiadau ffyrdd newydd cyn bwrw ymlaen, ond mae'r angen yna wedi cael ei brofi rŵan. Gaf i ofyn i'r Gweinidog i wneud penderfyniad buan i fwrw ymlaen er mwyn sicrhau'r gwytnwch yna ar gyfer y dyfodol?

Wel, diolch. Rwy'n nodi ein bod wedi cefnogi tua 288 o fusnesau ar yr ynys drwy Busnes Cymru, ac rwy'n cydnabod yr effaith y mae'r cau wedi ei chael ar adeg sydd eisoes yn anodd i fusnesau ac mae hwn wedi bod yn bwysau arall ar lawer ohonynt. Ar ddyfodol y groesfan, fel y mae'n gwybod, mae gennym raglen waith wedi'i chynllunio, ac rydym yn dal yn hyderus, os yw'r tywydd yn caniatáu, y caiff ei chwblhau erbyn diwedd mis Ionawr. Ac yna, fel rydym wedi egluro, bydd ateb mwy parhaol yn cael ei drafod mewn ymgynghoriad â'r cyngor lleol ar yr adeg orau i osgoi tarfu ar y fasnach dwristiaeth dros y flwyddyn nesaf. 

Dros y Nadolig, sylwais fod yr Aelod wedi llwyddo i berswadio rhai yn y cyfryngau ein bod wedi newid ein safbwynt ar ddyfodol y drydedd groesfan, oherwydd ei bod wedi'i chynnwys yn y cynllun buddsoddi yn seilwaith Cymru, ynghyd â nifer o gynlluniau etifeddol eraill, ond roedd hwnnw hefyd yn ei gwneud hi'n glir fod y rhain i gyd yn ddarostyngedig i'r adolygiad ffyrdd. Felly, nid yw'r safbwynt wedi newid o gwbl mewn gwirionedd, er gwaethaf y sbin a roddwyd arno. Byddwn yn cyhoeddi'r adolygiad ffyrdd o fewn y mis nesaf, a byddwn yn gofyn i gomisiwn Burns edrych ar ddyfodol y groesfan fel rhan o'i waith. Rydym yn disgwyl adroddiad interim gan gomisiwn Burns yn fuan, ac rwy'n credu bod angen i bawb ohonom feddwl am y rôl sydd gan seilwaith i'w chwarae wrth gyflawni datblygu economaidd ond hefyd wrth gyflawni ein targedau carbon. 

Diolch i'r Aelod am gyflwyno'r cwestiwn pwysig hwn heddiw, ac rwy'n sicr yn cefnogi llawer o'r teimladau a fynegwyd gan Aelod etholaeth Ynys Môn yno hefyd. Ac mae'r newyddion fod gwaith ar y gweill er mwyn ailagor y bont yn newyddion i'w groesawu, wrth gwrs, Weinidog. Ond rwyf i a Mark Isherwood fel cyd-Aelod o ogledd Cymru, wedi ymuno â chyfarfodydd gyda'r AS Virginia Crosbie gyda busnesau lleol ym Mhorthaethwy sy'n mynegi eu brwydr barhaus a'u pryder ynghylch lefel y busnes a nifer yr ymwelwyr y maent yn eu gweld. A da o beth, wrth gwrs, yw gweld rhai o'r ymyriadau sydd wedi digwydd hyd yma. Ond gyda gwaith ar y gweill i ailagor pont Menai ymhen ychydig wythnosau gobeithio, tybed pa weithgaredd a gweithgareddau hyrwyddo a gynlluniwyd gennych i adael i gymaint o bobl â phosibl wybod bod Porthaethwy ar agor i fusnes ac y bydd y bont ei hun ar agor eto fel y gall y busnesau hynny ffynnu eto yn fuan iawn. 

Wrth gwrs, nid yw tref Porthaethwy wedi bod ar gau o gwbl, a'r hyn sydd wedi bod yn ddiddorol iawn yw bod y data, yn hytrach na'r pryderon a'r honiadau, wedi dangos lefel o weithgaredd sy'n dal i fod yn sylweddol drwy brosiect Patrwm gan ddefnyddio rhwydwaith ardal eang cyrhaeddiad hir y buom yn falch o'i chefnogi. Felly, rwy'n meddwl ei bod hi'n bwysig rhoi ffeithiau ochr yn ochr â phryderon. Nodaf fod yr Aelod Seneddol y soniodd amdano wedi bod yn ddiwyd yn hyrwyddo'r pryderon. Ond mewn gwirionedd, nid yw'r data'n adlewyrchu hynny'n llawn, ac mae natur masnachu, a phobl yn aros yn hirach ynghanol y dref mewn gwirionedd, wedi bod yn eithaf trawiadol.

Ond fe gafwyd effaith, wrth gwrs, nid ydym yn gwadu hynny, ac mae mesurau lliniaru wedi'u rhoi ar waith, gan gynnwys parcio am ddim, a fydd yn parhau yn nhref Porthaethwy a'r ddau safle parcio a rhannu drwy gydol mis Ionawr. Hefyd, i gynorthwyo gyda cholli gwasanaethau bws ar yr ynys, mae'r cyngor wedi darparu mannau aros ychwanegol yn nes at bont Menai ei hun, a bu hynny'n llwyddiant. Roeddwn yn falch fod Ynys Môn wedi gwneud hynny. Nid wyf yn credu bod Gwynedd wedi cyflawni'r lefel honno o weithgaredd ar eu hochr hwy o'r bont eto, ac rwy'n credu y dylid eu hannog i wneud hynny. Ac mae peth newid ymddygiad eisoes wedi dechrau digwydd gyda mwy o bobl yn cerdded ar draws y bont ac yn mynd ymhellach oherwydd ei bod wedi cau. Ond wrth gwrs, byddwn yn parhau i weithio gyda'r cyngor i weld beth arall y gallwn ei wneud i sicrhau bod yr ardal yn cael ei hyrwyddo, a'n bod yn gallu adfer hyder yn yr ardal cyn gynted â phosibl.