Gwasanaethau Cyhoeddus Anstatudol

1. Cwestiynau i’r Gweinidog Cyllid a Llywodraeth Leol – Senedd Cymru ar 18 Ionawr 2023.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of Mabon ap Gwynfor Mabon ap Gwynfor Plaid Cymru

5. Pa drafodaethau y mae'r Gweinidog wedi'u cael gydag awdurdodau lleol ynghylch y disgwyliad eu bod yn cynnal gwasanaethau cyhoeddus anstatudol yn dilyn cyllideb 2022-23? OQ58968

Photo of Rebecca Evans Rebecca Evans Labour 2:08, 18 Ionawr 2023

(Cyfieithwyd)

Rwy'n cyfarfod yn rheolaidd â phob arweinydd awdurdod lleol i drafod materion allweddol sy'n effeithio arnom i gyd, gan gynnwys yr heriau ariannol presennol. Cyfrifoldeb pob awdurdod lleol yw penderfynu sut y maent yn darparu eu gwasanaethau anstatudol, yn seiliedig ar flaenoriaethau lleol.

Photo of Mabon ap Gwynfor Mabon ap Gwynfor Plaid Cymru 2:09, 18 Ionawr 2023

Diolch yn fawr iawn am hwnna, a dŷch chi'n rhoi'r cyfrifoldeb ar awdurdodau lleol, wrth gwrs, ond chi sy'n gwneud y toriadau. Pa gyngor, felly, sydd gennych chi i awdurdodau sydd rŵan yn gorfod penderfynu rhwng cau canolfannau dydd i'r henoed, torri gwasanaethau datblygu'r economi, cau canolfannau hamdden a llyfrgelloedd, lleihau trafnidiaeth gyhoeddus, gwneud llai i ddelio â'r argyfwng hinsawdd, peidio â gwario ar hybu'r iaith Gymraeg a llu o bethau eraill hanfodol mae llywodraeth leol yn eu gwneud ar ran pobl Cymru? Sut mae cynghorau i fod i ddewis rhwng y pethau annerbyniol yma, a pha gyngor sydd gan y Gweinidog i bobl Cymru fydd ddim yn derbyn y gwasanaethau hanfodol yma o hyn allan?

Photo of Rebecca Evans Rebecca Evans Labour

(Cyfieithwyd)

Fe wnaf y pwynt eto fod Llywodraeth Cymru wedi darparu'r setliad gorau posibl i lywodraeth leol, ac rwy'n gwybod bod arweinwyr llywodraeth leol ac aelodau llywodraeth leol ledled Cymru wedi cydnabod hynny. Fel y crybwyllais, rydym yn darparu cyllid refeniw o dros £5.1 biliwn a dros £1 biliwn o grantiau penodol i awdurdodau lleol y flwyddyn nesaf, sy'n gynnydd o 7.9 y cant. Nawr, mae hwnnw'n gynnydd sylweddol yn y cyd-destun sy'n ein hwynebu, gyda'n cyllideb ein hunain yn lleihau yn ei gwerth dros dymor y Senedd, ac fel y crybwyllais yn gynharach y prynhawn yma, fe wnaethom ddyrannu mwy o gyllid i lywodraeth leol nag a gawsom o gyllid canlyniadol gan Lywodraeth y DU yn sgil datganiad yr hydref, ac mae hynny wedi digwydd ar draul cyd-Weinidogion sydd wedi gorfod dargyfeirio cyllid oddi wrth raglenni a drysorant yn eu portffolios eu hunain. Felly, hoffwn ddweud ein bod wedi gwneud ein gorau i lywodraeth leol. Rydym yn craffu ar y gyllideb ar hyn o bryd. Ni chlywaf gan gyd-Aelodau ar y meinciau eraill unrhyw enghreifftiau o feysydd lle byddent yn hoffi gweld cyllid yn cael ei ddargyfeirio oddi wrthynt er mwyn darparu cyllid ychwanegol i lywodraeth leol neu i flaenoriaethau eraill a allai fod ganddynt. Ond rwy'n edrych ymlaen at glywed y syniadau hynny.