1. Yn sgil cyhoeddiad Ofgem ynghylch roi terfyn ar osod mesuryddion rhagdalu yn orfodol, pa sylwadau y mae'r Gweinidog wedi'u gwneud i Lywodraeth y DU ynghylch cefnogaeth i'r rhai sy'n wynebu cael eu datgysylltu o ganlyniad i gael eu gorfodi i newid yn barod y gaeaf hwn? TQ722

Rwyf wedi ysgrifennu ddwywaith yn ystod y pythefnos diwethaf, yn annog Llywodraeth y DU i roi diwedd ar yr arfer ffiaidd o osod mesuryddion rhagdalu gorfodol. Galwaf arnynt ac ar gyflenwyr ynni i gael gwared ar unrhyw fesuryddion a osodwyd yn orfodol y gaeaf hwn, ac rwy’n ceisio cael cyfarfod brys â’r Ysgrifennydd Gwladol.

A gaf fi ddiolch i’r Gweinidog am ei hateb, a diolch iddi eto am ei harweinyddiaeth ar ran Llywodraeth Cymru yn dwyn y materion hyn i sylw Llywodraeth y DU?

Mae Llywodraeth y DU, Ofgem a’r llysoedd wedi gwylio’r sgandal genedlaethol hon yn datblygu ers dros flwyddyn, gan ymddiried mewn cyflenwyr ynni ac asiantau casglu dyledion yn ôl pob golwg i wneud y peth iawn. Mae miloedd o warantau ar gyfer gosod mesuryddion rhagdalu gorfodol wedi'u pasio heb eu craffu; yr unig wiriad yw bod yr asiantau casglu dyledion yn dweud nad oes unrhyw un yr effeithir arnynt yn agored i niwed. Gwyddom nad yw hynny’n wir. Yr wythnos diwethaf, byddai pob un ohonom wedi gweld y lluniau o'r canlyniadau: pobl yn mynd i mewn i dai pobl agored i niwed, gan dorri i mewn iddynt yn aml, a gosod mesuryddion rhagdalu gorfodol. Mae'r llysoedd bellach wedi gwahardd hyn o'r diwedd, ond i mi, mae'n llawer rhy hwyr i'r miloedd sydd eisoes wedi gorfod newid.

Weinidog, mae angen iawndal ystyrlon, mae angen gwaharddiad ar newid mesuryddion o bell, a chaniatáu i’r rheini sydd eisoes wedi newid—wedi gorfod newid—newid yn ôl yn rhad ac am ddim. Yn eich cyfarfodydd gyda Llywodraeth y DU, os byddant yn derbyn eich gwahoddiad a’ch galwadau, a wnewch chi fynegi pwysigrwydd a brys y galwadau rwyf wedi’u gwneud heddiw? Ac a wnewch chi ymchwilio hefyd i weld a allai Llywodraeth Cymru a'r Senedd hon gefnogi datblygiad rheolau tebyg i'r rheini a roddwyd ar waith ar gyfer dŵr yn ôl yn y 1990au—rheolau nad ydynt yn caniatáu datgysylltu a thorri cyflenwad pobl, pobl ar draws ein cymdeithas yng Nghymru a'r Deyrnas Unedig?

Wel, hoffwn ddiolch i Jack Sargeant am ei ymgyrch ddi-baid ac effeithiol ar y sgandal mesuryddion rhagdalu sydd wedi dod i’r amlwg dros yr wythnosau diwethaf. Rydych wedi codi hyn yn gyson dros y flwyddyn ddiwethaf ac wedi helpu i’w ddatgelu, i ni ac i Lywodraeth Cymru ymateb, ac yn wir, y Senedd gyfan a’n grŵp trawsbleidiol ar dlodi tanwydd y mae Mark Isherwood yn ei gadeirio, a gallaf roi sicrwydd i chi fod mynd i'r afael â'r sgandal warthus hon ar frig fy agenda ar hyn o bryd fel y Gweinidog Cyfiawnder Cymdeithasol.

Felly, mewn cyswllt a gohebiaeth ddiweddar â Llywodraeth y DU ac Ofgem, gan gynnwys cyfarfod a gynhaliais gyda bwrdd Ofgem y bore yma a oedd yn digwydd bod yng Nghaerdydd, rwyf wedi pwysleisio'r angen i gyflenwyr ynni i roi'r gorau i osod mesuryddion gorfodol, a hefyd i newid unrhyw fesuryddion rhagdalu a osodwyd yn ddiweddar yn ôl, ac rwy’n parhau i geisio cael y cyfarfod hwnnw gyda’r Ysgrifennydd Gwladol i egluro bod yr alwad hon yn fater o frys. Rwyf wedi cael ymateb gan y Gweinidog ynni, ac rwy’n fwy na pharod i'w rannu â fy nghyd-Aelodau yn y Siambr yn y Senedd heddiw.

Bwriad y rheolau presennol, wrth gwrs, oedd amddiffyn y rhai mwyaf agored i niwed yn ein cymdeithas, ond nid ydynt wedi gweithio. Mae'n amlwg nad ydynt yn gweithio fel y bwriadwyd, ac mae'n rhaid inni edrych ar hynny. Felly, gofynnais y cwestiwn hwnnw i fwrdd Ofgem heddiw. Mae'n rhaid iddynt reoleiddio'r diwydiant yn effeithiol, ac yn fy nghyfarfod â hwy, gyda chadeirydd a bwrdd Ofgem y bore yma, dywedais wrthynt: a ydynt yn gwneud defnydd effeithiol o'u pwerau presennol fel rheoleiddiwr? A ydynt yn defnyddio'r pwerau hynny? A ydynt yn gallu gwneud digon i reoleiddio'r sector yn effeithiol? A oes angen deddfwriaeth gryfach? Beth y gallwn ei wneud o ran y pwerau pellach sydd eu hangen i reoleiddio’r sector? A hefyd, yn eu hymateb, byddaf yn rhannu gyda'r Senedd heddiw eu bod wedi dweud eu bod wedi lansio ymchwiliad cadarn i weithgarwch Nwy Prydain, yr asiantaeth casglu dyledion a ddefnyddient, a'u bod yn edrych yn fewnol ar eu gweithgareddau cydymffurfio. Dywedasant eu bod yn defnyddio eu holl bwerau presennol hyd yr eithaf, ond yn amlwg, mae angen inni glywed ganddynt, a chredaf y bydd canlyniad yr ymchwiliad hwnnw'n barod o fewn yr ychydig wythnosau nesaf.

Yn olaf, ar eich pwynt ynglŷn â dŵr, mae gwres ac ynni'n wasanaethau hanfodol i’n cartrefi. Fel gyda dŵr, ni ddylai cwmnïau cyflenwi ynni allu datgysylltu defnyddwyr, ac rwy’n mynd i godi’r pwynt penodol hwn, fel y gwneuthum heddiw gydag Ofgem, gyda Llywodraeth y DU.

Fis diwethaf, cyn eich llythyrau ar 31 Ionawr a 2 Chwefror i Lywodraeth y DU a chyn i ymchwiliad The Times ddatgelu bod Nwy Prydain yn anfon casglwyr dyledion fel mater o drefn i dorri i mewn i gartrefi cwsmeriaid a gosod mesuryddion rhagdalu gorfodol, hyd yn oed pan oeddent yn ymwybodol eu bod yn hynod agored i niwed, ysgrifennodd Grant Shapps, Ysgrifennydd busnes y DU ar y pryd, at gyflenwyr ynni i ddatgan y dylent roi’r gorau i osod mesuryddion rhagdalu gorfodol yng nghartrefi cwsmeriaid agored i niwed ac y dylent wneud mwy o ymdrech i helpu’r rheini sy’n ei chael hi'n anodd talu eu biliau. Galwodd am gyhoeddi ymchwiliad diweddar y cyflenwyr ynni i gwsmeriaid agored i niwed ar unwaith, a rhyddhau data ar y ceisiadau a wnaed gan gyflenwyr i osod mesuryddion gorfodol. Yr wythnos diwethaf, gofynnodd Ofgem i gwmnïau ynni roi'r gorau dros dro i osod mesuryddion rhagdalu gorfodol, a ddydd Llun, gorchmynnodd yr Arglwydd Ustus Edis lysoedd ynadon yng Nghymru a Lloegr i roi’r gorau ar unwaith i awdurdodi gwarantau i gwmnïau ynni osod mesuryddion rhagdalu gorfodol. Ar yr un diwrnod, cyfarfu Gweinidog ynni y DU, Graham Stuart, â phennaeth Ofgem a dweud wrtho fod Llywodraeth y DU yn disgwyl camau gweithredu cryf ac ar unwaith pan na fydd cyflenwyr yn cyflawni eu rhwymedigaethau.

Yn sgil eich galwad am waharddiad llwyr, pa ystyriaeth rydych wedi’i rhoi i bryderon ynghylch cynnydd dilynol mewn gweithredu gan feilïaid, sef yr unig beth sydd, yn ôl yr hyn a ddeallaf, wedi dal Llywodraeth y DU yn ôl? A sut y byddwch yn gweithio gyda Nwy Prydain i hyrwyddo eu cronfa gymorth a glustnodwyd ar gyfer cwsmeriaid ar fesuryddion rhagdalu, ac a dargedwyd i helpu cwsmeriaid ar fesuryddion rhagdalu a chwsmeriaid sy'n agored i niwed, sydd er hynny'n gorfod gwneud cais amdano? Diolch.

Diolch am eich cwestiynau, Mark Isherwood, ac rwy'n gobeithio y byddwch yn cefnogi fy ngalwad am gyfarfod gyda’r Ysgrifennydd Gwladol. Wrth gwrs, rwyf wedi ysgrifennu at yr Ysgrifennydd Gwladol ac rwyf wedi cael ymateb gan y Gweinidog ynni. Rwy'n credu mai'r hyn sy'n glir iawn yw bod yn rhaid inni gydnabod maint y broblem: mae 200,000 o aelwydydd yng Nghymru yn defnyddio mesuryddion rhagdalu ar gyfer eu prif gyflenwad nwy a thrydan; mae 15 y cant o'n holl aelwydydd, 24 y cant o denantiaid yn y sector rhentu preifat, a bron i hanner y tenantiaid tai cymdeithasol yn defnyddio mesuryddion rhagdalu, a hwy sydd ar yr incwm isaf. Rydym yn sôn am y bobl fwyaf agored i niwed.

Yr hyn a ddywedais wrth Lywodraeth y DU yw ein bod yn falch o weld cyflenwyr ynni yn rhoi'r gorau i'r arfer o osod mesuryddion rhagdalu gorfodol, ond beth a gymerodd i wneud hynny? Cymerodd ymchwiliad The Times, a gwleidyddion fel Jack Sargeant, ac yn wir, Ed Miliband, byddwn yn dweud, i ddatgelu'r hyn a oedd yn digwydd. Ni weithiodd camau gorfodi. Nid yw Llywodraeth y DU yn gweithredu digon i edrych ar y ddeddfwriaeth newydd y bydd angen ei chyflwyno yn ôl pob tebyg. Nid oes digon o fesurau diogelu ar waith gan Ofgem. Dywedais wrth Ofgem, 'Fe wnawn eich cefnogi os oes angen mwy o bwerau rheoleiddio arnoch; mae angen inni eich cefnogi i wneud hyn.'

Mae'n rhaid inni aros am ganlyniad yr ymchwiliad i Nwy Prydain. Rwyf wedi cyfarfod â chyflenwyr ynni ar sawl achlysur. Maent wedi rhoi sicrwydd i mi ynglŷn â'r ffordd y maent yn trin ac yn cefnogi cwsmeriaid agored i niwed. Rwy'n ei chael hi'n anodd iawn derbyn rhywfaint o'r sicrwydd y maent wedi'i roi i mi pan glywn am eu defnydd o'r asiantaethau casglu dyledion diegwyddor hyn yn enwedig. Rwyf yn cyfarfod â’r Bwrdd Ymddygiad Gorfodi yr wythnos nesaf, a byddaf yn gallu adrodd yn ôl ar hynny, gan fod angen inni edrych ar eu gwaith. Roeddwn yn falch fod Peredur wedi codi hynny ddoe ynglŷn â'u defnydd ac o ran edrych ar sut mae asiantau gorfodi achrededig yn allweddol i hyn. Byddaf yn sicr yn ymateb i’r Senedd ac yn rhoi’r wybodaeth ddiweddaraf am y materion hyn.

Yn y grŵp trawsbleidiol rwy'n ei gadeirio ar hawliau defnyddwyr, clywsom ddydd Llun gan Which?. Dangosodd eu hadroddiad diweddaraf, a gyhoeddwyd yr wythnos hon, fod 92 y cant o ddefnyddwyr Cymru yn poeni am brisiau ynni uwch nag yn Lloegr a’r Alban, a bod defnyddwyr yn cymryd camau i arbed costau a allai fod yn niweidiol i’w hiechyd. Gwyddom eu bod yn niweidiol i'w hiechyd: mae 78 y cant yn rhoi'r gwres ymlaen yn llai aml, 18 y cant yn bwyta llai o brydau wedi'u coginio. Mae'n rhaid i Lywodraeth Cymru gymryd camau i wneud popeth yn ei gallu i ddiogelu ei dinasyddion. Yn yr un grŵp trawsbleidiol hwnnw, roedd Cyngor ar Bopeth Cymru yn rhannu’r rhwystredigaeth. Roedd eu graffiau’n dangos yn glir yr hyn sy'n digwydd gyda mesuryddion rhagdalu, ac roeddent yn gwbl rwystredig ei bod wedi cymryd sylw yn The Times i allu ennyn rhywfaint o gamau gweithredu gan Lywodraeth y DU ar hyn.

Mae dosbarthiad a chyflenwad trydan a'r cyflenwad nwy, wrth gwrs, ill dau'n faterion a gedwir yn ôl yn San Steffan o dan Ddeddf Llywodraeth Cymru 2006. Mae diogelu defnyddwyr hefyd yn fater a gedwir yn ôl. O gofio hyn, pa sylwadau y mae Llywodraeth Cymru wedi’u gwneud i gael y pwerau hyn wedi'u datganoli, fel y gallwn sicrhau bod y gwaharddiad sydd ei angen arnom yn cael ei weithredu a’i gynnal? A wnaiff y Gweinidog alw ar Lywodraeth y DU i ddatganoli’r pwerau hyn? Hefyd, clywsom ar y newyddion ddoe, rwy'n credu, fod y nifer sy’n manteisio ar y talebau sydd ar gael i gwsmeriaid rhagdalu o dan gynllun cymorth biliau ynni Llywodraeth y DU ymhell islaw’r hyn a ragwelwyd. A yw Llywodraeth Cymru wedi cysylltu â Llywodraeth y DU i sicrhau bod unrhyw arian heb ei wario neu ei hawlio'n cael ei ddefnyddio i gefnogi’r aelwydydd agored i niwed yma yng Nghymru sydd mewn tlodi tanwydd ac ar fesuryddion rhagdalu?

Diolch yn fawr iawn, Sioned Williams, am adrodd ar y grŵp trawsbleidiol ar hawliau defnyddwyr. Byddaf yn cyfarfod cyn bo hir â National Energy Action a Cyngor ar Bopeth, sy'n allweddol o ran rhoi gwybod i ni, a rhoi gwybod i ni'n rheolaidd, am y dystiolaeth a'r cyfeiriad y mae angen inni fynd iddo o ran polisi. Credaf fod hon yn adeg pan fyddwn yn edrych ar y pwerau sydd gennym, y ffyrdd y gallwn ymyrryd pan fydd cymaint wedi'i gadw yn ôl, a dyna pam fod yn rhaid inni bwyso ar Lywodraeth y DU ar y materion hyn. Credaf fod hyn yn ymwneud â’r bobl fwyaf agored i niwed. Rwyf wedi sôn am y niferoedd sydd ar fesuryddion rhagdalu. Rydym wedi ymyrryd yn y ffyrdd y gallwn, nid yn unig gyda'n cynllun cymorth tanwydd y gaeaf, ond gyda’n partneriaeth â’r Sefydliad Banc Tanwydd, i sicrhau y gall pobl gael mynediad at dalebau tanwydd drwy’r misoedd anodd hyn.

Unwaith eto, dywedais wrth Ofgem heddiw—roeddent yn cyfarfod yng Nghaerdydd—'Mae'n rhaid ichi ddangos i ni beth fydd effaith eich ymchwiliad i Nwy Prydain' o ran eu defnydd syfrdanol a gwarthus o'r asiantau gorfodi dyledion hynny. Mae fy nghyd-Aelod, y Cwnsler Cyffredinol, yn cwestiynu’r llysoedd a’r ffyrdd y mae’r llysoedd wedi gwthio'r gwarantau hyn drwodd. Mae'n achos pryder, fel y nododd, fod dros 22,000 o warantau wedi’u cyhoeddi drwy lys ynadon Abertawe dros y tair blynedd diwethaf, nid yn unig i bobl yng Nghymru, yn ôl yr hyn a ddeallwn. Mae hyn yn creu achos cryf dros ddatganoli cyfiawnder, onid yw, o ran y ffordd ymlaen.

Ond i gloi, hoffwn ddweud, ac mae’n bwysig, fy mod wedi codi’r mater ynglŷn â sut y gall dinasyddion ar fesuryddion rhagdalu ddefnyddio eu talebau. Mae Cyngor ar Bopeth wedi dweud nad yw’r holl ymdrechion i gyrraedd y cwsmeriaid hynny yn effeithiol o hyd, fel rydych wedi'i nodi. Cefais ymateb gan Lywodraeth y DU, ac yn wir, gan gyflenwyr ynni yn dweud y gellir ailgyhoeddi talebau, ac rydym yn disgwyl iddynt barhau i wneud hynny hyd yn oed os yw’r cyfnod 90 diwrnod wedi dod i ben. Ond unwaith eto, byddwn yn defnyddio'r cyfle hwn i hyrwyddo'r ffyrdd y gall pobl—y cyflenwyr, a'r cwsmeriaid yn wir—gael gafael ar y talebau hynny.

Mae’r camfanteisio gwarthus hwn ar yr unigolion a chanddynt leiaf ac sydd angen cadw’n gynnes fel pawb arall, yn dangos yn glir fod gennym system sydd wedi torri’n llwyr. Felly, os cewch byth gyfle i siarad â Llywodraeth y DU am eu methiant i weithredu ar hyn—. Mae Jack Sargeant wedi bod yn codi hyn yn y Senedd ers dros dri mis. A beth mae'r ynadon wedi bod yn ei wneud wrth roi'r trwyddedau hyn? A ydynt wedi bod yn gofyn a yw’r unigolion hyn yn agored i niwed ac yn gallu cyrraedd y siop er mwyn ychwanegu at eu credyd? Ymddengys i mi mai’r hyn sydd ei angen arnom, Weinidog, yw ailwampio’r system reoleiddio’n llwyr—dangoswyd bod Ofgem yn ddi-rym—ac mae angen inni hefyd roi diwedd ar yr arfer o godi mwy ar y rheini sydd ar fesuryddion rhagdalu na’r rheini sy'n talu drwy ddebyd uniongyrchol. Mae'n gwbl warthus, o ystyried nad oes gwasanaeth. Nid oes ond raid ichi edrych ar y mesurydd i weld faint o ynni y mae pobl wedi'i ddefnyddio, maent yn gwybod hynny. Felly, mae'n ymddangos yn hollol—. Felly, a wnewch chi gael trafodaethau (a) gyda'r Weinyddiaeth Gyfiawnder, ynglŷn â'r modd y maent yn mynd i gynyddu ymwybyddiaeth yr ynadon o sut mae pobl gyffredin yn byw; a (b) a wnewch chi annog Llywodraeth y DU i ailwampio’r system reoleiddio, a elwir hefyd yn Ofgem, yn llwyr?

Yn sicr, byddaf yn mynd ar drywydd pob un o’r pwyntiau hynny, Jenny Rathbone, Cadeirydd y Pwyllgor Cydraddoldeb a Chyfiawnder Cymdeithasol, gyda Llywodraeth y DU, ac yn wir, gydag Ofgem. Dywedais wrth Ofgem, 'Mae angen ichi ailwampio'r rheoliadau’n llwyr’, a chawn weld pa effaith y mae eu pwerau gorfodi yn ei chael o ran eu hymchwiliadau i Nwy Prydain.

Do, fel y dywedodd Mark Isherwood, cymerodd alwad gan yr Arglwydd Ustus Edis i atal y ceisiadau am warantau ar gyfer mesuryddion rhagdalu mewn llysoedd ynadon a llysoedd barnwyr rhanbarth, felly mae’r Cwnsler Cyffredinol yn mynd ar drywydd hynny hefyd. Nid ydynt wedi'u rhestru mwyach, ond pan glywch am y ffordd roeddent yn mynd drwy ystafelloedd cefn y llysoedd, pobl heb unrhyw gynrychiolaeth—£22, credaf i'r Cwnsler Cyffredinol ddweud; yr arian a wnaed gan y llysoedd o hyn—mae angen inni adolygu'r ddeddfwriaeth. Mewn gwirionedd, dywedodd yr Arglwydd Ustus Edis hynny ei hun.

Yn olaf, credaf mai’r pwynt yw mai’r rhai mwyaf agored i niwed a’r tlotaf mewn cymdeithas sydd ar fesuryddion rhagdalu. Dylid cael gwared arnynt. Ydy, mae’n ddewis i rai, ond un o’r cwestiynau a ofynnwyd, ac rwy’n siŵr ei fod wedi’i ofyn yn eich grwpiau trawsbleidiol, yw: a yw gosod mesuryddion o bell wedi dod i ben? Na, ni chredaf ei fod. Mae gosod gorfodol wedi dod i ben, ond mae gosod o bell yn dal i ddigwydd.

Yn olaf, rwyf wedi gofyn i gyflenwyr beidio â chodi taliadau sefydlog. Yng ngogledd Cymru, maent yn uwch nag yn unrhyw le arall yn y DU gyfan, ac maent yn uchel iawn yn ne Cymru. A hyd yn oed os na all pobl roi arian yn eu mesuryddion, maent yn dal i orfod talu'r taliadau sefydlog, felly pan fyddant yn cael eu talebau tanwydd, drwom ni o bosibl, maent ond yn talu'r taliadau sefydlog. Onid yw honno'n sefyllfa gwbl warthus y mae'n rhaid inni fynd i'r afael â hi?

Ac yn olaf, Mike Hedges.

Mae’r Gweinidog wedi ateb rhan o’r hyn roeddwn yn mynd i’w godi, gan fod y Gweinidog wedi hen arfer â mi'n sôn am broblem pobl yn gorfod talu taliadau sefydlog. Deallaf o ddarllen The Observer ddydd Sul diwethaf y gall taliadau sefydlog fod hyd at 50c y dydd. Nid yw'r rhan fwyaf ohonom yn ystyried gorfod treulio diwrnod heb roi unrhyw oleuadau ymlaen, heb wylio unrhyw deledu, heb roi'r gwres ymlaen o gwbl. Dyna fywyd nifer o fy etholwyr, lle mae’n rhaid iddynt beidio â defnyddio unrhyw ynni, ac yna pan fyddant yn gwneud hynny—. Fel y dywedodd un etholwr wrthyf—rwyf wedi sôn am hyn wrth y Gweinidog o’r blaen ac rwy’n mynd i barhau i sôn amdano—nid oedd wedi defnyddio unrhyw ynni ers pedwar diwrnod, yna cynhesodd dun o gawl, ac aeth ei chostau ynni dros £2 gan nad oedd wedi defnyddio unrhyw ynni ers pedwar diwrnod. A yw'r Gweinidog yn cytuno bod yn rhaid inni ddod â thaliadau sefydlog i ben a bod angen inni ddod â hwy i ben nawr? Oherwydd yr hyn sy'n digwydd yw bod y bobl dlotaf yn talu mwy a mwy am lai a llai. Mae'n sgandal; mae’n sgandal na ddylai fod wedi’i chaniatáu, ac yn sicr, mae'n un y mae angen inni roi diwedd arni.

A gaf fi ddiolch i'r Llywydd am alluogi mwy o Aelodau i wneud y pwyntiau a gofyn y cwestiynau heddiw ar gyfer y cwestiwn amserol hwn? Mae'n wir fod y taliadau sefydlog yn warthus o ran yr effaith a gânt ar fywydau pobl.

A gaf fi fynd yn ôl at y pwynt a godwyd gan Jack Sargeant yn ei gwestiwn atodol? Mae arnom angen y math o ddeddfwriaeth sydd gennym yn y diwydiant dŵr i atal cwsmeriaid rhag cael eu datgysylltu hyd yn oed os oes ganddynt ôl-ddyledion, ac mae arnom angen i Ofgem gael y pwerau hynny i ddiogelu cwsmeriaid agored i niwed. Ond rwyf am barhau i bwyso am roi diwedd ar y taliadau sefydlog hynny, y gall cyflenwyr ynni, gyda’r holl elw sy’n cael ei wneud, fforddio eu torri a’u talu.

Dim ond un arall—Andrew R.T. Davies.

Diolch am ganiatáu’r cwestiwn, Lywydd. Weinidog, rwy’n ddiolchgar i chi am eich atebion hyd yn hyn heddiw ar yr arferion ffiaidd a welsom yr wythnos diwethaf. Nid wyf yn rhyddhau Llywodraeth y DU rhag eu cyfrifoldeb yn hyn o beth; mae ganddynt gyfrifoldeb. Hwy, yn y pen draw, yw'r Llywodraeth sy'n gosod y fframwaith deddfwriaethol. Ond un peth y credaf sy’n wendid sylfaenol yma yw’r pwynt a wnaeth Jenny Rathbone ac eraill: nid yw Ofgem yn addas i’r diben o gwbl. Rwy’n siarad o safbwynt busnes, ac rwy’n datgan buddiant yn yr ystyr fy mod wedi ymwneud ag Ofgem. Rwyf wedi codi'r mater gyda'r Prif Weinidog ei hun yma ar sawl achlysur yn y cwestiynau i'r Prif Weinidog ynglŷn â lle i Gymru ar fwrdd Ofgem—aelod penodedig o'r bwrdd, fel y gellir cynrychioli buddiannau Cymru yn briodol.

Rwy'n deall bod Llywodraeth Cymru yn cyfarfod â hwy o bryd i'w gilydd, fel y gwnaethoch chi heddiw. A wnaethoch chi ofyn y cwestiwn i aelodau’r bwrdd heddiw? A ydynt o'r farn, yng ngoleuni’r dystiolaeth dros y 12 mis diwethaf, eu bod hwy eu hunain yn addas i’r diben, o ystyried y malltod a welsom ar fywydau pobl gyda’r hyn a ddaeth i'r amlwg yr wythnos diwethaf, ond hefyd eu hanallu ymddangosiadol yn wyneb yr hyn sydd wedi digwydd yn y farchnad drydan ac ynni dros y 12 mis diwethaf yn enwedig, lle mae busnesau a defnyddwyr wedi teimlo’n ddiobaith dan law llawer o gwmnïau mawr nad ydynt wedi dangos unrhyw barch at ddymuniadau a phryderon pobl a’u sefyllfaoedd?

Diolch yn fawr iawn, Andrew R.T. Davies. Bûm yn dirprwyo dros y Prif Weinidog heddiw ar fwrdd Ofgem. Roeddent yn cyfarfod yn swyddfeydd Llywodraeth y DU yn y Sgwâr Canolog, lle mae ganddynt swyddfa Ofgem, a fydd yn cael ei hehangu, yn ôl yr hyn roeddent yn ei ddweud wrthyf, o ran eu presenoldeb yma yng Nghymru. Mae cadeirydd bwrdd Ofgem yn cynrychioli buddiannau Cymru. Maent wedi bod yma ers dau ddiwrnod yn ymweld â Tata a mentrau ynni lleol hefyd. Credaf fod eich pwyntiau wedi'u gwneud yn dda iawn. Mae'n rhaid inni weld nawr a ydynt yn defnyddio eu pwerau ai peidio, y pwerau y dywedant sydd ganddynt, o ran adolygiad trwyadl o’r hyn sy’n digwydd, beth yw’r sgandal, a chwestiynu wedyn beth yw eu rôl hwy. Diolch.

Diolch i'r Gweinidog. Y cwestiwn nesaf i'r Gweinidog iechyd. Russell George.