Grŵp 2 yw'r grŵp nesaf o welliannau. Mae'r ail grŵp yma yn ymwneud â'r cyngor partneriaeth gymdeithasol, am gyfarfodydd a chadeirio. Gwelliant 13 yw'r prif welliant. Galw ar Joel James i gynnig y prif welliant ac i siarad i'r grŵp. Joel James.

Cynigiwyd gwelliant 13 (Joel James).

Diolch i chi, Llywydd, am y cyfle hwn i gyfrannu, ac fe hoffwn i, yn gyntaf oll, siarad am fy ngwelliannau fy hun. Y gwir yw y bydd y rhan fwyaf o aelodau'r cyngor partneriaeth gymdeithasol yn cynnwys aelodau o'r cyngor undebau llafur, a fydd yn cynrychioli undebau llafur sy'n ariannu'r Blaid Lafur yn uniongyrchol. Dim ond Prif Weinidog Llafur rydyn ni wedi ei gael erioed yng Nghymru, ac rwy'n credu ei bod yn gwbl glir bod cael aelodau o'r fath ar gyngor cynghori nid yn unig i'w ystyried yn wrthdaro buddiannau, ond yn nepotiaeth llwyr. Mae Llafur Cymru mewn cynghrair â'r sefydliadau yma, sydd, yn eu tro, yn eu hariannu, ac mae cael cynrychiolaeth i'r sefydliadau hyn ar gyngor cynghori—

Mae'n ddrwg gen i, Joel. Dydw i ddim yn gallu clywed Joel ar hyn o bryd, felly, os gall yr Aelodau fod ychydig yn dawelach, ac os fedrwch chi barhau gyda'ch cyfraniad.

Diolch, Llywydd. Mae cael cynrychiolaeth iddyn nhw ar gyngor cynghori o ganlyniad yn creu dwy broblem sylweddol. Yn gyntaf, mae naill ai'n cynhyrchu siambr atsain i'r Prif Weinidog a Gweinidogion y Llywodraeth, i glywed y pethau maen nhw eisiau eu clywed, neu, yn ail, mae'n dod yn gyngor cynghori lle, os nad yw'r Llywodraeth yn cymryd cyngor undebau llafur, gellir bygwth cael gwared ar gyllid gwleidyddol y Llywodraeth, ac mae undebau llafur yn fwy na pharod i ddefnyddio'r dull hwn.

A wnewch chi gymryd ymyriad?

Mae undebau llafur yn fwy na pharod i ddefnyddio'r dull hwn, fel rydyn ni wedi'i weld gydag ysgrifennydd cyffredinol Unite—

Ydych chi'n cymryd ymyriad? 

Na.

—ysgrifennydd cyffredinol Unite, Sharon Graham, yn bygwth Syr Keir Starmer gyda gostyngiad yn y cyllid fis Gorffennaf diwethaf ar ôl iddo ddiswyddo Sam Tarry o'r fainc flaen am ymuno â llinell biced. Mae'r cyngor, ar ei ffurf bresennol, yn golygu y bydd uniondeb y cyngor a didueddrwydd y Prif Weinidog bob amser yn cael ei gwestiynu. Os yw'r Prif Weinidog yn cymryd cyngor gan y cyngor gyda chymaint o gynrychiolwyr o undebau llafur sy'n cefnogi Llafur, yna bydd y Llywodraeth hon yn cael ei chyhuddo o fod ar alwad undebau llafur, ac nid yw hyn yn nodwedd o Lywodraeth iach. Nod y cyngor partneriaeth gymdeithasol yw darparu cyngor—

Mae gen i ofn, Joel, bydd yn rhaid i mi ymyrryd. Mae hon yn sesiwn hir. A allwn ni wrando ar Joel yn dawel? Rwy'n deall efallai nad ydych chi'n cytuno â'r hyn mae'n ei ddweud. Gallwch geisio ymyrryd os ydych chi eisiau hefyd, ond os gall yr Aelodau fod yn dawel tra bod Joel yn bwrw ymlaen i gyfrannu, ac, os gallwch chi, os gallwch chi daflu eich llais yn uwch, yna—. Rwy'n cael trafferth eich clywed chi ar hyn o bryd hefyd.

Ie. Mae'n ddrwg gen i; mae gen i annwyd.

Ie. Diolch.

Nod y cyngor partneriaeth gymdeithasol yw rhoi cyngor a gwybodaeth i Weinidogion y Llywodraeth. Os edrychwch chi ar y cynghorau partneriaeth gymdeithasol tridarn yn Ewrop—ac ni allaf gyfrif am bob un ohonyn nhw, ond—mae gan gyfrannau mawr ohonyn nhw gadeiryddion annibynnol sydd, yn eu tro, â gwybodaeth berthnasol ac arbenigol.

Mewn ymateb i'r gwelliannau arfaethedig hyn yng Nghyfnod 2, dywedodd fy nghydweithiwr yn yr wrthblaid, Ken Skates, fod y cyngor partneriaeth gymdeithasol yn gorff Llywodraeth Cymru ac nad yw'n ymwybodol o unrhyw

'gyrff Gweithredol eraill sydd â chadeiryddion wedi'u penodi gan y Senedd, felly mae'n gwbl briodol mai'r Prif Weinidog, neu o ran hynny, unrhyw Weinidog neu Ddirprwy Weinidog arall o fewn y Llywodraeth ddylai gadeirio'r cyngor.'

Er hynny, a gaf i atgoffa'r Aelodau yma mai'r Farwnes Tanni Grey-Thompson yw cadeirydd annibynnol Chwaraeon Cymru, sy'n gorff gweithredol a noddir gan Lywodraeth Cymru, a Phil George yw cadeirydd annibynnol Cyngor Celfyddydau Cymru? Felly, mae cynsail i gael cadeirydd annibynnol ar gorff gweithredol Llywodraeth Cymru. Rwy'n credu y dylai Llywodraeth Cymru allu dangos fod yna dryloywder a didueddrwydd o ran y cyngor partneriaeth gymdeithasol ac fe ddylen nhw benodi cadeirydd annibynnol, a dyma pam mae'r gwelliannau yma wedi'u cyflwyno. Diolch, Llywydd.

Y Dirprwy Weinidog, Hannah Blythyn.

Diolch, Llywydd. Rwy'n gresynu'n fawr at y ffordd mae Joel James yn ceisio dilorni a thanseilio pwrpas y cyngor partneriaeth gymdeithasol yn fwriadol, ac rydyn ni wedi bod yma o'r blaen yn y drafodaeth hon.

Mewn ymateb i welliant 13, pan wnaethom ni drafod yr un mater hwn yn ystod ein trafodaethau Cyfnod 2, dywedais ei fod yn hollol briodol i'r cyngor partneriaeth gymdeithasol, a fydd yn gorff cynghori i Lywodraeth Cymru, gael ei gadeirio gan un o Weinidogion Llywodraeth Cymru, yn yr achos hwn, y Prif Weinidog. Fel y dywedais hefyd yn ystod Cyfnod 2, byddai'n anarferol iawn i'r Senedd fod â rôl yn y gwaith o benodi cadeirydd i gyngor cynghori fel hwn. Felly, ni fyddwn yn cefnogi gwelliannau 13 neu 16.

Gan droi at welliant 38, unwaith eto mae hwn yn fater y buom ni'n siarad amdano yng Nghyfnod 2, ac, fel y dywedais i ar y pryd, ychydig iawn o bwrpas ymarferol fyddai i'r gofyniad i gyhoeddi agendâu'r cyngor partneriaeth gymdeithasol bythefnos cyn pob cyfarfod. Fodd bynnag, byddai'n ddiangen ac yn anarferol o gyfyng a byddai'n llesteirio gallu'r cyngor partneriaeth gymdeithasol i ymateb mewn ffordd hyblyg ac ystwyth i amgylchiadau sy'n newid. Nid yw fy safbwynt blaenorol ar hyn wedi newid, felly ni fydd y Llywodraeth yn cefnogi gwelliant 38 ychwaith. Diolch.

Joel James i ymateb.

Diolch, Llywydd, ac mae'n rhaid i mi gyfaddef nad oes gen i syniad o hyd pam mae cymaint o wrthwynebiad i gadeirydd annibynnol ar gyfer y cyngor cynghori hwn. Rydw i wir yn credu bod y Llywodraeth yn colli cyfle, oherwydd byddai cadeirydd annibynnol nid yn unig yn gallu craffu a brwydro am welliannau, ond mewn gwirionedd byddai'n gallu treulio amser yn ymchwilio i rai o'r materion pwysicaf sy'n berthnasol i ni. Byddai'r gwelliannau hyn yn gwella'r cyngor partneriaeth gymdeithasol ac rwy'n siomedig nad ydynt wedi cael eu cefnogi. Diolch.

Y cwestiwn yw: a ddylid derbyn gwelliant 13? A oes gwrthwynebiad? [Gwrthwynebiad.] Oes, mae yna wrthwynebiad. Felly, gwnawn ni symud i bleidlais ar welliant 13. Agor y bleidlais. Cau'r bleidlais. O blaid 15, neb yn ymatal, 41 yn erbyn. Ac felly mae gwelliant 13 wedi'i wrthod.

Gwelliant 13: O blaid: 15, Yn erbyn: 41, Ymatal: 0

Gwrthodwyd y gwelliant