7. A wnaiff y Gweinidog ddatganiad am bolisi Llywodraeth Cymru i wella'r amgylchedd yng nghanol ardaloedd trefol yng Nghymru? OAQ(5)0026(ERA)

Diolch. Ein polisi yw cyflwyno rhaglenni sy’n dod â phobl, grwpiau, busnesau a sefydliadau lleol at ei gilydd i ddarparu gwasanaethau i wella’r mannau lle maent yn byw neu’n gweithio. Mae galluogi pobl i ddiogelu eu hamgylchedd eu hunain yn ein helpu i drechu anghydraddoldeb amgylcheddol. Ar ben hynny, cyhoeddais ddatganiad ysgrifenedig ddoe ar lansio ymgynghoriad 12 wythnos ar sut y gall Cymru wneud yn well mewn perthynas â rheoli llygredd aer a sŵn.

Diolch am hynny, Ysgrifennydd y Cabinet. Rwy’n credu bod yr amgylchedd ar garreg y drws, fel y’i gelwir, o bwys mawr iawn i lawer o bobl yng Nghymru, o ystyried nifer y bobl sy’n byw yn yr amgylcheddau penodol hynny. Os ydynt yn teimlo’n gadarnhaol ynglŷn â’u hamgylchedd ac yn ei ystyried yn amgylchedd o ansawdd, rwy’n credu eu bod yn llawer mwy tebygol o fod â diddordeb yn yr amgylchedd yn gyffredinol ac o gymryd rhan, ac mae hynny’n golygu perfformiad ailgylchu da, er enghraifft. Felly, tybed a wnewch chi ddweud wrth y Siambr, Ysgrifennydd y Cabinet, sut y bydd gwaith Cynefin er enghraifft, a lwyddodd, yn fy marn i, i wneud llawer o waith da mewn perthynas â’r amgylchedd ar garreg y drws, yn cael ei ddatblygu wrth i ni symud ymlaen o gofio nad yw’r cynllun penodol hwnnw’n bodoli mwyach?

Ie, diolch. Roedd y rhaglen Cynefin yn treialu ffordd newydd, rwy’n credu, o gynnwys cymunedau yn y rhaglenni a’r gwasanaethau cyflenwi lleol a oedd wedi’u llunio i fod o fudd iddynt. Rydym bellach wedi ymestyn ein contract gydag Asiantaeth Ynni Hafren Gwy am gyfnod o 12 mis er mwyn bwrw ymlaen â rhaglen cymorth cyflenwi ledled Cymru a fydd yn adeiladu ar y dysgu a’r arbenigedd a ddatblygwyd gyda rhaglen Cynefin. Rwy’n credu bod yn rhaid lledaenu’r momentwm a welsom gyda rhaglen Cynefin drwy ddylanwad Deddf Llesiant Cenedlaethau’r Dyfodol (Cymru) 2015 ac mae’n rhaid i’r momentwm hwnnw barhau. Rydym bellach yn gweithio gyda’r comisiynydd Cenedlaethau’r Dyfodol i ledaenu arfer gorau ymhellach wrth gynnwys cymunedau.

Neil McEvoy.

Mohammad Asghar.

Diolch i chi, Fadam Lywydd. Un ffordd o wella’r amgylchedd ynghanol ardaloedd trefol yw annog sefydlu mannau gwyrdd cymunedol. Mae Tesco yn defnyddio’r arian a godwyd yn sgil y tâl am fagiau siopa i gefnogi cyfranogiad cymunedol ar gyfer datblygu a defnyddio mannau agored. A wnaiff Ysgrifennydd y Cabinet ymuno â mi a llongyfarch Tesco, a beth arall fyddai Llywodraeth Cymru yn gallu ei wneud i gynyddu nifer y mannau gwyrdd cymunedol ynghanol ardaloedd trefol yng Nghymru?

Ie, diolch, ac yn sicr rwy’n cymeradwyo Tesco. Ymwelais ag un yn fy etholaeth fy hun, wedi’i gefnogi gan Tesco. Rydym yn sicr wedi ymrwymo i weithio gyda chymunedau lleol er mwyn gwella mannau gwyrdd yn ein hardaloedd trefol.

Rwy’n credu bod gwyrddu’r amgylchedd trefol yn bwysig iawn i iechyd a lles emosiynol trigolion, ac roeddwn yn meddwl tybed a oedd Ysgrifennydd y Cabinet yn gwybod am y mudiad gerddi cymunedol yn Efrog Newydd. Gwelais rai o’r gerddi cymunedol yn ardal Lower East Side yn ystod y toriad ac roedd yn gwbl syfrdanol sut yr oedd pob darn bychan o dir dros ben yn cael ei ddefnyddio i dyfu llysiau, tyfu blodau, cadw gwenyn—cwbl syfrdanol, ac roeddwn i’n meddwl tybed a oedd yna ryw ffordd y gallem efelychu hynny.

Yn hollol. Nid oeddwn yn gwybod amdano yn Efrog Newydd yn benodol, ond byddwn yn hapus iawn i ofyn i fy swyddogion roi gwybodaeth i mi a byddaf hefyd yn siarad â Julie am y peth. [Torri ar draws.] Neu fynd yno—nid oeddwn yn mynd i ddweud hynny. [Chwerthin.]