1. 1. Cwestiynau i Ysgrifennydd y Cabinet dros Addysg – Senedd Cymru ar 28 Medi 2016.
7. A wnaiff y Gweinidog roi diweddariad ynghylch cynnydd Llywodraeth Cymru ar weithredu argymhellion adroddiad yr Athro Sioned Davies am ddysgu’r Gymraeg? OAQ(5)0023(EDU)[W]
Bydd y Gymraeg yn parhau i fod yn orfodol hyd at 16 oed a bydd y cwricwlwm newydd yn cynnwys continwwm ieithyddol ar gyfer y Gymraeg o 2021 ymlaen. Rydym ni wedi cynnal cynlluniau peilot yn ehangu’r Gymraeg i feysydd pwnc eraill a byddwn ni’n parhau i ganolbwyntio ar wella sgiliau cyfathrebu ein pobl ifanc. Rydym ni hefyd yn cynyddu ein cymorth ar gyfer y Gymraeg i athrawon ac ysgolion.
Diolch. Yr wythnos diwethaf, mi wnaethoch chi ddweud, fel yr ydych chi wedi dweud heddiw, na fyddai Cymraeg ail iaith yn cael ei dysgu fel rhan o’r cwricwlwm newydd erbyn 2021, ac, yn ei lle, byddai yna un continwwm o ddysgu’r iaith i bob disgybl. Ond nid ydw i’n dal i fod yn glir ynglŷn â’r newidiadau i’r cymwysterau. A allech chi gadarnhau’r hyn a gafodd ei adrodd yn y wasg wedi’r cyfweliad ar ‘Newyddion 9’, sef y byddwch chi yn disodli’r cymhwyster Cymraeg ail iaith gydag un cymhwyster Cymraeg ac mai hwnnw fydd pob disgybl yn ei ddefnyddio erbyn 2021?
Rydw i’n gwybod bod lot fawr o bobl wedi gresynu wrth y geiriau yr oeddwn i wedi’u defnyddio. Roeddwn i’n synnu at hynny hefyd, achos nid oeddwn i’n newid polisi; roeddwn i’n ailadrodd polisi presennol. Rydym ni ar hyn o bryd mewn cyfnod pontio o ble yr oeddem ni pan oedd yr Athro Sioned Davies wedi cyhoeddi ei hadroddiad hyd at gyflwyniad y cwricwlwm newydd yn 2021. Mi fydd y cymhwyster Cymraeg ail iaith yn cael ei ddisodli yn y ffordd yr ydych chi wedi’i awgrymu yn 2021, ac mi fyddwn ni’n edrych ar sut yr ydym yn mynd i ddatblygu ‘qualifications’ gwahanol ar gyfer y cyfnod sy’n dechrau o 2021.
Mae adroddiad yr Athro Davies yn argymell y dylai cymwysterau ôl-16 gael eu diwygio i ddatblygu sgiliau iaith lafar well sy’n addas ar gyfer y gweithle. Mewn ymateb i hyn, dywedodd Llywodraeth Cymru eich bod
‘yn gweithio gyda Sefydliadau Dyfarnu a rhanddeiliaid eraill’.
Pwy yw’r rhanddeiliaid eraill hynny? A ydych chi, er enghraifft, wedi bod yn siarad â Tata Steel, Tidal Lagoon Power, Aston Martin neu Ford Motor Company i ganfod eu barn fel y mae ar hyn o bryd ar yr iaith Gymraeg, ac i’w helpu i ddeall sut y byddai’r sgiliau hyn yn fantais i gyflogwyr mawr? Ac a ydych chi’n cytuno y dylai’r datganiad penodol hwn ddechrau cyn 16 mlwydd oed?
Rydw i’n hapus iawn i barhau’r drafodaeth ar hynny os oes gan yr Aelod awgrymiadau y buasai hi’n licio eu gwneud. Ond a gaf i ddweud hyn? Mae wedi bod lot o drafod amboutu lle rydym ni ar hyn o bryd ers i adroddiad Sioned Davies gael ei gyhoeddi. Mi fydd yna newidiadau sylfaenol yn cael eu cyflwyno yn ystod y blynyddoedd nesaf, ac felly ni fydd yna ddim cyfnod coll, fel y mae rhai wedi awgrymu, ond mi fydd yna gyfnod pontio o ble yr oeddem ni i ble yr ydym ni’n mynd i fod. Mae’r trafodaethau y mae’r Aelod wedi’u disgrifio wedi digwydd ac yn mynd i barhau i ddigwydd, ac rydw i’n agored iawn i ehangu ar a pharhau’r trafodaethau gyda’r bobl y mae wedi’u henwi ac eraill, os oes raid. Ond a gaf i ddweud hyn? Fy mlaenoriaeth i yw sicrhau bod pobl yn gadael yr ysgol gyda’r gallu i siarad a defnyddio’r Gymraeg, nid jest er mwyn pasio arholiad pan fônt yn 16, ond i allu defnyddio a siarad Cymraeg yn ystod eu hoes. Felly, rydym ni’n symud mewn ffordd eithaf sylfaenol i newid y ffordd yr ydym yn dysgu Cymraeg.