5. A wnaiff y Gweinidog amlinellu ei sectorau blaenoriaeth ar gyfer datblygu economaidd yng Nghanolbarth a Gorllewin Cymru? OAQ(5)0050(EI)

Nodir ein blaenoriaethau datblygu economaidd ar gyfer pob rhan o Gymru yn yn ‘Symud Cymru Ymlaen’.

Diolch am yr ateb yna. Mae sicrhau bod ein cymunedau cefn gwlad wedi eu cysylltu yn dechnolegol yn hanfodol ar gyfer yr holl sectorau yn ein heconomi ni. Gan fod adroddiad wedi ei gyhoeddi heddiw sy’n tanlinellu’r ffaith bod rhwydwaith ‘mobile’ ar gyfer trefi a phentrefi yng Nghanolbarth a Gorllewin a Cymru yn wael, a ydy’r Llywodraeth wedi rhoi unrhyw sylw i’r syniad o roi canllawiau newydd i lywodraeth leol a fyddai’n eu galluogi nhw i ymlacio eu rheolau cynllunio nhw fel ein bod ni yn gallu adeiladu mastiau talach—fel y maent wedi’i gytuno i’w wneud yn Lloegr—hyd at 25m, fel ein bod yn gallu gwella’r signal yn yr ardaloedd yna?

Hoffwn ddiolch i’r Aelod am ei chwestiwn. Wrth gwrs, mae cysylltedd symudol yn faes heb ei ddatganoli. Rydym wedi cymryd camau mawr ymlaen lle rydym wedi gallu ymyrryd yn uniongyrchol drwy Cyflymu Cymru. Bydd Cyflymu Cymru yn sicrhau mai Cymru fydd y wlad fwyaf cysylltiedig yng ngorllewin Ewrop, ac mewn rhannau o ganolbarth Cymru, fel Powys, mae 63 y cant o eiddo yn gallu cael mynediad ato erbyn hyn. Byddwn yn gweithio hyd at 2017 i sicrhau bod y 37 y cant o’r safleoedd sy’n weddill yn gallu cael mynediad at fand eang cyflym a dibynadwy.

Mae hefyd yn werth nodi fod gan eiddo yng nghanolbarth Cymru fand eang sy’n llawer cyflymach na’r cyfartaledd ledled Cymru. Mewn rhannau o Geredigion, er enghraifft, mae’r cyflymder cyfartalog yn uwch na 65 Mbps.

Fel y soniais, nid yw cysylltedd symudol wedi’i ddatganoli, ond rydym yn parhau i ymgysylltu â’r gweithredwyr rhwydwaith ffonau symudol i nodi beth y gellir ei wneud i wella’r signal mewn rhannau gwledig o Gymru, ac mae hynny’n cynnwys rhoi pwysau ar Ofcom drwy gyfarfodydd, ac yn wir drwy ymatebion i ymgynghoriadau, i ddefnyddio eu pwerau rheoleiddio i wella signal ffonau symudol ledled Cymru, yn cynnwys galw am gynnwys rhwymedigaethau’n ymwneud â chyrhaeddiad daearyddol y signal mewn arwerthiannau sbectrwm yn y dyfodol, ac nid rhwymedigaethau signal sy’n ymwneud yn unig â nifer yr unigolion sy’n gallu cael mynediad at rwydweithiau symudol.

Un o’r ardaloedd yn sicr ar gyfer blaenoriaeth, fe fyddwn i’n tybio, gan y Llywodraeth yw eich parthau menter. Yn sir Benfro, o gwmpas y Cleddau, mae gennych chi barth menter lle mae’n rhaid talu toll i fynd o un rhan o’r parth menter i ran arall, a thalu toll arall i ddod yn ôl. Rwy’n sôn, wrth gwrs, am y doll ar bont Cleddau, sydd yn pontio’r ddwy ran o ardal fenter y ddwy Gleddau. A ydych chi’n bwriadu o hyd fel Llywodraeth i droi’r bont yna yn gefnffordd—i’w thryncio, mewn geiriau eraill? Os ydych chi yn bwriadu, fel oedd y bwriad cynt, i gario ymlaen gyda’r system yna, ym mha ffordd, felly, y byddwch chi’n cael gwared ar y tollau?

Rwy’n gwrthwynebu’n reddfol unrhyw dreth ar deithio drwy drethu defnydd o bont, mater a fydd, o bosibl, yn cael ei grybwyll cyn bo hir mewn cwestiwn sydd i ddod gan Mark Reckless. O ran y bont benodol y mae’r Aelod yn sôn amdani yn yr ardal fenter, nid wyf wedi ymchwilio’r posibilrwydd o roi statws cefnffordd i’r llwybr penodol hwnnw eto, ond mae’n rhywbeth y byddwn yn awyddus i’w ystyried pe bai’n gallu arwain, yn ei dro, at dwf yn yr economi leol.

Ysgrifennydd y Cabinet, a wnewch chi, os gwelwch yn dda, amlinellu’r gadwyn awdurdod i ni o ran y penderfyniadau a’r cymeradwyaethau sy’n berthnasol o ran y defnydd o arian cyhoeddus ar gyfer hybu datblygiad economaidd? Byddai gennyf ddiddordeb mewn deall yn glir beth yw eich barn o ran pwy sy’n ei rhoi ar waith, o Lywodraeth Cymru, wrth gwrs, i lawr drwy’r gadwyn awdurdod, pwy sy’n cymeradwyo ac yn sicrhau diwydrwydd dyladwy a phwy sy’n gyfrifol wedyn am fonitro canlyniadau’r diwydrwydd dyladwy hwnnw.

Yn y pen draw, rwy’n gyfrifol am gymeradwyo penderfyniadau ac rwy’n gyfrifol am sicrhau bod y diwydrwydd dyladwy wedi’i gyflawni gan fy swyddogion a chan arweinyddion fy nhimau sector. Os oes gan yr Aelod unrhyw bryderon penodol ynghylch penderfyniadau rwyf fi neu unrhyw un o fy rhagflaenwyr wedi eu gwneud, hoffwn yn fawr gael fy hysbysu ynglŷn â hynny.