2. A wnaiff y Gweinidog ddatganiad am ddarparu gwasanaethau pediatrig yn Sir Benfro? OAQ(5)0056(HWS)

Buom yn trafod agweddau ar y gwasanaeth pediatrig yn ystod y cwestiwn brys yr wythnos diwethaf. Ategaf eto fy mod yn disgwyl y bydd y gwasanaeth yn cael ei ddarparu ar sail y dystiolaeth glinigol orau sydd ar gael. Ac wrth gwrs, mae’r Aelod yn gyfarwydd â chynnwys adolygiad 2015, dan arweiniad y Coleg Brenhinol Pediatreg ac Iechyd Plant.

Ysgrifennydd y Cabinet, fel sydd wedi cael ei ddweud yn y Siambr hon o’r blaen, mae’r Coleg Brenhinol Meddygaeth Frys wedi dweud yn glir fod angen gwasanaeth pediatrig 24 awr er mwyn cynnal gwasanaeth damweiniau ac achosion brys amser llawn. O ystyried eich bod yn parhau i ddweud wrthym fod Llywodraeth Cymru yn gwrando ar arbenigwyr, a allwch ddweud wrthym a ydych yn cytuno gyda’r Coleg Brenhinol Meddygaeth Frys, sy’n arbenigwyr, fod angen gwasanaethau pediatrig 24 awr i gynnal gwasanaeth damweiniau ac achosion brys? Ac os felly, a wnewch chi ystyried ailsefydlu gwasanaethau pediatrig amser llawn yn ysbyty Llwynhelyg yn awr?

Wel, mae yna gyfuniad diddorol o ddau fater ar wahân yno. O ran y gwasanaeth pediatrig, rydym yn gwybod bod y gwasanaeth pediatrig, mewn rhannau eraill o’r DU, yn cael ei ddarparu gan nyrsys sy’n arwain y gwasanaeth pediatrig. Yn wir, nododd adolygiad y coleg brenhinol yn 2015 y gallai fod yn fwy synhwyrol i symud at wasanaeth sy’n cael ei arwain gan nyrsys yn Llwynhelyg beth bynnag. Dywedodd yr adolygiad hwnnw wrthym yn glir iawn hefyd na fuasai’n synhwyrol i geisio adfer gwasanaeth triniaethau dydd pediatrig 24 awr.

Mae yna her o ran sicrhau bod yr holl wasanaethau gwahanol hyn yn cyd-fynd â’i gilydd. Mae gwneud rhywbeth ymarferol fel symud yr uned bediatrig, fel ei bod yn nes at yr uned achosion brys, yn rhan o’r hyn sydd eisoes wedi cael ei wneud. Ond rwy’n ailadrodd bod y cyngor a gawsom am y model gofal a ddarperir yng ngorllewin Cymru yn un sy’n meddu ar sylwedd gwirioneddol ac arbenigedd go iawn, lle mae pobl yn gyfrifol am reoli, arwain a darparu’r gwasanaethau hyn o amgylch y wlad, a byddwn yn parhau i gael ein harwain gan y dystiolaeth a’r cyngor.

Ysgrifennydd y Cabinet, mae’n iawn, wrth gwrs, fod y cwestiynau hyn yn cael eu gofyn yma yn y Cynulliad, ac rwy’n siŵr y byddwch yn cytuno bod cwestiynau’n cael eu codi a’u gofyn yn y Cynulliad. Ond rwyf ychydig yn bryderus am dôn y cwestiwn a gawsoch yn flaenorol, a beth fydd yr ymateb iddo yn Sir Benfro, lle rwy’n byw. Nid wyf am i’r neges o’r fan hon fod yn un sy’n peri ofn yn sydyn fod adran ddamweiniau ac achosion brys ysbyty Llwynhelyg mewn perygl yn awr, a dyna yw fy mhryder o’r cwestiwn blaenorol. Felly, yr hyn rwyf ei eisiau gennych, Ysgrifennydd y Cabinet, yw neges glir sy’n rhoi sicrwydd nad yw hynny’n wir, a bod y ddau beth y dywedoch eu bod wedi’u cyfuno—gofal pediatrig a gwasanaethau damweiniau ac achosion brys—ar wahân ac nad yw un yn dibynnu ar y llall mewn gwirionedd.

Diolch am y cwestiwn, Joyce Watson. Rwy’n cydnabod bod pryder gwirioneddol ynglŷn â dyfodol iechyd ym mron pob rhan o’r wlad. O ystyried y sylwadau am wasanaethau gofal iechyd yng ngorllewin Cymru ac eithafiaeth yr iaith, nid yw’n syndod fod pobl yn poeni.

Ailadroddaf eto: mae’r her o gael gwasanaeth pediatrig yn rhan o’r hyn sy’n ein harwain, a’i berthynas gyda’r gwasanaeth damweiniau ac achosion brys hefyd. Nid oes unrhyw gynlluniau i newid y gwasanaeth damweiniau ac achosion brys. Rydym yn gweithio gyda’r bwrdd iechyd, a chyfrifoldeb y bwrdd iechyd yw gweithio gyda’i randdeiliaid, gwrando ar ei glinigwyr a’r cyhoedd, bodloni’r dyhead am wasanaeth, ond i fynd ati mewn gwirionedd i ateb yr angen i ddarparu’r gwasanaeth hwnnw mewn modd gwirioneddol ddiogel sy’n darparu’r gofal o ansawdd uchel rwy’n ei ddisgwyl i bob dinesydd ledled Cymru.

Felly, rwy’n ailadrodd eto mewn perthynas â’r gwasanaeth pediatrig, ein bod yn gwrando ar y Coleg Brenhinol Pediatreg ac Iechyd Plant. Maent wedi cynnal adolygiad arall eto, ar ddiwedd mis Medi, er mwyn taflu goleuni pellach ar lle rydym. Nid wyf yn credu bod angen codi bwganod neu godi ofn ar bobl mewn perthynas â dyfodol gwasanaethau damweiniau ac achosion brys yn Ysbyty Llwynhelyg nac yng ngorllewin Cymru yn gyffredinol.

Ysgrifennydd y Cabinet, pe bai Llwynhelyg yn eich etholaeth chi, a fuasai’r ddibyniaeth gyson ar ymgynghorwyr pediatrig locwm yn ateb eich gofynion a’ch disgwyliadau am ofal o ansawdd uchel?

Mae’n rhan o’r her rydym yn ei hwynebu ynglŷn â sicrhau bod gennym gyfradd gyson—[Torri ar draws.] Rwy’n rhoi ateb gonest i chi.

[Yn parhau.]—fod gennym gyfradd gyson o weithlu meddygol, a’r gweithwyr proffesiynol eraill sy’n eu cefnogi, er mwyn sicrhau ein bod yn darparu gofal o ansawdd uchel. Mae hynny’n golygu bod angen i ni symud at fodel a fydd yn ein galluogi i recriwtio staff parhaol o ansawdd uchel ar draws pob un o’r graddfeydd penodol hynny. O ran y gwasanaeth ymgynghorol sy’n cael ei ddarparu, os edrychwch eto ar adolygiad y Coleg Brenhinol Pediatreg ac Iechyd Plant, maent yn nodi mai tîm integredig, wedi’i leoli yn Ysbyty Glangwili, sy’n cyflenwi’r gwasanaeth ymgynghorol hwnnw, ond nid yw’n golygu nad oes gwasanaeth pediatrig yn Llwynhelyg; mae’n un sy’n ateb y galw ac yn diwallu anghenion. A phe bawn yn byw yn ardal Llwynhelyg neu’r cylch, buaswn eisiau gwybod bod y gwasanaeth sy’n cael ei ddarparu yn un sy’n seiliedig ar y dystiolaeth a’r cyngor clinigol gorau posibl. Ac mae hynny’n her. Ceisio cynnal gwasanaeth sy’n diwallu anghenion gwleidyddion lleol ac sy’n anwybyddu’r angen am dystiolaeth a chyngor clinigol dibynadwy fuasai’r peth anghywir i’w wneud i ddinasyddion, naill ai yn Llwynhelyg, neu unrhyw ran arall o’r wlad.