4. A wnaiff y Gweinidog ddatganiad am effaith Brexit ar bolisi amgylcheddol yng Nghymru? OAQ(5)0064(ERA)[W]

Diolch. Mae ein deddfau blaenllaw, Deddf Llesiant Cenedlaethau’r Dyfodol (Cymru) 2015 a Deddf yr Amgylchedd (Cymru) 2016, wedi sicrhau sylfaen gref cyn Brexit ac yn cyflawni mewn perthynas â’r Confensiwn ar Amrywiaeth Fiolegol, cytundeb Paris a nodau byd-eang y Cenhedloedd Unedig. Maent yn darparu cyfeiriad clir yn seiliedig ar rwymedigaethau rhyngwladol allweddol na fyddant yn newid o ganlyniad i Brexit.

A gaf i ofyn pa asesiad o oblygiadau Brexit ar statws Cymru fel gwlad sy’n rhydd o GM y mae’r Llywodraeth wedi’i wneud? A gaf i ofyn ichi ymrwymo i amddiffyn y statws hwnnw mewn unrhyw drafodaethau?

Ni chafodd hynny ei ystyried ar y cychwyn fel rhan o’r goblygiadau, ond yn sicr, byddwn yn parhau i arfer y dull rhagofalus a fabwysiadwyd gennym dros y blynyddoedd diwethaf.

Yn amlwg, nid yw’r amgylchedd yn parchu ffiniau neu derfynau. Beth yw barn Llywodraeth Cymru ynglŷn â’r math o system orfodi a fydd yn angenrheidiol ar lefel y DU ar gyfer polisi amgylcheddol wedi i ni adael yr UE? Mae tystiolaeth gan Brifysgol Aberystwyth i’r Pwyllgor Materion Allanol a Deddfwriaeth Ychwanegol yn cyfeirio at drafodaethau ynglŷn â chreu llys amgylchedd y DU. Dywedodd cynrychiolydd o Brifysgol Efrog,

Nid wyf yn siŵr a oes angen iddo fod yn llys amgylcheddol ai peidio... ond pe bawn yn gyfreithiwr, buaswn yn eistedd yma’n dweud, "Na, mae angen llys newydd arnom".

Unwaith eto, nid wyf wedi edrych yn fanwl iawn ar fater cael llys. Mewn gwirionedd, byddaf yn cwrdd ag Andrea Leadsom yfory, felly mae’n sicr yn rhywbeth y gallaf ei drafod. Rydym wedi dweud yn glir iawn y bydd y pwerau sydd wedi’u datganoli i’r lle hwn ers 1999 yn aros yma. Efallai y byddant yn mynd i mewn i’r Ddeddf ddiddymu i ddechrau, ond bydd unrhyw bwerau yn dod i ni wedyn fel y gallwn gael ein polisïau amgylcheddol ein hunain yn y dyfodol.

Mae’r gyfarwyddeb ansawdd aer yn un o gyfarwyddebau pwysicaf yr UE. Mae’n ofynnol i lywodraethau sicrhau cydymffurfiaeth erbyn y dyddiad cynharaf posibl o ran lleihau cysylltiad cyn gynted â phosibl. Mae Rheoliadau Safonau Ansawdd Aer (Cymru) 2010 yn ei gwneud yn ofynnol i Weinidogion Cymru lunio a gweithredu cynlluniau ansawdd aer i fynd i’r afael â llygredd yn yr ardaloedd perthnasol, ac mae Caerdydd yn un ohonynt. Rwy’n siŵr y byddwch yn ymwybodol fod yr Uchel Lys, yn gweithredu ar ran y gweinyddiaethau datganoledig, wedi barnu bod y Llywodraeth wedi methu â chyrraedd y safon a bod Mr Ustus Garnham bellach wedi gorchymyn Llywodraeth y DU, a Llywodraeth Cymru yn ôl pob tebyg, i gynhyrchu cynlluniau newydd erbyn diwedd Ebrill 2017. Tybed a allech chi, yn eich trafodaethau gyda Andrea Leadsom, ddweud wrthym sut y byddwn yn cyflymu ein cynlluniau i leihau llygredd aer yng Nghaerdydd, sydd, fel y gwyddoch, yn lladd dros 40,000 bobl cyn eu hamser ledled y DU.

Wrth gwrs, rwy’n ymwybodol o ddyfarniad Uchel Lys Llywodraeth y DU. Bydd yr Aelodau’n ymwybodol fy mod yn ymgynghori ar hyn o bryd ynglŷn ag ansawdd aer a rheoli sŵn. Bydd yr ymgynghoriad hwnnw yn parhau tan 6 Rhagfyr. Rwy’n bwriadu defnyddio’r dystiolaeth a’r ymatebion a gawn yn rhan o’r ymgynghoriad hwnnw—defnyddio’r dystiolaeth wrth fwrw ymlaen erbyn y bydd angen i ni gyflwyno ein hymateb yn y gwanwyn y flwyddyn nesaf.