2. A wnaiff y Prif Weinidog ddatganiad am flaenoriaethau Llywodraeth Cymru ar gyfer plant a phobl ifanc yn Nhorfaen? OAQ(5)0355(FM)

Wel, rwyf i wedi cyflwyno fy mlaenoriaethau ar gyfer plant a phobl ifanc yn y rhaglen lywodraethu newydd, 'Symud Cymru Ymlaen', a lansiwyd fis Medi diwethaf. Rwyf i eisiau i bob plentyn gael y dechrau gorau mewn bywyd ac rwyf i wedi cydnabod pwysigrwydd pwyslais ar y blynyddoedd cynnar.

Diolch yn fawr, Brif Weinidog. Rwy'n siŵr y byddwch yn ymwybodol o fy mhryder bod penderfyniad wedi’i wneud i roi terfyn ar Her Ysgolion Cymru yn y gyllideb ddrafft, ac y gwnaed y penderfyniad hwn cyn i Lywodraeth Cymru dderbyn y gwerthusiad o'r cynllun. Ac mae'n amlwg bod llawer o ardaloedd wedi gweld manteision sylweddol iawn drwy'r rhaglen, ond mae hefyd yn amlwg bod rhagor o waith i'w wneud mewn ardaloedd fel fy un i, lle mae gennym ni nifer o ysgolion her. A gaf i ofyn a oes gennych chi unrhyw gynlluniau i roi cyllid ychwanegol parhaus ar gael i ysgolion a oedd yn elwa o dan y rhaglen, ond nad ydynt wedi gwneud rhagor o gynnydd eto? A sut y byddwn ni’n sicrhau y gellir cyflwyno’r arferion da a welwyd mewn rhannau eraill o Gymru ym mhobman?

Wel, mae'n sicr yn wir fod y rhan fwyaf o ysgolion wedi elwa o dan Her Ysgolion Cymru. Nid oes angen y cymorth hwnnw arnynt mwyach; maen nhw’n gallu sefyll ar eu traed eu hunain erbyn hyn. Ceir rhai ysgolion nad ydynt yn y sefyllfa honno. Gallaf roi’r sicrwydd i’m cyfaill a’m cydweithiwr ein bod ni’n ystyried sut y gallwn ni helpu’r ysgolion hynny nad ydynt wedi gwneud cystal, i wneud yn siŵr nad ydynt yn cael eu gadael ar ôl, ac i wneud yn siŵr bod yr arfer da sy'n cael ei ddysgu mewn ysgolion Her Ysgolion Cymru eraill yn trosglwyddo i’r ysgolion hynny nad ydynt wedi gwneud cystal ag y byddem yn dymuno, er mwyn iddyn nhw allu llwyddo yn y dyfodol.

Blwyddyn newydd dda i'r Gweinidog ac i bawb yma. Mae Llywodraeth Cymru wedi ymrwymo i greu amodau i roi'r cyfle gorau mewn bywyd i bob plentyn yng Nghymru. A wnaiff y Prif Weinidog ddweud wrthym sut y bydd diddymu’r cynllun sy'n cynnig traean oddi ar docyn teithiau bws i bobl 16 i 18 mlwydd oed yn helpu pobl ifanc yn Nhorfaen, ac mewn mannau eraill yng Nghymru, i gael mynediad at swyddi neu hyfforddiant, lle maen nhw’n mynd i fynd, ac sy’n sicr o fod yn gost helaeth iddyn nhw?

Wel, mae’r cynllun presennol yn dod i ben yn naturiol. Mae'n iawn i ddweud nad yw’r nifer sydd wedi manteisio ar y cynllun wedi bod mor sylweddol ag y bwriadwyd yn wreiddiol. Ond, serch hynny, mae'r Gweinidog wedi bod mewn trafodaethau â'r cwmnïau bysiau a choetsys er mwyn iddyn nhw gynnig cynllun arall priodol—erbyn mis Ebrill eleni, rwy’n credu. Felly, nid yw'n wir fod y cynllun yn dod i ben ac na fydd unrhyw beth yn dod yn ei le; rydym ni’n chwilio am ffyrdd o gael cynllun arall a'i wneud yn fwy effeithiol o ran faint sy’n ei ddefnyddio.