5. A wnaiff Ysgrifennydd y Cabinet ddatganiad am gael gwared ar y ffiniau rhwng addysg bellach ac addysg uwch? OAQ(5)0091(EDU)

Diolch i chi, Hefin. Cyhoeddais fy mwriad yr wythnos diwethaf i ymgynghori ar sefydlu awdurdod strategol newydd i oruchwylio addysg a hyfforddiant ôl-orfodol. Buasai hyn yn hybu cydweithio, yn dileu rhwystrau i gynnydd ac yn creu llwybrau dysgu di-dor ar draws pob elfen o addysg a hyfforddiant ôl-orfodol, gan gynnwys addysg bellach ac uwch.

Rwy’n croesawu’r datganiad hwnnw a’r mesurau y mae hi newydd eu nodi mewn ymateb i adolygiad Hazelkorn. Yn ei thystiolaeth i’r Pwyllgor Plant, Pobl Ifanc ac Addysg ar 10 Tachwedd, dywedodd y bydd disgwyl yn y dyfodol mwy uniongyrchol—cyn i’r ymgynghori pellach hwnnw ddigwydd—pan fydd yn cyflwyno ei llythyr cylch gwaith blynyddol, y bydd rhan o’r arian sydd wedi bod yn mynd i Gyngor Cyllido Addysg Uwch Cymru yn cael ei ddefnyddio i wella’r berthynas rhwng addysg bellach ac addysg uwch. Dywedodd y byddai’n cynnwys hynny yn y llythyr cylch gwaith. Yn yr un cyfarfod, dywedodd Gweinidog y Gymraeg a Dysgu Gydol Oes nad yw am weld ffin rhwng addysg bellach ac addysg uwch. Sut, yn benodol, y bydd Ysgrifennydd y Cabinet yn sicrhau, yn ei llythyr cylch gwaith nesaf, sydd i ddod yn fuan iawn, fod hynny’n mynd i ddigwydd?

Diolch i chi am hynny. Mae’r awydd ar ran Gweinidogion Cymru eisoes wedi ei fynegi i CCAUC mewn llythyr cylch gwaith ychwanegol a aeth allan yn gynharach yr hydref hwn, a buasai llythyrau cylch gwaith yn y dyfodol yn ceisio adeiladu ar hyn.

Mae’n syndod i mi pa mor bwysig yw’r cyfleoedd hyn. Unwaith eto, y bore yma, gyda Dawn Bowden, roeddwn yng ngholeg Merthyr Tudful. Cyfarfuom â myfyrwyr yno y bore yma a oedd yn gwneud y ddwy flynedd gyntaf o’u cwrs ar y campws ym Merthyr Tudful ac yn mynd ymlaen wedyn i astudio ym Mhrifysgol De Cymru i gwblhau eu graddau. Mae llawer o’u myfyrwyr sy’n astudio Safon Uwch, er enghraifft, yn camu ymlaen wedyn i astudio ar lefel uwch yn yr un sefydliad, a’r hyn sydd wedi bod yn hanfodol i godi lefelau uchelgais yn y gymuned honno, sydd wedi cael amser anodd iawn, yw’r cysylltiad agos hwn rhwng y coleg addysg bellach a’r sefydliad addysg uwch.

Wrth i ni weithio tuag at un awdurdod addysg drydyddol, byddaf yn parhau i fynegi fy awydd, a pha mor bwysig ydyw yn fy marn i, i CCAUC yn fy nghyfarfodydd rheolaidd gyda’r cadeirydd a’r prif weithredwr, a bydd fy swyddogion yn monitro unrhyw dystiolaeth a geir gan CCAUC i weld bod ysbryd y llythyr cylch gwaith wedi cael ei gyflawni mewn gwirionedd.

Ysgrifennydd y Cabinet, mae mater ffioedd dysgu myfyrwyr a threfniadau ariannu addysg uwch wedi mynnu cryn sylw. Fodd bynnag, mae gan addysg bellach ran yr un mor bwysig os nad yn bwysicach o ran darparu sgiliau i economïau lleol a’u dysgwyr, ac yn haeddu sylw cyfartal. A yw Ysgrifennydd y Cabinet yn cytuno y bydd gostyngiad parhaus yn y cyllid ar gyfer sgiliau lefel is yn peryglu’r gallu i ddarparu’r dysgu sylfaenol sy’n cynnal ein cymunedau yng Nghymru?

Diolch i chi am hynny. Nid wyf yn ystyried bod unrhyw elfen o’r sector yn bwysicach nag unrhyw un o’r lleill, a mynegais hynny’n eithaf clir yn fy natganiad ar Hazelkorn yr wythnos diwethaf. Pwrpas yr awdurdod addysg drydyddol newydd yn rhannol fydd sicrhau y gallwn gael parch cydradd rhwng y gwahanol fathau o astudio, a bydd yr adnoddau a fydd yn helpu i yrru nid yn unig cyfleoedd bywyd yr unigolion sy’n astudio, ond a fydd hefyd yn hybu economi Cymru, yn sylfaenol i’w gwaith wrth iddynt gomisiynu rhaglenni astudio, dysgu seiliedig ar waith a’r ddarpariaeth sgiliau.