<p>Pobl Fyddar</p>

2. 2. Cwestiynau i Ysgrifennydd y Cabinet dros Gymunedau a Phlant – Senedd Cymru ar 5 Ebrill 2017.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of Rhun ap Iorwerth Rhun ap Iorwerth Plaid Cymru

1. Pa gymorth y mae Llywodraeth Cymru yn gallu ei gynnig i sicrhau bod pobl fyddar yn cael yr addasiadau perthnasol i’w cartrefi? OAQ(5)0130(CC)[W]

Photo of Carl Sargeant Carl Sargeant Labour 2:16, 5 Ebrill 2017

(Cyfieithwyd)

Diolch i’r Aelod dros Ynys Môn am ei gwestiwn. Mae Llywodraeth Cymru wedi ymrwymo i gynorthwyo pobl i fyw’n annibynnol ac yn ddiogel yn eu cartrefi eu hunain. Cefnogir yr ymrwymiad gan gyllid ar gyfer offer ac addasiadau lle y bo’n briodol.

Photo of Rhun ap Iorwerth Rhun ap Iorwerth Plaid Cymru

Mewn cyfarfod diweddar efo Action on Hearing Loss, mi glywais i stori am ddynes fyddar efo arwydd ar ei drws ffrynt yn dweud ‘Mae’n ddrwg gen i, ond gan na allaf i glywed y gloch rwy’n cadw’r drws ar agor, felly dewch i mewn.’ Nid yw hynny, yn amlwg, yn dderbyniol. Beth oedd ei angen, wrth gwrs, ar y ddynes yna oedd cymorth i gael y dechnoleg angenrheidiol i’w hysbysu hi pan oedd rhywun wrth y drws er mwyn ei chadw ei hun yn ddiogel. Mae’r elusen yn nodi bod y gwariant ar offer i gefnogi pobl sydd wedi colli eu clyw wedi mwy na haneru yn y bedair blynedd hyd at 2014-15. Mae yna wahaniaethau mawr hefyd yn faint sy’n cael ei wario o ardal i ardal. Gan bod hwn yn eich portffolio chi, a ydych chi’n cytuno bod angen strategaeth i geisio sicrhau yn y dyfodol bod arian yn mynd yn ôl i’r bobl sydd ei angen o er mwyn helpu’r rhai fel y ddynes yma a oedd mewn peryg, mewn difri, oherwydd diffyg buddsoddiad yn yr offer angenrheidiol?

Photo of Carl Sargeant Carl Sargeant Labour 2:17, 5 Ebrill 2017

(Cyfieithwyd)

Credaf ei bod yn amherthnasol o ble y daw’r ffrwd gyllido, boed hynny drwy wasanaethau cymdeithasol neu drwy’r grant cyfleusterau i’r anabl neu fel arall yn y portffolio hwn. Credaf ei bod yn wirioneddol bwysig inni ganolbwyntio ar yr unigolyn a’u hanghenion, ac os hoffai’r Aelod ysgrifennu ataf yn benodol ynglŷn â hyn, mae’n rhywbeth y byddwn yn fwy na pharod i fynd ar ei drywydd ar ei ran.

Photo of Mike Hedges Mike Hedges Labour 2:18, 5 Ebrill 2017

(Cyfieithwyd)

A gaf fi ddatgan buddiant, gan fod fy chwaer yn hollol fyddar? A gaf fi ategu’r pwynt a wnaeth Rhun ap Iorwerth? I rywun sy’n fyddar, mae golau’n cyflawni’r un swyddogaeth ag y mae sain yn ei chyflawni i’r rhai ohonom sy’n gallu clywed. Beth sy’n cael ei wneud i sicrhau bod gan bobl fyddar larymau tân sy’n fflachio golau—gan na fydd larwm tân sain o unrhyw ddefnydd iddynt o gwbl—a chan ategu’r hyn a ddywedodd Rhun ap Iorwerth, clychau drysau sy’n fflachio golau fel y gallant bwyso ar gloch y drws ac mae’n fflachio yn y tŷ? Oherwydd, unwaith eto, nid yw sain yn gwneud unrhyw wahaniaeth, ac rwy’n cytuno’n llwyr â Rhun ap Iorwerth na ddylai pobl adael drws eu tai ar agor am na allant glywed pobl yn curo arno.

Photo of Carl Sargeant Carl Sargeant Labour

(Cyfieithwyd)

Mae’r rhain yn gyfleoedd technolegol syml iawn a gallwn eu cyflwyno ledled Cymru. Cyhoeddwyd fframwaith gweithredu iechyd a gwasanaethau cymdeithasol integredig newydd ym mis Chwefror ar gyfer pobl sy’n fyddar neu sy’n colli eu clyw, gan adeiladu ar ein buddsoddiad parhaus mewn offer a thechnolegau cynorthwyol. Mae fy nghyd-Aelod Rebecca Evans, y Gweinidog gwasanaethau cymdeithasol, wedi ymateb ar gyfer y gronfa gofal integredig. Mae’n rhywbeth rwyf wedi ei nodi mewn perthynas â’r sylwadau a wnaed gan Aelodau heddiw.

Photo of Mark Isherwood Mark Isherwood Conservative 2:19, 5 Ebrill 2017

(Cyfieithwyd)

Rwyf am ddatgan bod aelodau agos o’r teulu wedi gwneud addasiadau i’w cartrefi gan ddefnyddio arian yr awdurdod lleol, ac mae hynny wedi eu galluogi i fyw’n annibynnol ac wedi lleihau costau am wasanaethau statudol, mewn gwirionedd. Yng nghyd-destun y toriadau y mae rhai awdurdodau lleol wedi eu gwneud i’r gyllideb ar gyfer offer i bobl fyddar, gyda rhai yn nodi eu bod yn rhoi’r gorau i ariannu offer er ei fod yn arbed arian i’r gwasanaethau statudol mewn gwirionedd, pa ganllawiau y mae Llywodraeth Cymru wedi eu cyhoeddi, neu’n mynd i’w cyhoeddi i awdurdodau lleol ynglŷn â pha addasiadau neu offer y dylid eu darparu fel gofyniad sylfaenol?

Photo of Carl Sargeant Carl Sargeant Labour

(Cyfieithwyd)

Mae canllawiau eisoes wedi mynd at yr awdurdodau. Byddaf yn cael sgwrs gyda fy nghyd-Aelod, y Gweinidog, ynglŷn â’r mater penodol hwn. Mae’r Llywodraeth yn awyddus iawn i ni symud tuag at atal ac ymyrryd yn gynnar, gan fod hynny’n atal problemau, fel y nododd yr Aelod, megis effeithiau iechyd hirdymor a symud pobl i mewn i eiddo a addaswyd, na fyddai’n angenrheidiol, mewn gwirionedd, pe baem yn gwneud rhywfaint o ymyriadau bychain yn gynnar. Gallai arbed llawer o arian i’r gwasanaethau yn y tymor hir. Byddaf yn cael sgwrs gyda fy nghyd-Aelod.

Photo of Elin Jones Elin Jones Plaid Cymru 2:20, 5 Ebrill 2017

Tynnwyd cwestiwn 2 [OAQ(5)0138(CC)] yn ôl.