9. A wnaiff Ysgrifennydd y Cabinet ddatganiad am wella lles anifeiliaid yng Nghymru? OAQ(5)0148(ERA)

Mae ‘Fframwaith Cymru ar Iechyd a Lles Anifeiliaid—Cyrraedd Safonau Uchel gyda’n Gilydd’ yn esbonio’r dull rydym wedi’i fabwysiadu i gyflawni gwelliannau parhaus a pharhaol mewn safonau iechyd a lles anifeiliaid ledled Cymru. Mae’r cynllun gweithredu blynyddol yn nodi’r camau penodol rydym yn bwrw ymlaen â hwy mewn unrhyw gyfnod o 12 mis.

Diolch i chi, Ysgrifennydd y Cabinet, am yr ymateb hwnnw. Nid oes amheuaeth y byddwch yn gwybod bod maniffesto etholiadol y Ceidwadwyr yn cynnwys ymrwymiad i gynnal pleidlais arall ar y gwaharddiad ar hela â chŵn, neu’r gwaharddiad ar hela llwynogod fel rydym yn ei adnabod orau yn ôl pob tebyg. A fyddech yn ymuno â mi, Ysgrifennydd y Cabinet, i gondemnio unrhyw gynigion a allai ei gwneud yn bosibl y bydd yr arfer barbaraidd a chreulon hwn yn dychwelyd i’r wlad hon, ac a wnewch chi fy sicrhau y bydd Llywodraeth Cymru yn dadlau yn erbyn unrhyw gynigion o’r fath ac yn edrych ar bob trywydd sydd ar gael i atal hela llwynogod â chŵn rhag digwydd yng Nghymru byth eto?

Yn sicr. Byddwn yn ymuno â chi gyda hynny. Ac er bod hela â chŵn yn fater nad yw wedi’i ddatganoli, fy safbwynt yw y byddem yn gwrthwynebu’n gryf unrhyw gamau gan unrhyw Lywodraeth y DU yn y dyfodol i ddiddymu Deddf Hela 2004. Nid ydym yn dymuno gweld yr arfer barbaraidd, creulon ac amhoblogaidd hwnnw’n dychwelyd i Gymru.

Ysgrifennydd y Cabinet, mae adroddiad y Groes Las ‘Unpicking the Knots’ yn dweud wrthym, y tro diwethaf y cyflwynodd y Llywodraeth gyfraith benodol i reoleiddio gwerthiant anifeiliaid anwes, roedd Winston Churchill ar fin cymryd lle Clement Attlee am ail dymor fel Prif Weinidog, Newcastle United oedd enillwyr cwpan yr FA, ac roedd The Archers newydd basio ei gyfnod prawf. Nawr, rwy’n siwr y byddwch yn cytuno â mi fod yr oes yn sicr wedi newid ers hynny, a bod twf y rhyngrwyd yn sicr wedi cael effaith sylweddol ar y fasnach anifeiliaid anwes. Felly, a allwch chi ddweud wrthym pa drafodaethau penodol rydych wedi’u cael ynglŷn â’r angen am ddeddf wedi’i diweddaru ar gyfer rheoleiddio gwerthu anifeiliaid anwes yng Nghymru?

Yn sicr. Cefais drafodaeth gyda’r grŵp fframwaith iechyd a lles anifeiliaid. Rydym yn edrych ar eu rhaglen waith. Gallaf gofio’r tro diwethaf—wel, roeddwn yn meddwl fy mod yn gallu—i Newcastle United ennill Cwpan yr FA, felly efallai fy mod yn dangos fy oed yno. Ond rydych wedi fy atgoffa bod angen i ni wneud yn siŵr fod ein holl ddeddfwriaeth yn gyfoes, yn ogystal â’n polisïau, ac mae’n sicr yn rhywbeth y byddaf yn hapus i siarad gyda fy mhrif swyddog milfeddygol amdano.

Croeso nôl. Pan nad oeddech chi yma fel Gweinidog, fe wnes i ofyn am ddadl ynglŷn â chofrestr cam-drin anifeiliaid i Gymru, oherwydd mae nifer o ymgyrchoedd wedi bod yn galw am hyn. Mae’r RSPCA wedi bod yn gofyn hefyd am grŵp gorchwyl gan Lywodraeth Cymru i edrych ar yr opsiynau. Er enghraifft, yn Tennessee, mae yna restr sydd yn agored i’r cyhoedd, ac yn Efrog Newydd mae yna restr dim ond ar gyfer pobl sydd yn gwerthu neu yn prynu anifeiliaid. Felly, a fyddech chi’n cytuno y byddai rhyw fath o grŵp gorchwyl yn helpu uno’r drafodaeth gychwynnol ar y mater yma, fel bod pobl Cymru sydd yn meddwl bod hyn yn syniad da—mae deiseb wedi cael lot fawr o gefnogaeth dros Brydain i gyd—er mwyn inni gychwyn y ddadl yma ac i Gymru ddangos y ffordd ymlaen yn hynny o beth?

Ydw, rwy’n cytuno’n llwyr â Bethan Jenkins. Fel y gwyddoch, mae hwn yn rhywbeth rwy’n edrych arno’n ofalus iawn ac rwy’n gobeithio y byddaf yn ysgrifennu at Aelodau’r Cynulliad, os nad cyn y toriad, yna’n sicr cyn gynted ag y dychwelwn.

Diolch i’r Ysgrifennydd Cabinet.