7. A wnaiff y Prif Weinidog ddatganiad am wasanaethau iechyd meddwl i’r ifanc? OAQ(5)0656(FM)W

Erbyn hyn, rydym ni’n gweld effaith y rhaglen o welliannau sydd ar y gweill fel rhan o ‘Law yn Llaw at Iechyd Meddwl’, a chaiff y rhaglen ei chefnogi gan £8 miliwn y flwyddyn o gymorth ychwanegol i wasanaethau iechyd meddwl plant a phobl ifanc.

Mi oeddwn i’n falch iawn, ychydig wythnosau yn ôl, o gael sgwrs efo Laura Burton, merch ifanc o Fôn sy’n gwirfoddoli i Amser i Newid ac sy’n gwneud gwaith rhagorol yn pwyso am welliannau i wasanaethau iechyd meddwl. Mi oeddwn i’n cytuno efo hi, yn sicr, bod angen gwneud mwy i newid agweddau pobl ifanc tuag at iechyd meddwl, ond hefyd bod yn rhaid i gynnydd mewn ymwybyddiaeth fynd law yn llaw, wrth gwrs, â buddsoddiad mewn adnoddau a chyllid digonol. O ran yr adnoddau, a ydy’r Prif Weinidog yn cytuno ei bod hi’n annerbyniol bod Ynys Môn wedi cael ei gadael heb seiciatrydd ymgynghorol o gwbl i oedolion rhwng 18 a 65 oed—rhywbeth sy’n effeithio ar Laura, fel llawer o bobl eraill? Ac a ydy’r Prif Weinidog yn cytuno hefyd, o ran yr ochr ymwybyddiaeth, bod angen gwneud llawer mwy i fuddsoddi mewn addysg iechyd meddwl ar gyfer pobl ifanc er mwyn gwneud y gwaith yna o godi ymwybyddiaeth?

Mae yna ymgynghorydd ym mhob ysgol uwchradd, wrth gwrs, er mwyn helpu, ond, i rai pobl ifanc, mae’n rhaid cael mwy o gyngor, a dyna pam, wrth gwrs, rydym ni wedi buddsoddi £8 miliwn y flwyddyn mewn i CAMHS. Os edrychwn ni ar ardal Betsi Cadwaladr, gan gynnwys Ynys Môn, wrth gwrs, rydym ni’n gwybod bod y nifer a oedd yn aros am asesiad wedi mynd lawr o 669 i 90 mewn blwyddyn, felly lleihad o 86.5 y cant, a dyna, wrth gwrs, beth y mae’r buddsoddiad wedi’i wneud.

Prif Weinidog, cyhoeddwyd yr adroddiad 'Making Sense' ar y cyd â'r fenter Making Sense, a gefnogir gan yr High Needs Collaborative ac Arsyllfa Cymru ar Hawliau Dynol Plant a Phobl Ifanc. Amlygodd yr adroddiad hwn nad oes cymorth ar gyfer pontio i wasanaethau oedolion yn bodoli i lawer o bobl ifanc. Yn wir, mae pobl ifanc yn dweud eu bod wedi eu paratoi’n wael ar gyfer y ffordd y mae gwasanaethau i oedolion yn gweithredu, sy'n dra gwahanol i'r ffordd y mae CAMHS yn gweithredu. Mae'n sefyllfa a ategir gan nifer o achosion sydd wedi dod ataf i yn fy etholaeth fy hun, sef Gorllewin Caerfyrddin a De Sir Benfro. Prif Weinidog, a allwch chi egluro beth mae Llywodraeth Cymru yn bwriadu ei wneud i sicrhau bod y cyfnod pontio, sydd yn amser anodd i blant sy’n dod yn bobl ifanc a phobl ifanc sy’n dod yn oedolion mewn pob math o wahanol feysydd, o addysg hyd at wasanaethau iechyd, yn cael ystyriaeth benodol ac yn cael ei adolygu i helpu'r rheini sydd angen cymorth gweithwyr proffesiynol, fel gwasanaethau i oedolion ac iechyd meddwl plant a’r glasoed?

Ydy, mae’r cyfnod pontio hwnnw’n bwysig, ond rydym ni wedi sicrhau bod yr arian wedi ei roi ar gael ar gyfer partneriaid trydydd sector i sicrhau bod pobl â’r salwch meddwl mwyaf difrifol yn cael eu cynorthwyo i mewn i gyfleoedd cymdeithasol, addysg a chyflogaeth. Ond, wrth gwrs, o ran y cyllid CAMHS ychwanegol, yr hyn y mae hwnnw wedi ei gynllunio i’w wneud, wrth gwrs, yw gwneud yn siŵr bod pobl ifanc yn cael y cymorth sydd ei angen arnynt ar yr adeg y maen nhw ei angen, fel nad oes rhaid iddyn nhw ddibynnu— bydd rhai wrth gwrs, ond ni fydd yn rhaid iddyn nhw ddibynnu ar wasanaethau iechyd meddwl i oedolion yn y dyfodol.