1. Pryd fydd yr adroddiad ar yr ymchwiliad i werthu tir i South Wales Land Developments Cyf yn cael ei gyhoeddi? OAQ(5)0735(FM)

Cyhoeddodd Archwilydd Cyffredinol Cymru ei adroddiad ym mis Gorffennaf 2015 a chyhoeddodd y Pwyllgor Cyfrifon Cyhoeddus ei adroddiad ym mis Ionawr 2016.

Diolch i chi am yr ateb yna, Prif Weinidog. Prif Weinidog, rydych chi wedi sefydlu ymchwiliad i'r hyn a ddisgrifiwyd gan un o bwyllgorau’r Cynulliad hwn fel dull di-hid o gael gwared ar asedau cyhoeddus, a oedd yn gywilyddus. A disgrifiwyd y cytundeb hwn hefyd fel un o’r camgymeriadau mwyaf yn y cyfnod diweddar yng Nghymru. Felly, onid yw'r Prif Weinidog yn cytuno bod yr ymchwiliad hwn yn brawf o gymhwysedd y fframwaith cyfan o graffu a gweinyddu sy'n ffurfio gweinyddiaeth ddatganoledig yng Nghymru? Yn ogystal â hyn, onid yw'n wir fod camgymeriad mor fawr â hwn yn mynnu bod cydbwysedd angenrheidiol yn cael ei gadw cyn gynted â phosibl i sicrhau nad yw’r math hwn o lanast yn digwydd eto? Ar hyn o bryd, mae'n ymddangos bod tybiaeth fod y mater hwn wedi cael ei roi o’r neilltu.

Wel, nac ydy. Cydnabu’r archwilydd cyffredinol ein bod ni wedi gweithredu'n gyflym ac yn briodol ar ôl i bryderon gael eu mynegi. Comisiynwyd adolygiad gennym o ran llywodraethu cronfa buddsoddi mewn adfywio Cymru, yn ogystal ag adolygiad gan gymheiriaid o'r cyngor proffesiynol, a gynhaliwyd gan Deloitte, a sicrhawyd bod canlyniadau'r ddau adolygiad hyn ar gael i'r archwilydd cyffredinol.

Daeth y Pwyllgor Cyfrifon Cyhoeddus i'r casgliad bod CBCA a Llywodraeth Cymru wedi colli degau o filiynau o bunnoedd i’r trethdalwr. Ac eto, mae Llywodraeth Cymru wedi honni nad yw'n bosibl dangos bod y tir wedi cael ei werthu am lai na’i werth. Wrth ymateb i'r PCC, cadarnhaodd Llywodraeth Cymru bod proses gyfreithiol wedi ei chychwyn, a dywedodd bod camau cyfreithiol pellach yn cael eu hadolygu. A wnaiff y Prif Weinidog gadarnhau pa un a yw’r broses honno a'r camau pellach hynny yn sifil, yn rheoleiddiol neu’n droseddol? Ac, os yw'n mynd i geisio iawndal, a all ef gadarnhau bod angen iddo dderbyn yn gyntaf ei fod wedi gwneud colled?

Mae achosion cyfreithiol sy'n parhau, ac, o ganlyniad, ni allaf wneud sylw pellach.

Ffeithiau’r mater hwn, dim ond i gymryd Llys-faen, yw bod tir wedi cael ei werthu am £2 filiwn, y dywedwyd wythnosau’n ddiweddarach ei fod yn werth £41 miliwn. Mae'r mater yn staen ar ddatganoli, ac rwy'n credu ei fod yn staen ar eich Prif Weinidogaeth chi. A ydych chi'n cefnogi penderfyniad Heddlu De Cymru i ailagor yr ymchwiliad i gytundeb tir Llys-faen?

Yn gyntaf oll, mae’n rhaid i ni fod yn ofalus gan fod Gweinidogion o’i blaid ei hun yn rhan o hyn hefyd. Ond, gan ddiystyru’r ffaith honno, nid oedd hon yn bennod a adlewyrchodd yn dda ar y rhai a oedd yn rhan ohoni. Rwy’n derbyn cymaint â hynny. Serch hynny, ceir achosion cyfreithiol sy'n dal heb eu cwblhau ac, fel y dywedais, ni allaf wneud sylwadau ar yr achosion hynny tra eu bod yn parhau i fod yn gyfredol.