Diolch, Llywydd. Mae’n ymwneud â thaliadau amaethyddol, mewn gwirionedd.

5. A wnaiff Ysgrifennydd y Cabinet ddatganiad am gynlluniau Llywodraeth Cymru ar gyfer taliadau polisi amaethyddol cyffredin ar ôl Brexit? (OAQ51036)

Diolch. Rwy’n hynod o bryderus fod Llywodraeth y DU yn dal heb ymrwymo cyllid ar gyfer cymorth amaethyddol y tu hwnt i 2022, rhywbeth a addawyd gan George Eustice cyn y refferendwm. Yn y cyfamser, rydym yn gweithio gyda gweinyddiaethau eraill i sicrhau y bydd paratoadau ar waith er mwyn bod yn barod o’r diwrnod cyntaf, gan ei gwneud hi’n bosibl i’r taliadau barhau i gael eu gwneud.

Ie, diolch am eich ateb. Yn amlwg, rwy’n deall bod rhywfaint o ansicrwydd ynglŷn â’r dyfodol, ond rydych yn swnio’n weddol argyhoeddedig y gellir gwneud rhyw fath o daliadau cyflym ac effeithiol pe bai’r cyfrifoldeb yn cael ei ddatganoli yma yn y pen draw. A fyddech yn cytuno â hynny?

Credaf mai ansicrwydd ynglŷn â’r dyfodol yw un o’r tanosodiadau mwyaf i mi eu clywed eleni. Ar hyn o bryd, mae yna dwll du ar ôl 2022. Ni wyddom pa arian y byddwn yn ei gael gan Lywodraeth y DU. Nid ydynt wedi bod yn glir iawn ynglŷn â hynny. Cawsom addewid ganddynt cyn refferendwm yr UE y byddem yn cael pob ceiniog a gawn ar hyn o bryd, felly byddwn yn eu dal at hynny. Fe fyddwch yn ymwybodol iawn fy mod yn gweithio’n agos iawn gyda’r tri swyddog cyfatebol arall ledled y DU. Byddwn yn cynnal ein cyfarfod pedairochrog nesaf ddydd Llun, yn Llundain. Hwn fydd y cyfarfod cyntaf i Michael Gove ei fynychu ers iddo gael ei benodi yn ôl ym mis Mehefin. Felly, mae pob un o’r rhain, yn amlwg, yn faterion sydd ar y gweill, ond rwyf wedi dweud yn glir iawn na allaf weld amser pan na fyddwn mewn sefyllfa i gefnogi ein diwydiant ffermio, felly mae angen inni sicrhau bod y Llywodraeth Dorïaidd yn cadw at yr addewidion a wnaethant i ni.

Y tro diwethaf i mi holi Ysgrifennydd y Cabinet ynglŷn â hyn, roedd Llywodraeth y DU wedi gwarantu taliadau hyd at 2020. Maent bellach wedi eu gwarantu tan o leiaf 2022. Felly, rwy’n gobeithio y bydd hi’n croesawu hynny. Yn ogystal, pan fydd hi’n cael trafodaethau gyda Llywodraeth y DU ar faes cymhleth sut y bydd datganoli’n gweithio ar ôl Brexit a pha feysydd amaethyddol y dylid eu penderfynu yma a beth yw’r fframwaith DU y dylid ei gytuno a beth ddylai’r polisi masnach rhyngwladol fod ar gyfer Llywodraeth y DU, a wnaiff hi gofio, ar bob adeg yn ystod y trafodaethau hynny, mai’r flaenoriaeth bennaf i ffermwyr yng Nghymru, nad ydynt mor bryderus, o bosibl, ynglŷn â ble mae’r pwerau, yw bod yr arian hwnnw’n parhau i lifo?

Ni fuaswn yn dweud nad yw ffermwyr yn pryderu ble mae’r pwerau. Yn sicr, credaf fod y ffermwyr y bûm i mewn cysylltiad â hwy ac undebau’r ffermwyr yn bendant yn cydnabod bod y pwerau amaethyddol yn perthyn i bobl Cymru ac nid ydynt am weld Llywodraeth y DU yn cipio unrhyw bwerau. Rydych yn llygad eich lle—. Credaf, yn ôl pob tebyg—wel, cyn yr etholiad a alwyd ym mis Mehefin eleni, cawsom sicrwydd hyd at 2020 ac ar ôl yr etholiad, rhoddodd y Trysorlys sicrwydd y byddent yn ariannu’r taliadau uniongyrchol yn llawn hyd at 2022. Wrth gwrs, croesewir hynny, ond mae arnom angen llawer mwy o fanylion mewn perthynas â hynny.

Felly, rwyf bob amser wedi bod yn glir iawn y bydd gennym bolisi amaethyddol Cymru ar ôl Brexit. Fodd bynnag, rydym yn derbyn y bydd fframweithiau’r DU ar waith mewn rhai meysydd. Rwy’n awyddus iawn i ddechrau’r sgyrsiau hynny ynglŷn â fframweithiau’r DU. Yn anffodus, gan nad ydym wedi cael unrhyw ymgysylltiad â Llywodraeth y DU ers amser mor hir ar lefel weinidogol, nid ydym wedi gallu prosesu’r sgyrsiau hynny. Ond yn sicr, ddydd Llun, byddaf yn codi mater fframweithiau’r DU yn y cyfarfod pedairochrog hwnnw.