Effaith Diwygiadau Lles ar Dde-ddwyrain Cymru

2. 2. Cwestiynau i Ysgrifennydd y Cabinet dros Gymunedau a Phlant – Senedd Cymru ar 18 Hydref 2017.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of Jayne Bryant Jayne Bryant Labour

2. Pa asesiad y mae Ysgrifennydd y Cabinet wedi'i wneud o effaith diwygiadau lles Llywodraeth y DU ar dde-ddwyrain Cymru? (OAQ51201)

Photo of Carl Sargeant Carl Sargeant Labour 2:19, 18 Hydref 2017

(Cyfieithwyd)

Rwy’n ddiolchgar am gwestiwn yr Aelod ac yn bryderus iawn am yr effaith ddinistriol y mae diwygiadau lles Llywodraeth y DU yn ei chael ar deuluoedd incwm isel, yn enwedig teuluoedd â phlant. Amcangyfrifir bod y colledion blynyddol cyfartalog oddeutu £600 y cartref yn yr is-ranbarth y mae’r Aelod yn ei gynrychioli, o’i gymharu â £300 y cartref yn yr is-ranbarthau yr effeithiwyd arnynt leiaf yng Nghymru.

Photo of Jayne Bryant Jayne Bryant Labour

(Cyfieithwyd)

Diolch i chi, Ysgrifennydd y Cabinet. Yn gynharach eleni, mewn ymchwil a gomisiynwyd gan Brifysgol Metropolitan Caerdydd, darganfuwyd bod ôl-ddyledion rhent cyfartalog tenantiaid sy’n hawlio credyd cynhwysol yn £449.97. Bydd y cyfnod aros o chwe wythnos am y taliadau cyntaf yn golygu y bydd taliad cyntaf credyd cynhwysol ar gyfer pobl yng Nghasnewydd ar 27 o Ragfyr. A wnaiff Ysgrifennydd y Cabinet, unwaith eto, annog Llywodraeth y DU i ailystyried y cyfnod aros o chwe wythnos ar gyfer y polisi diffygiol hwn, a fydd yn gwthio mwy byth o bobl i mewn i dlodi a dyled, yn ogystal â chefnogi galwadau’r sector tai i fynd ati ar unwaith i gyflwyno’r porth landlordiaid a’r statws partner dibynadwy sy’n fawr eu hangen, fel bod cymdeithasau tai yng Nghymru yn cael eu trin yr un fath â’r rhai yn Lloegr?

Photo of Carl Sargeant Carl Sargeant Labour 2:20, 18 Hydref 2017

(Cyfieithwyd)

Rwy’n ddiolchgar i’r Aelod am godi’r mater hwnnw gyda mi heddiw. Rwyf wedi ysgrifennu at Lywodraeth y DU i ofyn iddynt roi stop ar gyflwyno’r credyd cynhwysol. Nid oedd egwyddor y rhaglen credyd cynhwysol yn anghywir, ond nid yw’n gweithio’n iawn ac mae pobl yn cael eu heffeithio a’u trawmateiddio yn y ffordd y maent yn byw eu bywydau. Yn wir, mae aros am chwe wythnos—. Darllenais erthygl heddiw am berson ifanc iawn yn Wirral yng Nglannau Mersi a oedd yn gorfod aros am chwe wythnos ac a oedd yn hunanladdol ac yn byw ar ddŵr dros y cyfnod hwnnw o amser. Nid yw’n iawn, mae angen ei stopio ac mae angen ei ailasesu yn awr.

Photo of Mark Reckless Mark Reckless Conservative 2:21, 18 Hydref 2017

(Cyfieithwyd)

Mae’r gyfradd ddiweithdra yn ne-ddwyrain Cymru wedi gostwng i 3.5 y cant eleni; mae’r gyfradd gyflogaeth yn y flwyddyn hyd at fis Mehefin wedi codi o 70.2 y cant i 72.5 y cant. O gofio bod diwygiadau lles y Llywodraeth yn San Steffan wedi’u cynllunio o leiaf yn rhannol i helpu pobl i ddod o hyd i waith, a bod Ysgrifennydd y Cabinet ei hun yn dweud ei fod yn cefnogi egwyddor credyd cynhwysol, oni ddylai fod yn croesawu’r rhain ac yn gweithio gyda’r Llywodraeth i’w gweithredu?

Photo of Carl Sargeant Carl Sargeant Labour

(Cyfieithwyd)

Yn sicr nid wyf yn croesawu cyflwyno’r credyd cynhwysol fel y mae, ac rwyf wedi mynegi hynny mewn llythyr cryf at y Gweinidog yn San Steffan. Mae hyn yn cael effaith ddinistriol ar deuluoedd a phlant ledled Cymru. Mae’n angen ei stopio yn awr a’i ailasesu o ran sut y dylid ei gyflwyno yn y dyfodol.

Photo of Steffan Lewis Steffan Lewis Plaid Cymru

(Cyfieithwyd)

Mae’r Aelod dros Orllewin Casnewydd wedi crybwyll lefelau dyled bersonol a’r ffaith eu bod yn un o effeithiau go iawn y diwygiadau lles erchyll sy’n cael eu gorfodi arnom gan y wladwriaeth Brydeinig. Mae ymchwil a gynhaliwyd yn gynharach eleni wedi dangos mai lefelau dyled bersonol yn ardal cod post Casnewydd oedd yr uchaf yng Nghymru, ac ar draws y Deyrnas Unedig, maent yn awr yn cyrraedd lefelau nas gwelwyd ers cyn y dirwasgiad. Rwy’n meddwl tybed pa gamau y mae Ysgrifennydd y Cabinet yn eu hystyried yng ngoleuni’r ymchwil newydd hwn i dargedu cymorth ariannol moesegol yn yr ardaloedd sydd â’r lefel uchaf o ddyled bersonol, a hefyd yr ardaloedd sy’n colli gwasanaethau ariannol gan y banciau traddodiadol, gan mai’r peth olaf yr ydym ei eisiau yw i’r bobl hyn sydd eisoes o dan warchae’r wladwriaeth i fod o dan warchae benthycwyr twyllodrus hefyd.

Photo of Carl Sargeant Carl Sargeant Labour 2:22, 18 Hydref 2017

(Cyfieithwyd)

Ie, mae’r Aelod yn iawn i nodi’r pwynt hwn, ac rwyf wedi gweithio gyda Bethan Jenkins mewn perthynas â llythrennedd ariannol; mae’n bwynt pwysig iawn. Ond problem llawer o’r bobl hyn sy’n rhan o broses y credyd cynhwysol yw nad oes ganddynt unrhyw arian. Y broblem yw bod meddu ar gynilion neu rywbeth arall yn foethusrwydd. Mae’r rhaglen hon yn ddiffygiol. Rwy’n ddiolchgar am gefnogaeth yr Aelod yn hyn o beth, ond mewn gwirionedd mae’n rhaid i ni, gyda’n gilydd, feddwl am sicrhau bod Llywodraeth y DU yn cydnabod yr effaith niweidiol y mae cyflwyno’r credyd cynhwysol yn ei chael ar gymunedau. Ac er ein bod wedi cael dwy ardal brawf yng Nghymru, roedd llawer o dystiolaeth y tu ôl i hynny’n sôn am yr effaith ddinistriol y mae’n ei chael ar y teuluoedd yn yr ardaloedd hynny. Nid ydym ond newydd ddechrau’r broses o gyflwyno’r rhaglen hon, ond mae’n ddiffygiol ac mae angen ei stopio.