Cwestiynau Heb Rybudd gan Arweinwyr y Pleidiau

1. Cwestiynau i'r Prif Weinidog – Senedd Cymru am 1:39 pm ar 12 Rhagfyr 2017.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of Elin Jones Elin Jones Plaid Cymru 1:39, 12 Rhagfyr 2017

Galwaf nawr ar arweinwyr y pleidiau i holi'r Prif Weinidog. Leanne Wood, arweinydd Plaid Cymru. 

Photo of Leanne Wood Leanne Wood Plaid Cymru

(Cyfieithwyd)

Prif Weinidog, rwyf i wedi codi'r cwestiwn o ddigartrefedd gyda chi sawl gwaith eleni, yn y gobaith y byddech chi'n cymryd camau pellach. Mae'r tymheredd diweddar sydd wedi gostwng yn sydyn yn rhoi lefel newydd o bwys i'r pwnc hwn. Ym mis Hydref, gofynnais i chi ddiddymu prawf Pereira, a fyddai'n rhoi terfyn ar angen blaenoriaeth fel bod gan bawb sy'n cael eu canfod yn ddigartref hawl i lety wedyn. Bryd hynny, fe ddewisoch ateb gwahanol gwestiwn. Fe wnaethoch ateb trwy ddweud nad oeddech chi'n credu y dylid datganoli lles. A allaf i gael ateb i'r cwestiwn a ofynnais mewn gwirionedd heddiw felly? A wnewch chi ddiddymu prawf Pereira, a fyddai'n rhoi terfyn ar angen blaenoriaeth a digartrefedd bwriadol?

Photo of Carwyn Jones Carwyn Jones Labour 1:40, 12 Rhagfyr 2017

(Cyfieithwyd)

Wel, rwy'n credu y dylwn i fod yn ofalus o ran edrych ar brofion. Yr hyn y gallaf ei ddweud yw ein bod ni fel Llywodraeth, wrth gwrs, wedi cyflwyno deddfwriaeth i ymdrin â digartrefedd. Rydym ni'n gwybod bod miloedd lawer o bobl wedi osgoi digartrefedd gan fod dyletswydd erbyn hyn i fod yn rhagweithiol o ran osgoi digartrefedd. Serch hynny, mae'n dal i fodoli. Roeddwn i yn y bws porffor neithiwr gyda Byddin yr Iachawdwriaeth. Gwelais a chlywais straeon am bobl sy'n ddigartref a'r anawsterau lluosog y mae llawer iawn ohonyn nhw yn eu hwynebu. Fe'i gwnaed yn eglur i mi bod angen pecyn unigol, wedi'i deilwra ar gyfer unigolion er mwyn mynd i'r afael â'r broblem digartrefedd iddyn nhw.

Wrth gwrs, gwelsom y newyddion trist am y ferch ifanc a fu farw yng Nghaerdydd, ac mae hynny'n rhywbeth yr wyf i'n siŵr y byddai pob aelod yn mynegi eu hedifeirwch amdano. Ond o ran ceisio ymdrin â digartrefedd, mae hynny'n rhywbeth yr ydym ni wedi mynd i'r afael ag ef trwy ddeddfwriaeth.

Photo of Leanne Wood Leanne Wood Plaid Cymru 1:41, 12 Rhagfyr 2017

(Cyfieithwyd)

Wel, mae hynna'n newid tôn i bryd y gwnaeth fy nghyd-Aelod, Bethan Jenkins, ofyn cwestiwn tebyg i'r Llywodraeth, pan ddywedwyd wrthi y byddai angen blaenoriaeth yn cael ei adolygu. Mae diddymu angen blaenoriaeth a bwriadoldeb yn un o'r camau y mae angen i ni eu cymryd tuag at symud tuag at ddull tai yn gyntaf. Dyna'r unig ffordd y gallwn ni fynd i'r afael â digartrefedd yn yr hirdymor, ac yn y cyfamser mae gennym ni argyfwng cysgu ar y stryd. Mae pobl yn marw ar y strydoedd, Prif Weinidog. Mae pobl yn dal i syrthio drwy'r bylchau. Mae pobl sy'n cysgu ar y stryd yn wynebu peryglon mawr, ac nid yw'n cael ei helpu gan rai o'r straeon yr wyf i wedi eu clywed, er enghraifft, lle mae sachau cysgu wedi cael eu cymryd oddi wrth bobl sy'n cysgu ar y stryd. Nawr, ni allaf gadarnhau hynny, ond os yw'n digwydd, a wnewch chi ymuno â mi i gondemnio'r rheini sy'n gyfrifol?

Gan droi at eich cyfrifoldebau fel Llywodraeth, a ydych chi wir yn credu bod eich Llywodraeth yn gwneud digon i fynd i'r afael â digartrefedd y gaeaf hwn?

Photo of Carwyn Jones Carwyn Jones Labour 1:42, 12 Rhagfyr 2017

(Cyfieithwyd)

Wel, o wrando ar yr hyn a ddywedodd pobl wrthyf neithiwr, roedd yn amlwg bod rhai pobl wedi byw ar y strydoedd ers blynyddoedd, ac i rai pobl mae'n ymddangos ei fod yn ddewis y maen nhw'n ei wneud. Nid yw hynny'n wir i'r mwyafrif, wrth gwrs; mae'n rhywbeth y maen nhw'n canfod eu hunain yn gorfod ymdopi ag ef. Yr hyn a glywais neithiwr yw bod llawer o bobl yn canfod eu bod yn gallu cael llety o fewn wythnosau, o fewn wythnos weithiau. A gaf i dalu teyrnged yn y fan yma i waith Byddin yr Iachawdwriaeth a'r gwaith allgymorth y maen nhw'n ei wneud gyda'r bobl sy'n dod i'r bws porffor?

Gofynnodd hi i mi yn benodol: beth sy'n drugarog am gymryd sachau cysgu oddi wrth bobl, yn enwedig pan fo'r tywydd mor oer? Mae pobl angen cymaint o inswleiddiad, os caf ei alw'n hynny, â phosibl er mwyn osgoi marw yn y tywydd oer. Ni allai neb, does bosib, gytuno â'r weithred honno.

Gofynnodd beth ydym ni'n ei wneud. Rydym ni eisoes yn darparu £460,000 i gynorthwyo amrywiaeth o wasanaethau trydydd sector sy'n helpu pobl sy'n cysgu ar y stryd yng Nghaerdydd, gan gynnwys llochesi nos, gwasanaethau allgymorth a chanolfan ddydd. Ym mis Awst, cyhoeddwyd £218,000 ychwanegol gennym ar gyfer gwasanaethau yng Nghaerdydd i gynorthwyo pobl sy'n cysgu ar y stryd, gan gynnwys llety brys gwell a chyllid ar gyfer rhaglen tai yn gyntaf newydd yn y ddinas. Rydym ni wedi cyhoeddi £20 miliwn ychwanegol i gynorthwyo gwasanaethau digartrefedd dros y ddwy flynedd nesaf yn ein cyllideb ddrafft, a byddwn yn cyhoeddi cynllun gweithredu yn fuan i fynd i'r afael â chysgu ar y stryd, a ddatblygwyd gyda gwasanaethau rheng flaen.

Photo of Leanne Wood Leanne Wood Plaid Cymru 1:43, 12 Rhagfyr 2017

(Cyfieithwyd)

Mae'n fy syfrdanu i eich clywed yn dweud bod rhai pobl ar y strydoedd o ddewis. Os ydyn nhw yno o ddewis, rydym ni'n sôn am nifer bach iawn o bobl, ac mae hynny oherwydd nad oes unrhyw ddewisiadau eraill ar eu cyfer.

Yn ddiweddar, cyhoeddodd maer Manceinion, Andy Burnham, ei fod yn cryfhau'r protocol brys ar gyfer tywydd garw. Nawr, mae hyn yn golygu y bydd lloches tywydd oer brys i bobl ddigartref ar gael cyn gynted ag y mae'r tymheredd yn gostwng yn is na sero am un noson yn hytrach na chyfnod gofynnol Llywodraeth y DU o dri diwrnod. Nawr, rwyf i wedi cael gwybodaeth sy'n cadarnhau nad yw'r cyfnod tri diwrnod hwnnw hyd yn oed yn berthnasol i Gymru, heb sôn am y protocol cryfach sy'n mynd i gael ei gyflwyno ym Manceinion, ac rwyf i wedi cael fy hysbysu bod gan Lywodraeth Cymru ganllawiau yn gofyn i awdurdodau lleol lunio cynllun ysgrifenedig ond nad yw dim o hyn yn rheidrwydd arnynt. Nawr, mae hynny'n amlwg yn annigonol. Nid yw'n iawn bod pobl ddigartref yng Nghymru yn wynebu protocol gwannach nag y maen nhw ym Manceinion o dan Lywodraeth Lafur. A wnewch chi gadarnhau bod y wybodaeth honno'n gywir—nad yw'r canllawiau'n orfodol—ac os felly, a wnewch chi eu cryfhau i leihau'r peryglon y mae pobl yn eu hwynebu o gael eu gorfodi i fyw ar y strydoedd, yn enwedig dros y Nadolig?

Photo of Carwyn Jones Carwyn Jones Labour 1:45, 12 Rhagfyr 2017

(Cyfieithwyd)

Cefais fy synnu'n fawr neithiwr o gael fy hysbysu, o ran rhai pobl, mae dyna'r oeddent yn dewis ei wneud. Rwy'n credu ei fod yn fwy i'w wneud â'r ffaith ei bod nhw'n ei chael hi'n anodd ymdopi ag unrhyw amgylchiad arall y maen nhw'n canfod eu hunain ynddo. Maen nhw'n lleiafrif, mae hynny'n wir, ac roeddwn i'n synnu braidd o glywed hynny neithiwr. Mae'r mwyafrif llethol o bobl—nac ydyn, wrth gwrs nad ydyn nhw'n dewis bod yn byw ar y strydoedd. Iddyn nhw, yr argraff a gefais neithiwr oedd ei bod yn haws eu helpu nhw, oherwydd iddyn nhw—. Wel, dyna ddywedwyd wrthyf i. Gallwn ddamcaniaethu ynghylch pam mae hynny'n wir, ond dyna ddywedwyd wrthyf i. Serch hynny, rydym ni'n gwybod bod pobl yn cysgu allan ar y strydoedd, ac mae ymdrin â nhw yn hynod bwysig er mwyn gallu eu helpu ar gyfer y dyfodol.

O ran y canllawiau, mae hynny'n rhywbeth y gallaf ysgrifennu ati yn ei gylch. Yr hyn y gallaf ei ddweud yw, os na fydd canllawiau yn cael eu dilyn yna wrth gwrs byddwn yn ceisio cymryd camau i gryfhau'r cymorth sydd ar gael i bobl ddigartref. Bydd hynny, wrth gwrs, yn rhan o'r cynllun gweithredu yr ydym ni'n ei ddatblygu yn y dyfodol.

Photo of Elin Jones Elin Jones Plaid Cymru 1:46, 12 Rhagfyr 2017

Arweinydd yr wrthblaid, Andrew R.T. Davies.

Photo of Andrew RT Davies Andrew RT Davies Conservative

(Cyfieithwyd)

Diolch, Llywydd. Gan mai dyma'r Cyfarfod Llawn olaf cyn toriad y Nadolig, a gaf i ddymuno cyfarchion y tymor i'r Prif Weinidog a'r Aelodau eraill? Ac yn arbennig, gobeithio, blwyddyn newydd hapus a heddychlon hefyd, Prif Weinidog.

Prif Weinidog, dros yr wythnos neu ddwy ddiwethaf, rwyf i wedi gofyn sawl cwestiwn yn y Siambr hon ac rwyf i wedi bod yn adolygu'r cwestiynau hynny dros y diwrnod neu ddau diwethaf. Gan ein bod ni'n mynd i doriad nawr, byddwn yn ddiolchgar pe gallech chi roi rhywfaint o eglurder i rai o'r atebion yr ydych chi wedi eu rhoi dros yr wythnos neu ddwy ddiwethaf, sef: a wnaethoch chi gyfarfod â chyn aelod o'ch Cabinet ym mis Hydref 2014 i drafod ei bryderon am ymddygiad un o'ch cynghorwyr arbennig?

Photo of Carwyn Jones Carwyn Jones Labour

(Cyfieithwyd)

Rwy'n credu bod yr amser wedi dod bellach i adael hyn i'r cynghorydd annibynnol ei ystyried, a'r ymchwiliadau eraill. I gael cwestiynau unigol am ddyddiadau unigol dair blynedd yn ôl—hynny yw, yn amlwg, mae hwnnw'n ddull tameidiog. Rwy'n credu mai'r dull rhesymol o ymdrin â hyn nawr yw gadael i'r cynghorydd annibynnol fwrw ymlaen â'i waith, gadael i'r ymchwiliad fwrw ymlaen â'i waith, ac wrth gwrs, yn y pen draw, y cwest.

Photo of Andrew RT Davies Andrew RT Davies Conservative 1:47, 12 Rhagfyr 2017

(Cyfieithwyd)

Rwy'n ddiolchgar bod yr ymchwiliadau hynny wedi cychwyn, ond rwy'n meddwl ei bod hi'n briodol yn y Siambr hon lle'r ydym ni'n cael ein hethol i ofyn y cwestiynau hyn, oherwydd os nad ydym ni'n gofyn y cwestiynau hynny, yna beth yw ein swyddogaeth? Dyna ddiben cwestiynau i'r Prif Weinidog. Mae'n rhaid i mi ddweud, gan fy mod i wedi siarad â phobl nad ydynt yn dangos fawr o ddiddordeb yn nemocratiaeth Cymru fel rheol, mae hwn yn fater y maen nhw wedi cymryd diddordeb mawr ynddo, fel minnau, ac mae angen eglurder ynghylch rhai o'r atebion. Roedd hwnna'n gwestiwn cwbl syml, a ofynnwyd yn gryno, a'r cwbl yr oeddwn i ei eisiau oedd ateb syml iddo. Felly, efallai os rhoddaf gynnig ar gwestiwn arall i chi: a gawsoch chi, ar unrhyw adeg ym mis Hydref 2014, eich hysbysu naill ai gan Weinidogion neu gynghorwyr arbennig am bryderon am ymddygiad un o'ch cynghorwyr arbennig, ac a wnaethoch chi ofyn i gynghorydd arbennig arall wneud ymholiadau ynghylch yr haeriadau hyn?

Photo of Carwyn Jones Carwyn Jones Labour

(Cyfieithwyd)

Unwaith eto, mae datganiadau llafar dair blynedd yn ôl yn bethau yr wyf i—. Ni fyddai'n briodol gwneud sylwadau ynghylch hyn heb edrych ar y darlun cyfan. Fel y dywedaf, rwy'n credu ei bod yn gwbl resymol, o ystyried y ffaith bod gennym ni nifer o ymchwiliadau ar waith erbyn hyn, mai cyfrifoldeb yr ymchwiliadau hynny—ac maen nhw'n ymchwiliadau annibynnol—yw ystyried y materion hyn yn eu cyfanrwydd nawr. Rwy'n credu bod hwnnw'n ddull cwbl resymol.

Photo of Andrew RT Davies Andrew RT Davies Conservative 1:48, 12 Rhagfyr 2017

(Cyfieithwyd)

Rwy’n gresynu unwaith eto nad ydych chi wedi gallu rhoi ateb i'r ail gwestiwn i mi.[Torri ar draws.] Gyda'r parch mwyaf, dyna allu Aelod etholedig, i ddod i'r Siambr hon—dyna'r fraint sydd gennym ni fel Aelodau etholedig—i ofyn y cwestiynau hynny. Dyna yw diben cwestiynau i'r Prif Weinidog a chwestiynau a datganiadau gweinidogol. Rydym ni'n dewis y cwestiynau, rydym ni'n ceisio cael yr atebion. Rwy'n gresynu, ar ddau gwestiwn syml braidd, sy'n amserol, nad ydych chi wedi gallu rhoi ateb mwy cryno i mi, i egluro, yn benodol, rai o'r atebion yr ydych chi wedi eu rhoi dros y pum wythnos diwethaf.

Ar ddau achlysur arall, rwyf wedi gofyn i chi, ac nid ydych chi wedi rhoi ateb i mi: a fyddech chi'n diddymu cyfrifoldeb cyfunol Gweinidogion y Cabinet pan fyddant yn rhoi tystiolaeth i'r person annibynnol yr ydych chi wedi ei benodi i wneud ymholiadau? Ar y ddau achlysur, ac ar drydydd achlysur pan ofynnodd Darren Millar y cwestiwn i chi, nid ydych chi wedi rhoi ateb 'byddwn' neu 'na fyddwn' o hyd. A wnewch chi gadarnhau y byddwch chi'n diddymu cyfrifoldeb cyfunol Gweinidogion i wneud y sylwadau hynny i'r person annibynnol os byddant yn dymuno?

Photo of Carwyn Jones Carwyn Jones Labour 1:49, 12 Rhagfyr 2017

(Cyfieithwyd)

Mae cyfrifoldeb cyfunol yn berthnasol i bolisi, nid yw erioed wedi bod yn berthnasol i unrhyw beth arall, ac fe wnes i hynny'n arbennig o eglur. Ond rwy'n credu ei bod hi'n bwysig, gyda'r holl faterion hyn—a gofynnwyd cwestiynau difrifol, rwy'n deall hynny, ac mae angen atebion iddynt, a byddant yn cael atebion. Ond rwy'n credu ei bod hi'n bwysig bod yr atebion hynny'n cael eu darparu yn rhan o'r darlun cyfan. Nid yw'n iawn y dylai pobl dynnu darnau bach allan, eu crybwyll, a pheidio â rhoi'r cyd-destun llawn iddyn nhw o ran pa atebion a roddir, er enghraifft, neu gyd-destun yr hyn a ddigwyddodd rai blynyddoedd yn ôl. Nawr, mae ef wedi gofyn cwestiynau, ac rwy'n deall ei fod eisiau atebion. Bydd yr holl faterion hyn yn cael sylw yn rhan o'r ymchwiliad annibynnol. Ni allaf weld y byddai unrhyw un rhesymol allan yna yn gweld bod unrhyw beth o'i le ar hynny. Mae'n bwysig dros ben bod yr ymchwiliadau'n gallu bwrw ymlaen â'u gwaith nawr. Os yw pobl o ddifrif am ymgysylltu â'r ymchwiliadau hynny yna, wrth gwrs, dylent gyflwyno eu sylwadau i'r bobl sy'n eu cynnal.

Photo of Mr Neil Hamilton Mr Neil Hamilton UKIP

(Cyfieithwyd)

Diolch yn fawr, Llywydd. Mae'n amlwg nad oes unrhyw bwynt mynd ar drywydd y cwestiynau y mae arweinydd y Ceidwadwyr wedi ei gychwyn, gan eich bod chi'n benderfynol o roi'r mater hwn cyn belled o'r neilltu â phosibl, felly hoffwn droi at rywbeth arall.

Tybed a welodd y Prif Weinidog yn The Times ddydd Iau diwethaf stori newyddion o dan y pennawd 'End of wind turbine "blight" after Lake Distric campaign', sy'n cyfeirio at ddymchwel datblygiad fferm wynt fawr. Dyma'r tro cyntaf erioed y mae hyn wedi digwydd ar ôl 25 mlynedd, oherwydd y gwrthodwyd caniatâd cynllunio ar gyfer estyniad ar y sail bod y fferm wynt yn halogi ardal o harddwch naturiol eithriadol. Mae hyn yn dilyn nifer o enghreifftiau yn Lloegr ac, yn wir, yng Ngogledd Iwerddon lle rhoddwyd blaenoriaeth uwch i ddiogelu tirweddau mawreddog na lleihau allyriadau carbon deuocsid. Tybed a wnaiff y Prif Weinidog, felly, ddilyn yr esiampl hon i Gymru a rhoi mwy o amddiffyniad i'n tirweddau mawreddog ein hunain, yn hytrach na lleihau allyriadau carbon deuocsid.

Photo of Carwyn Jones Carwyn Jones Labour 1:51, 12 Rhagfyr 2017

(Cyfieithwyd)

Mae nodyn cyngor technegol 8 yn gwneud hynny, wrth gwrs, oherwydd pan ddatblygwyd TAN 8 gyntaf, roedd yn cydnabod, er enghraifft, bod amodau arbennig mewn parciau cenedlaethol a bod ardaloedd penodol lle disgwyliwyd i geisiadau gwynt ddod. Mae'n crybwyll tyrbinau gwynt ond dim byd arall. A yw'n dweud, er enghraifft, bod cloddio glo brig yn iawn? A yw'n dweud bod mathau eraill o ynni fel ynni niwclear—? Rydym ni'n cefnogi ynni niwclear; rydym ni eisiau gweld gorsaf pŵer niwclear newydd ar Ynys Môn. Ond nid wyf yn meddwl ei bod hi'n iawn dethol ffermydd gwynt a dweud eu bod nhw'n fwy o falltod ar y dirwedd yn arbennig nag unrhyw beth arall. Mae rhai pobl yn hoff iawn ohonynt, mae rhai pobl yn eu casáu. Dyna'r wyf i wedi ei ddarganfod dros y blynyddoedd. Yr hyn yr ydym ni yn ei wybod yw bod angen mwy o ffynonellau ynni arnom. Rydym ni angen ein gorsafoedd niwclear, mae hynny'n wir, ond mae angen i ni hefyd wneud yn siŵr bod gennym ni ffynonellau ynni adnewyddadwy sy'n creu diogelwch ynni—neu a ydym ni'n dweud bod angen i ni fewnforio ynni o wledydd eraill, sy'n rhywbeth y byddwn i'n synnu pe byddai e'n ei annog? Un ffordd o wneud hynny yw harneisio adnodd naturiol adnewyddadwy fel y gwynt, a hefyd y morlyn llanw. Dydyn ni ddim callach o hyd a fydd Llywodraeth y DU yn cefnogi'r morlyn llanw. Mae gennym ni yma ym Môr Hafren un o'r hydoedd llanw uchaf y byd. Mae'n ynni a fydd bob amser yno cyhyd â bod y lleuad uwch ein pennau, ac eto dim penderfyniad eto gan Lywodraeth y DU. Mae angen i ni wneud yn siŵr ein bod ni'n harneisio'r adnoddau adnewyddadwy sydd gennym ni, ac mae'n hen bryd i Lywodraeth y DU wneud penderfyniad, a chefnogi'r morlyn llanw.

Photo of Mr Neil Hamilton Mr Neil Hamilton UKIP 1:52, 12 Rhagfyr 2017

(Cyfieithwyd)

Ymatebaf i'r her a roddodd y Prif Weinidog i mi. Na, byddwn o'r un farn un union ynghylch datblygiadau glo brig arfaethedig sy'n tarfu ar ardaloedd o harddwch naturiol eithriadol, a chyda gorsafoedd pŵer niwclear yn yr un modd. Yn wir, ni fyddai unrhyw orsaf bŵer Hinkley Point yn yr arfaeth oni bai am benderfyniad Llywodraeth y DU i dalu symiau gwirion o arian i ynni gael ei gynhyrchu ymhen blynyddoedd lawer, mwy na dwywaith y gyfradd sydd gennym ni ar hyn o bryd. Felly, rwy'n cytuno â'r Prif Weinidog yn hynny o beth.

Bydd yn gwybod y bu llawer o brosiectau dadleuol yn ymwneud â ffermydd gwynt yn y canolbarth. Ceir un ar hyn o bryd, y mae apêl yn ymwneud ag ef, ar fferm wynt Hendy ger Creigiau Llandeglau yn Sir Faesyfed. Mae cadeirydd yr Ymgyrch dros Ddiogelu Cymru Wledig ym Mrycheiniog a Maesyfed yn dweud

Bydd fferm wynt Hendy yn cael effeithiau difrifol, yn enwedig ar dirwedd leol, diwylliant hanesyddol, ecoleg a thwristiaeth. Gadewch i ni gofio bod un o bob chwech o swyddi yng Nghymru yn dibynnu ar dwristiaeth.

Felly, mae cydbwysedd i'w sicrhau yn yr achosion hyn bob amser, ond credaf fod y cwestiwn o gymesuredd yn berthnasol yn y fan yma. Mae Cymru yn amherthnasol, mewn gwirionedd, yng nghyd-destun lleihau allyriadau carbon deuocsid dros y blaned gyfan. Rydym ni'n cynhyrchu 0.1 y cant efallai o allyriadau carbon deuocsid byd-eang. Mae'r DU gyfan yn cynhyrchu dim ond 1 y cant, felly nid yw'n gwneud unrhyw wahaniaeth o ran allyriadau carbon deuocsid yn fyd-eang os yw Cymru'n cymryd rhan yn y prosiect gwyrdd mawr hwn ai peidio, ond mae'n gwneud gwahaniaeth enfawr i bobl y canolbarth os yw eu tirweddau'n cael eu halogi trwy gael coedwigoedd o felinau gwynt ar hyd y lle, ac mae hynny hefyd yn effeithio ar yr economi dwristiaeth. Felly, yr hyn yr wyf i'n ei ofyn amdano, Prif Weinidog, yw mwy o gymesuredd ym mholisi Llywodraeth Cymru ar ynni gwyrdd.

Photo of Carwyn Jones Carwyn Jones Labour 1:54, 12 Rhagfyr 2017

(Cyfieithwyd)

Mae'r cymesuredd yno eisoes. Nid yw'r cwbl wedi ei ganolbwyntio ar un math o ynni. Ni allaf wneud sylwadau, wrth gwrs, ar unrhyw apêl sy'n dal i fynd rhagddi. Yr hyn y gallaf ei ddweud wrtho yw hyn: nid yw Cymru byth yn amherthnasol. Nid yw Cymru byth yn amherthnasol, ac mae gennym ni ran i'w chwarae o ran lleihau nwyon tŷ gwydr er lles y ddynoliaeth gyfan.

Photo of Mr Neil Hamilton Mr Neil Hamilton UKIP 1:55, 12 Rhagfyr 2017

(Cyfieithwyd)

Mae'r effaith ar y blaned o allyriadau carbon deuocsid yng Nghymru yn amherthnasol i bob pwrpas—dyna'r pwynt yr oeddwn i'n ei wneud—o gofio bod ein hallbwn mor fach, tra bod yr effaith ar dirweddau yn uniongyrchol ac yn amlwg.

Ond ar y nodyn hwnnw, hoffwn ddymuno Nadolig llawen a blwyddyn newydd lwyddiannus i'r Prif Weinidog, ei longyfarch ar ei ddeheurwydd wrth osgoi neu fwrw i'r naill ochr y rhan fwyaf o'r cwestiynau yr wyf i wedi eu gofyn iddo yn ystod y flwyddyn, ac edrychaf ymlaen at ailadrodd heddiw lawer gwaith yn ystod y 12 mis nesaf.

Photo of Carwyn Jones Carwyn Jones Labour

(Cyfieithwyd)

Wel, 'glasganmol' fyddwn i'n galw hynna. Dychwelaf y cyfarchion iddo yntau. Edrychaf ymlaen at gwestiynau mwy perthnasol ganddo yn y dyfodol. Serch hynny, ni fydd ef a minnau yn cytuno pan ddaw i'r newid yn yr hinsawdd. O ran allyriadau carbon, rwyf i o'r farn bod y rhan helaethaf o lawer o wyddoniaeth yn dangos bod y newid yn yr hinsawdd yn digwydd a bod bodau dynol yn cael effaith ar y newid yn yr hinsawdd, ac mae'n rhaid i ni yng Nghymru chwarae ein rhan, yn union fel unrhyw wlad arall.