3. A wnaiff y Prif Weinidog ddatganiad am sut y gall byrddau iechyd ac awdurdodau lleol gydweithio i sicrhau eu bod yn gweithio mewn ffordd effeithiol a chydgysylltiedig? OAQ51576

Y ffordd orau o godi safonau yw pan fydd partneriaid yn gweithio gyda'i gilydd. Eleni, darparwyd £60 miliwn drwy'r gronfa gofal integredig i gefnogi gwasanaethau iechyd a chymdeithasol i ddarparu amrywiaeth eang o wasanaethau integredig mewn ymateb i'w hasesiadau poblogaeth.

Gyda'r adolygiad seneddol o iechyd a gofal cymdeithasol mewn golwg, mae etholwyr wedi cysylltu â mi i godi pryderon ynghylch parhad gofal ar gyfer plant sydd ar fin bod yn oedolion. Mae Bwrdd Iechyd Lleol Aneurin Bevan yn dweud wrthyf eu bod nhw'n gweithio gyda'u pum partner awdurdod lleol yn eu hardal i geisio symud tuag at ddarparu gwasanaeth integredig cyfun, ond mae hyn wedi bod yn her, yn rhannol oherwydd yr amrywiaeth o gyrff, ond hefyd oherwydd y cyfnod pontio i fod yn oedolyn sy'n aml yn anodd i blant sydd angen parhad gofal.

A wnaiff y Prif Weinidog gytuno felly i gynnal adolygiad o ganllawiau parhad gofal plant a phobl ifanc 2012, a gyhoeddwyd gan Lywodraeth Cymru? Rwy'n credu bod angen eu diweddaru yng ngoleuni gofal cymdeithasol a ddarperir gan awdurdodau lleol a phartneriaid eraill, ac felly, gallwn wneud yn siŵr wedyn bod gan y rheini sy'n symud i fod yn oedolion siawns dda o barhad gofal.

A gaf i ddiolch i fy nghyd-Aelod am y cwestiwn? Yn gyntaf oll, os hoffai ysgrifennu ataf gyda rhagor o fanylion, byddaf yn edrych ar yr achos unigol yn agosach. Yn ail, gofynnodd yn benodol am y canllawiau. Gallaf ddweud bod y broses wedi cychwyn. Rydym ni'n sefydlu grŵp i ystyried y ddarpariaeth o ofal parhaus i blant a phobl ifanc, ac i geisio llunio canllawiau newydd i ddisodli'r canllawiau presennol, gan gymryd i ystyriaeth, wrth gwrs, datblygiadau ers hynny.

Prif Weinidog, un o ganfyddiadau allweddol yr adolygiad seneddol o iechyd a gofal cymdeithasol oedd bod llu o fyrddau cenedlaethol yn goruchwylio rhaglenni gwaith y tu allan i strwythurau sefydliadol, ac un argymhelliad eglur oedd y dylid symleiddio'r byrddau hyn er mwyn sicrhau darpariaeth fwy effeithiol o wasanaethau cyhoeddus. Er gwaethaf y newidiadau a allai fod yn dod i wasanaethau iechyd a chymdeithasol, mae hwn yn bryder sydd wedi codi mewn rhannau eraill o'r gwasanaethau cyhoeddus: ceir llawer iawn o adrodd, dim cymaint o wneud.

A wnewch chi ystyried edrych ar adolygiad i symleiddio'r byrddau sydd gennym ni ar draws y sector cyhoeddus cyfan, i sicrhau bod y byrddau cydweithredu sydd gennym ni ar waith, a'r byrddau rhaglen sydd gennym ni ar waith, yn effeithiol ac yn gweithio gyda'i gilydd yn dda iawn, ac i gael gwared ar y rheini nad ydynt, fel y gallwn ni wir ganolbwyntio ar gyflawni'r gweddnewidiad y mae taer angen i ni ei weld?

A gaf i ddweud fy mod i'n ymwybodol, wrth gwrs, fod yr adolygiad ei hun yn adolygiad trawsbleidiol? Ac rwy'n credu bod yr adolygiad yn haeddu ystyriaeth lawn gan yr holl bleidiau, gydag ymateb llawn. Yr hyn y gallaf i ei ddweud wrthi, fodd bynnag yw hyn: mae hi'n gwneud y pwynt, yn amlwg yn synhwyrol, ein bod ni eisiau gweld ffiniau yn cael eu dileu. Gwn fod yr adolygiad yn cyflwyno gweledigaeth o iechyd a gofal di-dor heb ffiniau artiffisial rhwng gofal sylfaenol ac eilaidd, iechyd a gofal cymdeithasol, ac mae hynny'n gwbl gyson â'r hyn yr ydym ni oll eisiau ei weld hefyd. Felly, cyflawni hynny yw'r cam nesaf o ran ystyried yr hyn y mae'r adolygiad wedi ei ganfod.

Mi dynnais i sylw Ysgrifennydd y Cabinet dros Iechyd a Gwasanaethau Cymdeithasol yn ddiweddar at y broblem o dacsis ambiwlans yn cael eu canslo, yn aml ar y funud olaf—wrth gwrs, rhywbeth sy'n achosi loes i gleifion sydd wedi bod yn aros tro i fynd i'r ysbyty. Mewn ateb a dderbyniais i ar 8 Ionawr, mi ddywedodd yr Ysgrifennydd Cabinet ei fod o'n siomedig i glywed am y pryderon yma, a bod rhaglen drawsnewid yn cael ei gweithredu i wella'r maes yma, a bod cydweithio efo llywodraeth leol yn rhan o'r ateb. Ond, pryd allaf i ddweud wrth fy etholwyr i y gallant ddisgwyl gweld y rhan bwysig yma o'r gwasanaeth iechyd yn cael ei sefydlogi achos, hyd yma, er gwaethaf y rhaglen weithredol, mae'n amlwg nad ydy o'n gweithio?

Wel, mi wnaf ofyn i'r Ysgrifennydd Cabinet ysgrifennu ato fe er mwyn sicrhau bod ymateb llawn yn cael ei roi.FootnoteLink

Gwybodaeth ychwanegol at y Cyfarfod Llawn

Prif Weinidog, yn anffodus rydym ni'n gweld y canlyniadau pan fydd ein byrddau iechyd a'n hawdurdodau lleol yn methu â gweithio gyda'i gilydd yn effeithiol: cleifion yn cael eu gorfodi i aros yn yr ysbyty yn hirach na'r angen, neu gleifion yn cael eu rhyddhau heb fod pecyn gofal ar waith. Prif Weinidog, mae nifer o gleifion hŷn wedi cysylltu â mi, a adawyd i ofalu amdanynt eu hunain ar ôl cael eu rhyddhau o'r ysbyty. Beth mae eich Llywodraeth chi yn mynd i'w wneud i sicrhau bod gan bawb sy'n cael eu rhyddhau o'r ysbyty ofal priodol ar waith yn ystod y cyfnod pan fyddant yn adfer?

Ni ddylai hynny ddigwydd, wrth gwrs. Mater i bob awdurdod lleol yw sicrhau nad yw hynny'n digwydd. Nod y gronfa gofal integredig yw sicrhau bod y rhwystrau sy'n atal pobl sy'n gadael yr ysbyty er mwyn dychwelyd adref yn lleihau, ac yn cael eu dileu, yn wir.

Gallaf ddweud bod y ffigurau diweddaraf a gyhoeddwyd ar oedi wrth drosglwyddo gofal yn cofnodi gostyngiad o 0.7 y cant i nifer yr achosion o oedi ledled Cymru, o'i gymharu â chyfnod mis Hydref 2017—ac roedd y cyfanswm hwnnw 6 y cant yn is na'r un cyfnod y llynedd—ac yn is na'r cyfansymiau a adroddwyd yn y cyfnod cyfatebol yn y ddwy flynedd flaenorol. I mi, mae hynny'n arwydd bod y gronfa gofal integredig a'r arian yr ydym ni wedi ei fuddsoddi yn honno yn cael effaith gadarnhaol ar fywydau cymaint o bobl.