Eitem 7 ar yr agenda y prynhawn yma yw datganiad gan y Gweinidog Tai ac Adfywio ar y newidiadau i gyfradd comisiwn cartrefi mewn parciau, a galwaf ar y Gweinidog Tai ac Adfywio, Rebecca Evans.

Diolch ichi, Dirprwy Lywydd. Yn fuan cyn y toriad, cyhoeddais grynodeb o'r ymatebion i'n hymgynghoriad ar gyfradd comisiwn cartrefi mewn parciau ac amlinellais fy mwriad i ostwng y gyfradd uchaf. Rwy'n falch o allu rhoi mwy o fanylion i'r aelodau am gyflymder a graddfa'r newid ac am y camau gweithredu ehangach y bwriadaf eu cymryd i gefnogi'r sector cartrefi mewn parciau. Hoffwn ddiolch i bawb a roddodd o'u hamser i ymateb i'r ymgynghoriad a'r gwaith dadansoddi ariannol—cafwyd bron i 400 o ymatebion. Hoffwn hefyd ddiolch i'r perchnogion safleoedd a rannodd gwybodaeth ariannol â'n dadansoddwr ariannol annibynnol.

Bydd yr Aelodau yn gyfarwydd â llawer o'r dadleuon ar ddwy ochr y ddadl. Rwy'n siŵr bod pob un ohonom ni eisiau sicrhau bod y safleoedd hyn yn hyfyw ac yn cael eu rheoli'n dda a'u gweld yn parhau i gynnig ffordd o fyw deniadol i bobl sy'n dewis byw mewn cartref mewn parc. Mae mater y cyfraddau comisiwn ar werthu cartrefi mewn parciau yn un o'r materion hynny sy'n parhau i hollti barn. Mae wedi'i drafod cyhyd ag y mae pobl wedi defnyddio cartrefi mewn parciau fel preswylfeydd barhaol. Yn y 1960au, roedd y cyfraddau arferol oddeutu 20 y cant, ac fe wnaethant ostwng i'w cyfradd bresennol, sef 10 y cant, yn y 1980au. Dros y 40 mlynedd diwethaf, mae'r sector wedi'i drawsnewid; mae byw mewn cartref mewn parc bellach heddiw yn gwbl wahanol i fyw mewn cartref mewn parc yn y 1960au.

Ni fu modd sefydlu consensws ynghylch y ffordd ymlaen oherwydd bod safbwyntiau pobl mor begynol. Ac ni fu'n hawdd casglu digon o dystiolaeth i seilio penderfyniad cytbwys arni. Rwyf wedi trafod yn hir ac yn drylwyr, ac rwyf wedi herio fy swyddogion a'r sector i ddarparu tystiolaeth well a mwy o waith dadansoddi er mwyn sicrhau ein bod yn canfod ffordd ymlaen sy'n gytbwys ac yn gymesur ac sy'n cefnogi byw mewn cartrefi mewn parciau yn y modd gorau.

Mae'r dystiolaeth sydd gennym erbyn hyn yn ategu'r farn bod gwerth cartref mewn parc yn gyfuniad o werth y cartref ynghyd â'r llain y mae wedi'i leoli arno. Mae cartref parc ar ei ben ei hun yn costio llai nag un sydd eisoes wedi'i leoli, yn enwedig os yw wedi'i leoli ar safle deniadol sy'n cael ei redeg yn dda â chyfleusterau da mewn lleoliad dymunol. Gall costau lleoli cartref fod yn sylweddol. Mae hyn wedi bod yn rhan sylfaenol o'r ddadl o blaid y gyfradd comisiwn dros y blynyddoedd.

Mae'n amlwg bod y gyfradd comisiwn bresennol yn effeithio'n sylweddol ar bobl sydd yn berchen ar gartref mewn parc. I rai, mae colli ecwiti wrth werthu eu cartrefi yn dod yn rhwystr i allu gwerthu a symud ymlaen i lety arall neu i lety sy'n fwy addas ar eu cyfer. Gallai comisiwn hefyd fod yn atal darpar brynwyr rhag prynu cartref mewn parc, gan eu bod yn poeni am y goblygiadau o ran colli 10 y cant o'i werth os oes angen ei werthu yn y dyfodol. Mae hyn i gyd yn peri risg y gallai byw mewn cartref mewn parc ddod yn llai deniadol ac na fydd bellach yn cynnig dewis ffordd o fyw amgen.

Mae'r dadansoddiad ariannol annibynnol a gynhaliwyd ar ran Llywodraeth Cymru yn dangos bod comisiwn yn elfen bwysig o incwm perchnogion safleoedd, a bod hynny'n arbennig o wir ar safleoedd llai. Mae'n rhaid i unrhyw benderfyniad ynglŷn â newidiadau i'r gyfradd comisiwn felly sicrhau cydbwysedd rhwng y manteision a'r risgiau posibl i'r ddau barti—perchnogion cartrefi mewn parciau a pherchnogion safleoedd. Pe na byddai safle yn hyfyw mwyach, byddai angen i'r perchenogion ystyried sut i newid eu model busnes er mwyn ei wneud yn gynaliadwy, fel arfer drwy geisio cynyddu'r ffioedd am leiniau. Y risg yn y pen draw, os bydd safle anhyfyw yn cau, yw y bydd hynny'n gadael perchnogion cartrefi mewn parc heb lain ac yn gorfod symud eu cartrefi. Gall hyn fod yn drefniant cymhleth a chostus, a gall cartrefi heb lain fod werth llai o arian.

Rwyf wedi ymrwymo i sicrhau bod pawb yn gallu cael cartrefi addas, o ansawdd da sy'n ddiogel ac yn fforddiadwy. Bydd gostwng y gyfradd comisiwn uchaf yn helpu i symud y rhwystrau ariannol i drigolion sydd eisiau neu sydd angen gwerthu. Bydd hefyd yn helpu i sicrhau nad yw darpar brynwyr yn cael eu hatal rhag prynu cartref mewn parc oherwydd eu bod nhw'n poeni ynglŷn â sut y bydd yn effeithio arnyn nhw, pe byddai angen iddyn nhw ei werthu yn y dyfodol. Fodd bynnag, rwy'n ymwybodol o'r angen i osgoi rhoi safleoedd mewn sefyllfa lle maen nhw mewn perygl o gau, gan hefyd geisio diogelu preswylwyr rhag cynnydd serth a sydyn yn y ffioedd am leiniau. Mae'n fwriad gennyf i ostwng y gyfradd comisiwn i lefel uchaf newydd o 5 y cant. Caiff hyn ei wneud drwy weithredu lleihad o un pwynt canran yn y gyfradd comisiwn bob blwyddyn dros gyfnod o bum mlynedd.

Daeth y Llywydd i’r Gadair.

Bydd y rheoliadau a fydd yn cyflawni hyn yn destun gwaith craffu gan weithdrefn gadarnhaol y Cynulliad hwn, a byddaf yn cyflwyno rheoliadau cyn gynted â phosibl yn y flwyddyn newydd. Rwy'n credu bod y dull hwn yn taro cydbwysedd resymol wrth ddiogelu buddiannau pob parti. Bydd gostwng y gyfradd comisiwn yn raddol yn helpu i leihau'r risgiau i hyfywedd rhai safleoedd drwy roi amser i berchnogion safle addasu eu modelau busnes i adlewyrchu'r newid hwn, ac rwy'n derbyn y gallai'r addasiad hwn gynnwys cynnydd yn y ffioedd am leiniau i rai. Rwyf wedi ystyried yn ofalus y galwadau gan rai i ddefnyddio'r pwerau yn Neddf 2013 i gyfyngu ar unrhyw gynnydd posibl mewn ffioedd am leiniau, ond rwyf wedi penderfynu yn erbyn y camau gweithredu hyn.

Mae'r broses hon wedi amlygu amrywiaeth o faterion llawer ehangach sy'n ymwneud ag arferion gwael honedig gan rai perchnogion safleoedd ac amrywiadau wrth weithredu Deddf Cartrefi Symudol (Cymru) 2013. Rwy'n bwriadu cyhoeddi gwybodaeth wedi'i diweddaru am fyw mewn cartref mewn parc, sy'n canolbwyntio ar ddarparu canllawiau clir a hygyrch i bawb. Gan weithio gyda'r sector, byddaf yn datblygu deunyddiau arfer gorau a fydd yn edrych ar sut y gallwn ni gryfhau swyddogaeth LEASE wrth ddarparu cyngor. Byddaf yn gweithio gydag awdurdodau lleol i sicrhau eu bod yn mabwysiadu dulliau cyson o drwyddedu a gorfodi safleoedd. Mae gennym enghraifft wych o gydweithio yn y sector rhentu preifat gyda Rhentu Doeth Cymru yn awdurdod arweiniol. Byddaf yn ystyried beth y gallwn ni ei ddysgu o'r model hwn a allai fod o fantais i'r sector cartrefi preswyl mewn parciau.

Llywydd, rydym ni i gyd am weld safleoedd hyfyw sy'n cael eu rheoli'n dda sy'n cynnig dewis ffordd o fyw deniadol i'r rheini sy'n dewis byw mewn cartref mewn parc. Rwy'n credu y gall gostyngiad graddol yn y gyfradd comisiwn, wedi'i gefnogi gan welliannau mewn gwybodaeth, cyngor a chymorth, a safonau cyson a glynu at y ddeddfwriaeth bresennol, helpu i gyflawni yr union beth hynny.

A gaf i ddechrau drwy ganmol y Gweinidog am ymagwedd ofalus ac ystyriol tuag at ddatblygu polisi cyhoeddus yn y maes hwn? Mae'n faes cymhleth, fel yr ydych chi wedi awgrymu. Yn amlwg, mae angen model busnes cryf arnom ar gyfer perchnogion cartrefi mewn parciau. Ar eu gorau, mae cartrefi mewn parciau a pherchnogion cartrefi mewn parciau yn creu amgylchedd dymunol i fyw ynddo. Er mwyn buddsoddi mewn cyfleusterau megis ffyrdd, tir, ardaloedd cyffredin, mae angen llif incwm dibynadwy.

Yn gyffredinol, rwy'n credu y bu astudiaeth Llywodraeth Cymru o'r maes hwn yn drylwyr ac yn ddiduedd, ond mae'n dal i fod bylchau yn y dystiolaeth, fel y gwnaethoch chi awgrymu, Gweinidog. Teimlaf fod Llywodraeth Cymru yn cynnig ffordd ymlaen a allai, o leiaf yn y Siambr, ennill consensws, oherwydd mae angen inni sicrhau cydbwysedd, mae'n ymddangos, rhwng ffioedd comisiwn ar hyn o bryd a ffioedd am leiniau, ac mae angen i hyn fod wedi'i seilio ar dryloywder, tegwch, atebolrwydd, hyfywedd y busnes a hyblygrwydd, a bu rhai arwyddion calonogol o gynnydd yma, o ran y cydweithredu rhyngoch chi â'r sector a'u dull mwy gonest o ddatgelu costau, gan fod hynny'n bwysig iawn. Byddwn i'n dweud hefyd y byddai rhyw fath o hyblygrwydd yn y dyfodol, lle mae'n bosibl y bydd pobl yn dymuno ymrwymo i ffi comisiwn neu ffi benodol pan fyddant yn gwerthu, ac yna yn peidio ag wynebu, efallai, gynnydd yn y ffi am y llain i adlewyrchu'r costau gwasanaeth cyffredinol y mae llawer o bobl, dywedwch, mewn llety ar rent yn eithaf cyfarwydd â nhw—. A chredaf fod yn rhaid inni gofio bod hyd at 80 y cant o'r gwerth ailwerthu a gyflawnir ar gartrefi mewn parciau oherwydd eu bod ar safle cartrefi symudol, a phe na byddai'r cartrefi symudol hynny yno, yna byddent yn colli rhan sylweddol iawn o'u gwerth presennol. Felly, mae'r materion hyn yn gymhleth.

Felly, byddwn yn cefnogi cynigion Llywodraeth Cymru, yn amodol ar eu hadolygu'n rheolaidd. Mae hyn yn debygol, yn fy marn i, o symud tuag at ffioedd uwch am leiniau, a bydd angen monitro hynny'n ofalus i sicrhau eu bod yn deg, ac, fel yr wyf wedi dweud, mae angen iddyn nhw fod yn atebol ac yn dryloyw, a hefyd ymgynghori â pherchnogion cartrefi symudol—pwysig iawn, iawn. Felly, mae gennyf i'r cwestiwn hwn beth bynnag: rydych chi'n dweud y byddwch chi'n cyhoeddi gwybodaeth wedi'i diweddaru am fyw mewn cartref mewn parc, ac roeddwn i'n meddwl tybed a fyddai'n bosibl i fynd ymhellach a chyhoeddi canllawiau ffurfiol, fel y byddai ganddynt fwy o nerth wrth reoleiddio'r gweithredwyr allweddol yn y maes hwn, sef perchnogion cartrefi mewn parciau ond hefyd yr awdurdodau lleol sydd â chyfrifoldebau gorfodi. Ond, yn gyffredinol, rwyf i am gydnabod bod llawer o waith caled wedi ei wneud ar hyn, ac rwy'n credu eich bod wedi cyflwyno ateb hyfyw—un yn sicr y gellir ei brofi'n llawn yn nawr—ac unwaith eto, rwy'n meddwl bod y ffordd yr ydych chi'n ceisio ei gyflwyno fesul gostyngiad o 1 y cant dros bum mlynedd, yn ddoeth. Felly, yn gyffredinol, byddwn yn croesawu eich datganiad y prynhawn yma.

Diolch yn fawr iawn am groesawu'r datganiad. Pan ddywedais yn y datganiad fy mod wedi rhoi ystyriaeth hir a dwys i'r mater hwn, roeddwn i o ddifrif oherwydd mae hwn wedi bod yn fater anodd iawn o ran casglu'r wybodaeth y mae ei hangen arnom, o ran tystiolaeth a barn y sector, sydd mor begynol, mae hi wedi bod yn anodd iawn dod o hyd i ffordd ymlaen sy'n deg ac yn rhesymol ac yn gymesur, o gofio'r holl bryderon gwahanol sydd wedi'u codi. Ond rwy'n credu ein bod wedi canfod ffordd ymlaen na fydd yn bopeth yr oedd ar pawb ei eisiau, ond pan fo gennych chi gymaint o hollt yn y farn, mae'n anodd iawn cyflawni hynny.

Mae'n bwysig ein bod yn ystyried rôl y ffioedd am leiniau. Penderfynais yn erbyn cyfyngu ar ffioedd am leiniau yn y mesurau y bwriadaf fwrw ymlaen â nhw, ac mae hynny oherwydd fy mod yn credu bod rhai rhwystrau a gwrthbwysau eisoes ar waith i sicrhau bod y ffi am y llain yn cynyddu yn gymesur. Dylid cytuno ar unrhyw gynnydd mewn ffioedd am leiniau rhwng perchennog y safle a pherchnogion y cartrefi mewn parciau a'r trigolion yn y lle cyntaf, ond os nad ydyn nhw'n gallu cytuno, yna gellir mynd â'r mater i'r tribiwnlys eiddo preswyl am benderfyniad. Rwy'n credu bod hwnnw'n gam pwysig wrth gefn, mewn gwirionedd, i'r perchnogion safleoedd, pe byddai angen iddyn nhw gynyddu'r ffioedd am leiniau, ond hefyd i'r trigolion yn ogystal i sicrhau bod unrhyw gynnydd yn y ffioedd am y llain yn deg. Yn gyffredinol, ni ddylai adolygiad blynyddol o'r ffi am y llain bennu cynnydd sy'n uwch na chyfradd berthnasol y mynegai prisiau defnyddwyr heb gynnwys y tribiwnlys eiddo preswyl. Felly, unwaith eto, mae'r cam wrth gefn hwnnw yn bodoli, pe byddai unrhyw gynnydd arfaethedig uwchlaw'r cynnydd hwnnw ar lefel y mynegai prisiau defnyddwyr.

Fe wnaethoch chi sôn hefyd am y pecyn ehangach o ddiwygiadau. Mewn gwirionedd, ar ddechrau eich cyfraniad fe wnaethoch chi ddweud y gall byw mewn cartref mewn parc, ar ei orau, fod yn beth deniadol iawn, ac mae hynny'n hollol gywir, ond, yn ein hymgynghoriad a'r gwaith yr ydym ni wedi'i wneud i ymgysylltu â'r sector, mewn gwirionedd rydym ni wedi gwrando ar straeon ac enghreifftiau lle nad yw byw mewn cartref mewn parc ar ei orau o bell ffordd. Mae llawer o berchnogion cartrefi mewn parciau yn bobl ragorol, sy'n gwneud gwaith ardderchog ar ran y bobl sy'n byw mewn cartrefi yn eu parciau, ond yn yr un modd rydym ni wedi clywed rhai straeon lle nad yw perchnogion safleoedd cartrefi mewn parciau, er gwaethaf y profion person addas a phriodol sy'n bodoli, yn darparu'r math o wasanaeth y byddem ni'n dymuno ei weld. Dyna un o'r rhesymau pam yr wyf i'n bwriadu gweithio gyda phob un o'r awdurdodau lleol yng Nghymru i sefydlu a oes yna awydd i greu awdurdod arweiniol gwirfoddol ai peidio ymhlith yr awdurdodau lleol yng Nghymru i roi arweinyddiaeth a goruchwyliaeth ar y mater o drwyddedu safleoedd cartrefi mewn parciau. Mae swyddogion eisoes yn dechrau cynnal y sgyrsiau hynny ag awdurdodau lleol, a byddwn i'n sicr yn rhoi mwy o ystyriaeth i'r awgrym ein bod ni'n cyflwyno canllawiau cryfach yn hytrach na dim ond cryfhau cyngor a gwybodaeth, o ran y camau nesaf ymlaen.

Mae mater y cartrefi mewn parciau yn fater sydd yn hollti barn, ac rwy'n cofio hyn yn dda o fy amser ar y Pwyllgor Deisebau, lle y cawsom ni dipyn o ddadl ar y pryd, ychydig flynyddoedd yn ôl, gan y rheini a oedd yn breswylwyr cartrefi mewn parciau a'r rheini a oedd yn rhedeg cartrefi mewn parciau. Dyma'r sefyllfa ar hyn o bryd, rwy'n credu, o ran y datganiad hwn. Felly, mae yna wrthdaro uniongyrchol, rwy'n credu, rhwng y bobl hynny sy'n rhedeg y safleoedd cartrefi mewn parciau a'r rhai sy'n dymuno ac sy'n disgwyl peidio â chael eu cosbi am ddewis ffordd o fyw amgen. Rwyf i eisiau gweld sector iach ar gyfer y preswylwyr, ond rwyf eisiau gweld hynny hefyd ar gyfer perchnogion safleoedd, ac i geisio datrys unrhyw faterion mewn ffordd sifil. Rwy'n credu bod pob un ohonom ni yma heddiw yn dymuno ceisio cael y cydbwysedd cywir ar y mater penodol hwn.

Mae gennyf rai cwestiynau am y datganiad, a chodwyd eisoes, rwy'n credu, y pryder mwyaf—sef y pryder yr ydych chi'n ei fynegi ynghylch ffioedd am leiniau ac unrhyw gynnydd, sydd efallai yn fwy o debygolrwydd na phosibilrwydd, rwy'n credu. Rwy'n credu bod yn rhaid i ni ochel rhag y posibilrwydd hwn ac unrhyw gynnydd afresymol a gormodol yn y ffioedd. Felly, hoffwn i ofyn i chi, o'r dadansoddiad ariannol a gwblhawyd, a ydych chi'n disgwyl cynnydd yn y ffioedd am y llain ai peidio ac a ydych chi wedi gwneud unrhyw amcangyfrif o faint y cynnydd hwn o bosibl. O ystyried ei bod yn ymddangos yn eich datganiad eich bod chi'n disgwyl gweld cynnydd yn y ffi am y llain—cywirwch fi os wyf yn anghywir—a oes yna unrhyw reswm pam eich bod chi wedi penderfynu peidio â defnyddio dulliau sydd ar gael i gyfyngu ar gynnydd yn y ffioedd nawr? Rwy'n gwybod, ac rwyf wedi clywed eich ymateb i Aelodau eraill o'r Cynulliad, am y ffaith bod yna drafodaethau a all ddigwydd rhwng perchnogion cartrefi mewn parciau a'r rhai hynny sy'n eu rhedeg, a bod yna lwybrau cyfreithiol. Ond, wrth gwrs, os yw'r datganiad hwn yn mynd i arwain at gynnydd, yna os oes gennych chi unrhyw syniadau o'r cynnydd hwnnw a sut y bydd hynny'n effeithio ar y sector, byddai'n ddefnyddiol i chi sôn neu ymhelaethu ar hynny yma heddiw.

Unwaith eto, fel y dywedais, rwy'n credu ei bod yn bwysig inni sicrhau cydbwysedd, ac rwy'n sylweddoli bod rhai safleoedd cartrefi mewn parciau yn dibynnu'n helaeth ar gomisiwn gwerthiannau, ac mae o fudd inni sicrhau nad ydyn nhw'n cau, yn amlwg. A allech chi efallai ymrwymo i ailystyried y mater hwn y flwyddyn nesaf, os oes angen, i wneud penderfyniad ar natur a maint unrhyw ffioedd am leiniau, os yw'r rhain wedi cynyddu yn gyffredinol o ganlyniad i unrhyw newidiadau sydd wedi'u cyhoeddi yma heddiw?

Yn olaf, a gaf i ofyn i chi amlinellu sut y mae disgwyl i awdurdodau lleol gynyddu neu wella trefniadau trwyddedu ac arolygu? Rwy'n nodi, yn eich datganiad, eich bod wedi dweud y byddech chi'n hoffi hyrwyddo gwell cydweithio. Felly, a allem ni gael syniad ynglŷn â sut beth fyddai hynny yn ymarferol? Rydych chi'n cyfeirio at Rhentu Doeth Cymru. Sut y gellir defnyddio hwnnw fel ffordd o sicrhau bod y maes hwn yn fwy llwyddiannus o ran sut y mae'n gweithio, wrth fynd ymlaen?

Diolch yn fawr iawn ichi am y cwestiynau hynny. Yn ystod y broses ymgynghori, daeth amryw o faterion i'r amlwg nad oedd yn uniongyrchol gysylltiedig, o reidrwydd, â'r cyfraddau comisiwn, ond roeddynt yn faterion y mae angen i awdurdodau lleol fod yn ymwybodol iawn o'r angen i'w hystyried, wrth inni fwrw ymlaen â'r mater hwn. Roedd diffyg gwybodaeth a dealltwriaeth, hyd yn oed, am y Ddeddf cartrefi symudol yn fater amlwg ymhlith pobl a oedd yn byw mewn cartrefi symudol, a hefyd, dryswch ynghylch pwy ddylai fod yn talu'r ffi i berchennog y safle, dryswch ynghylch ble i gael gwybodaeth, ansicrwydd ynghylch yr hyn y caiff ac na chaiff awdurdodau lleol ei wneud, ansicrwydd ynghylch lefel y cyfrifoldebau, a dryswch hefyd ymhlith rhai perchnogion cartrefi mewn parciau am eu cyfrifoldebau nhw eu hunain. Felly, rwy'n credu bod nifer o faterion yn y fan yna, a nifer o faterion i ni fynd ar eu trywydd.

O ran beth y byddem ni'n ei ddisgwyl i awdurdodau lleol ei wneud, byddaf yn gweithio gydag awdurdodau lleol i ddeall yn well eu profiad o weithredu'r Ddeddf cartrefi symudol, i archwilio eto: ai gwell arweiniad sydd ei angen, ynteu dull gweithredu mwy cydlynol. Byddwn yn gobeithio y byddai awdurdodau lleol yn cael trafodaeth â swyddogion ynghylch y syniad o awdurdod arweiniol. Rwy'n credu y byddai hynny'n ddefnyddiol wrth sicrhau rhyw fath o gysondeb ledled Cymru. Nid yw'n rhywbeth y byddem ni'n ceisio pwerau cyfreithiol i'w wneud, ond rwy'n credu ei fod yn rhywbeth y gellir cytuno arno drwy awdurdodau lleol. Fel y dywedwch chi, mae gennym ni enghraifft Rhentu Doeth Cymru, sydd yn fy marn i wedi bod yn llwyddiannus wrth newid tirlun y sector rhentu preifat, newid dealltwriaeth pobl o swyddogaethau a chyfrifoldebau, newid dealltwriaeth pobl o pwy all gael ei ddwyn i gyfrif a sut, ac yn y blaen. Felly, mae llawer iawn y gallwn ni ei ddysgu yn y fan honno o brofiad Rhentu Doeth Cymru, o ran sut yr ydym ni'n symud ymlaen â'r materion sy'n ymwneud â chartrefi mewn parciau.

Rhywbeth sy'n dod yn amlwg i mi, mewn gwirionedd, yw mai rhan fach yn unig o'r broblem yw'r cyfraddau comisiwn, ond maen nhw wedi dod yn ffocws amlwg iawn ar gyfer anfodlonrwydd pobl yn yr ystyr bod pobl, yn arbennig y rheini sy'n byw ar safleoedd parc lle nad oes ganddyn nhw berthynas dda â pherchennog y safle parc, yn teimlo'n ddig iawn y bydd 10 y cant o'u hased yn mynd i'r unigolyn hwnnw neu'r unigolion hynny nad oes ganddyn nhw berthynas dda â nhw, pe byddai angen iddyn nhw werthu.

Rhywbeth hefyd yr ydym ni wedi bod yn ymwybodol iawn ohono yw bod llawer o bobl sy'n byw mewn cartrefi mewn parciau yn hŷn. Maen nhw'n ei ystyried yn ddewis ymddeol gwych. Mae llawer o bobl—nid pawb—ar safleoedd cartrefi parc yn bobl sy'n agored i niwed. Felly, mae angen gwell lefel, rwy'n credu, o ddealltwriaeth ynglŷn â sut y gallwn ni ddiogelu pobl sy'n byw ar safleoedd cartrefi mewn parciau yn well a gweithio gyda nhw. Byddwn yn eu hannog i ystyried sefydlu cymdeithasau trigolion, os nad oes un eisoes yn bodoli, er mwyn cyfuno eu pŵer bargeinio a'u pŵer i ddylanwadu. Mae hynny, unwaith eto, yn rhywbeth y gallwn ni ddarparu gwybodaeth arno.

Roedd yn syndod i mi, pan ddechreuais ddysgu am y peth, nad oes unrhyw drawsgludo yn gysylltiedig â phrynu cartref mewn parc, fel sy'n digwydd pan fyddwch chi'n prynu tŷ. Gall pobl brynu cartref mewn parc â llai o wybodaeth bron na phe bydden nhw'n prynu car ail law, sy'n bryder mawr o ran y math o ymrwymiad y mae pobl yn ei wneud wrth brynu cartrefi mewn parciau heb fod ganddyn nhw o reidrwydd yr wybodaeth y mae ei hangen arnynt er mwyn ei brynu.

Felly, rwy'n credu bod llawer i'w wneud o ran gwneud byw mewn cartref mewn parc yn ddeniadol, ac mae'n bwysig inni wneud hynny, oherwydd mewn gwirionedd gall byw mewn cartref mewn parc ddarparu cartrefi cymharol fforddiadwy yn rhai o'r ardaloedd cost uchel iawn yng Nghymru, a gallan nhw hefyd ddarparu cymunedau hyfryd i fyw ynddyn nhw hefyd. Rydym ni wedi cael rhai enghreifftiau gwych yn ein hymgynghoriad a'n hymgysylltiad â safleoedd cartrefi mewn parciau sy'n gymunedau go iawn, y mae pobl yn efengylaidd iawn ynghylch byw ynddyn nhw. Felly, unwaith eto, rydym ni'n cydbwyso hynny â straeon gwael yr ydym ni'n eu clywed am safleoedd a reolir yn wael hefyd. Felly, mae digon i'w wneud o ran gweithio gyda'r awdurdodau lleol hynny ac o ran sicrhau bod gan bobl y math o wybodaeth a chyngor a chymorth sydd eu hangen arnyn nhw pan fyddan nhw'n dechrau y mathau hyn o ymgysylltiadau, neu gytundebau, y dylwn i ei ddweud.

Diolch i'r Gweinidog am eich datganiad heddiw. Rwy'n sylweddoli, o'r hyn yr ydych chi wedi'i ddweud ac o'r hyn y mae cyfranwyr eraill wedi'i ddweud, bod hyn wedi bod yn dipyn o broblem ers cryn amser. Fel y gwnaethoch chi ddweud, mae'r safbwyntiau yn dueddol o fod yn begynol, yn arbennig ar un mater penodol hwnnw sef y cyfraddau comisiwn. Felly, bu'n dasg anodd i chi. Gallaf weld bod hynny'n wir.

Nawr, rydych chi wedi pwysleisio'r angen am gydbwysedd—yr angen i sicrhau cydbwysedd rhwng y gwahanol fuddiannau—yn eich datganiad, ac rwy'n credu bod hynny'n hollbwysig, felly, rwy'n cytuno â chi mai dyna yr oedd angen ichi ei wneud. Mae angen diogelu buddiannau'r gymuned cartrefi mewn parciau gyfan. Wedi'r cyfan, dydyn ni ddim eisiau i barciau sy'n cael eu rheoli'n dda i gau. Fe wnaethoch chi sôn fod llawer o bobl sy'n byw mewn cartrefi mewn parciau yn dueddol o fod yn bobl hŷn. Wel, mae eisoes prinder llety addas ar gyfer pobl hŷn yn y gymdeithas yn gyffredinol, felly dydyn ni ddim mewn gwirionedd eisiau gwaethygu'r broblem honno a chyfrannu at gau safleoedd cartrefi mewn parciau sy'n cael eu rhedeg yn dda. Felly, mae angen i ni fod yn ymwybodol iawn o'r perygl hwnnw.

Fe ddes innau'n ymwybodol o rai o'r materion ynghylch cartrefi mewn parciau tua blwyddyn yn ôl pan gefais fy ngwahodd i ymweld ag un ger Croes Cwrlwys ar gyrion gorllewinol Caerdydd. Felly, euthum ar dipyn o daith o amgylch y parc. Cefais fynediad eithaf rhydd at amrywiol drigolion—doedden nhw ddim wedi'u dewis yn arbennig i siarad â mi o gwbl—ac, yn gyffredinol, roedd yn ymddangos bod y trigolion yn mwynhau byw yn y gymuned honno, ac roedd yn ymddangos eu bod yn gwerthfawrogi'r naws tebyg i bentref a gynigiwyd iddynt drwy fyw yno. Felly, mae angen, unwaith eto, i ni fod yn ymwybodol bod yna lawer o gartrefi mewn parciau sy'n cael eu rhedeg yn dda lle mae pobl yn mwynhau y math arbennig hwnnw o ffordd o fyw. Nawr, rwy'n sylweddoli nad yw hynny'n cyfleu'r darlun llawn. Mae'n debyg bod safleoedd nad ydynt yn cael eu rhedeg yn dda hefyd, a gwnaethoch chi gyfeirio at y profiadau gwahanol y mae pobl yn eu cael. Rwy'n ymwybodol bod cartrefi a reolir yn wael hefyd, felly mae angen inni roi sylw i hynny.

Nawr, mae'r elfennau ariannol yn ddiddorol, oherwydd rydych chi wedi datgan y rhoddwyd llawer o fynediad i chi gan berchnogion safleoedd—fe wnaethon nhw gydweithredu'n helaeth drwy ganiatáu i'ch dadansoddwr ariannol annibynnol edrych ar y cyfrifon. Felly, roedd y cyfrifon hynny ar gael i chi, ac roedd hynny o gymorth i'ch arwain chi i wneud penderfyniad mwy deallus. Felly, mae gennyf ddiddordeb, mewn gwirionedd, yn eich rhesymeg chi dros ostwng y comisiwn gwerthu. Nawr, rwy'n sylweddoli eich bod chi'n dweud ei fod yn mynd i gael ei wneud dros bum mlynedd, felly mae hynny'n well na rhywbeth sydyn, ond ar yr un pryd, mae'n gostwng y cyfraddau, ac roeddwn i'n rhyfeddu at y rhesymeg, o ystyried rhai o'r ffactorau eraill yr ydych chi wedi'u nodi yn eich datganiad. Rydych chi wedi nodi bod y comisiwn cyfartalog yn y 1960au tua 20 y cant ac mae hwnnw wedi gostwng i 10 y cant eisoes. Rydych chi hefyd wedi sôn am ffactor hollbwysig: bod gwerth y cartrefi i raddau helaeth yn seiliedig ar y llain ei hun. Felly, yn ôl y rhesymeg honno, mae hi braidd yn rhyfedd meddwl tybed pam y byddech chi'n dymuno gweld y comisiwn yn lleihau, oherwydd rydych chi wedi dweud bod yna fater o ran y ffioedd am leiniau, felly, os yw perchnogion y safleoedd bellach yn eithaf rhydd i godi'r ffioedd am leiniau, y perygl yw y gallai trigolion fod yn wynebu cynnydd yn y ffioedd am leiniau, ac fe fydd hynny wedyn yn gorfod cael ei rheoli fel problem ar wahân. Ac os na chaiff y ffioedd am leiniau eu codi, oherwydd bod yn rhaid iddyn nhw fynd i'r tribiwnlysoedd hyn os byddan nhw uwchlaw'r mynegai prisiau defnyddwyr, yna'r perygl, sydd mewn gwirionedd yn eich datganiad, yw y bydd llawer o gartrefi mewn gwirionedd yn anhyfyw a bydd safleoedd yn cau. A hefyd, pan fo pobl yn colli eu lleiniau, gallen nhw mewn gwirionedd golli mwy o ecwiti yn eu cartref oherwydd bod angen iddyn nhw adael eu llain. Felly, rwy'n rhyfeddu at eich dadansoddiad cyffredinol o'r holl ffactorau hyn wrth benderfynu lleihau'r comisiwn. Felly, hoffwn ichi roi ychydig mwy o oleuni ar hynny.

Rwy'n cytuno â chi bod cymdeithasau trigolion bob amser yn beth da os nad ydyn nhw eisoes yn bodoli, felly mae annog hynny yn dda. Ac mae eich syniadau chi am gael mwy o arweiniad yn dda, oherwydd roeddwn i'n meddwl—nawr, mae hyn yn rhywbeth y gwnaethoch chi fy addysgu yn ei gylch heddiw—bod y rhain yn ffioedd cymharol amlwg. Roeddwn i'n meddwl nad oedd hyn yn debyg i'r pethau yr ydym ni wedi eu trafod yn ddiweddar yma, fel ffioedd rhydd-ddaliadol cudd a thaliadau am ffordd fynediad. Roeddwn i'n credu bod pobl, pan oedden nhw'n sefydlu'r cytundebau ariannol hyn, yn deall fod yna gomisiwn o 10 y cant, ond o'r hyn yr ydych chi wedi'i ddweud, efallai fod yna ddiffyg gwybodaeth ac efallai fod pobl yn sefydlu, unwaith eto, fel gyda'r materion eraill hyn, gytundebau ariannol pan nad ydyn nhw'n llwyr ymwybodol o'r hyn y maen nhw'n cytuno iddo. Felly, cytunaf yn llwyr â'r angen i efallai addysgu'r bobl hyn, ac os gallwch chi roi mwy o oleuni ar hynny, byddwn yn ddiolchgar. Diolch.

Diolch yn fawr iawn ichi am y cwestiynau hynny. Fe wnaf i ddechrau lle y gwnaethoch chi orffen, sef amlygrwydd y gofyniad i dalu y gyfradd comisiwn y bydd pobl yn cytuno iddi pan fyddan nhw'n dechrau eu contract. Wel, mae'r gyfradd yn y contract, ond mae hyn yn mynd yn ôl at y math o fater yr oeddwn i'n sôn amdano wrth ymateb i Bethan Sayed, lle nad oes unrhyw drawsgludo. Dyma leygwyr yn y bôn, yn y rhan fwyaf o achosion, yn sefydlu rhywbeth sy'n gontract difrifol iawn am un o'r pethau mwyaf y byddan nhw'n ei brynu, neu'r peth mwyaf y byddan nhw'n ei brynu, byddwn i'n ei ddychmygu, yn eu hoes, ond nid oes ganddyn nhw'r cyngor cyfreithiol y byddai pobl sy'n prynu tŷ nad yw'n gartref mewn parc yn sicr yn disgwyl chwilio amdano. Felly, yn sicr mae yna broblem yn y fan honno. Wyddoch chi, rwyf i wedi clywed am achosion, drwy'r cyfnod ymgynghori, lle y daeth pobl yn ymwybodol o'r gyfradd comisiwn, mewn gwirionedd, dim ond pan oedd eu ffrindiau yn gwerthu eu heiddo. Felly, mae hyn yn rhywbeth nad yw llawer o drigolion yn ymwybodol ohono.

O ran pam rydym ni eisiau lleihau'r gyfradd comisiwn, mewn gwirionedd mae'n ymwneud â sicrhau bod byw mewn cartref mewn parc yn parhau i fod yn ddewis atyniadol i bobl. Unwaith eto, mae hynny'n rhannol yn ymwneud â sicrhau bod gennym lety fforddiadwy i bobl mewn ardaloedd gwledig drud ym aml, lle byddai pobl sy'n ymddeol i'r cartrefi hyn yn ei chael hi'n anodd fforddio prynu yn y farchnad dai arferol. Mae cartrefi mewn parciau yn aml yn addas iawn i bobl, wrth iddyn nhw fynd yn hŷn hefyd. Mae'n anghyffredin iawn i ddod o hyd i fyngalos ar y farchnad, er enghraifft. Mae yna ddiffyg mawr o fyngalos yn y sector pan fo pobl yn ceisio prynu cartrefi, ond gall cartrefi mewn parciau yn aml fod yn addas iawn i bobl wrth iddyn nhw fynd yn hŷn. Felly, mae'n ymwneud â helpu pobl, mewn gwirionedd, i symud i mewn ac allan o'r sector cartrefi mewn parciau, a'i gadw'n gynnig deniadol i bobl o ran lle y bydden nhw'n hoffi byw.

Soniodd Bethan Sayed hefyd am y gwaith dadansoddi ariannol, fel y gwnaethoch chi. Yn wreiddiol, cawsom 17 o fusnesau yn cynnig agor eu llyfrau i ni, ac rwy'n credu bod hynny'n wych ac mae'n dangos pa mor bell yr ydym ni wedi dod o ran y math o berthynas sydd wedi datblygu â'r sector dros lawer o flynyddoedd. Mewn gwirionedd, bu'n bosibl inni edrych ar lyfrau 10 busnes, am wahanol resymau—gwnaeth busnesau newid dwylo mewn rhai achosion, gan ein hatal ni rhag edrych ar y llyfrau, neu roedd perchnogion yn sâl ac ati. Ond roedd cael gweld 10 yn dda iawn. Fodd bynnag, yr hyn y byddwn i'n ei ddweud, yw nad oedd y 10 hynny o anghenraid yn cynrychioli'r sector cyfan; maen nhw'n sicr yn cynrychioli pen micro a bach y sector cartrefi mewn parciau, ond nid ydyn nhw'n rhoi'r darlun i ni, mewn gwirionedd, o'r hyn sy'n digwydd yn y safleoedd cartrefi mewn parciau hynny sy'n fwy o lawer. Ond yr hyn yr oedd y dystiolaeth yn ei awgrymu'n gryf oedd bod y safleoedd llai o faint hyn yn dibynnu ar eu ffioedd comisiwn er mwyn bod yn gynaliadwy, a dyna pam yr ydym ni wedi cymryd ymagwedd fesul cam dros gyfnod mor hir—pum mlynedd—er mwyn peidio â rhoi unrhyw fath o sioc i'r system i fusnesau, ond yn hytrach, rhoi'r gallu iddynt gynllunio dros y cyfnod hwnnw.

Efallai y bydd rhai busnesau yn chwilio am ffynonellau incwm amgen neu newydd er mwyn cynyddu incwm y safle ac efallai na fyddan nhw'n penderfynu cynyddu'r ffioedd am y lleiniau, ond ceir y sicrwydd hwnnw yno y byddai angen cytuno ar unrhyw ffi am y llain sy'n uwch na'r mynegai prisiau defnyddwyr drwy fynd â'r achos i'r tribiwnlys eiddo preswyl. Byddai cyfle yn y fan honno i bob un o'r materion gael eu hystyried—hyfywedd a chynaliadwyedd y safle, barn a fforddiadwyedd ar gyfer y tenantiaid ac ati—a bydd pob un o'r materion hyn yn cael eu hystyried fesul achos gan y tribiwnlys. Felly, ni fydd y tribiwnlys yn gwneud dyfarniad ar gyfer Cymru, ar draws Cymru. Bydd yn sicr ar sail safle unigol.

Rwy'n credu fy mod wedi gallu ateb yr holl gwestiynau hynny a godwyd.

A gaf i ddiolch i'r Gweinidog am eich datganiad heddiw? Yn dilyn ymgynghoriad helaeth, fel y dywedasoch chi, ar y cyfraddau comisiwn ar gyfer cartrefi mewn parciau a'r effeithiau ar berchnogion cartrefi mewn parciau a busnesau cartrefi mewn parciau yng Nghymru, rwyf wedi cael sylwadau pendant iawn ynghylch y gyfradd comisiwn bresennol o 10 y cant i breswylwyr cartrefi mewn parciau, sydd yn aml yn cael eu hunain wedi'u cyfyngu gan eu hamgylchiadau ariannol, fel trigolion cartrefi mewn parciau, o ran costau ailwerthu. Felly, rwy'n croesawu'r ffordd bwyllog yr ydych chi wedi ymateb i'r sefyllfa heriol hon â gostyngiad o 5 y cant dros gyfnod o bum mlynedd. Rwy'n croesawu hefyd y pwyslais yr ydych chi wedi'i roi ar y materion ehangach ynghylch cartrefi mewn parciau, sy'n hanfodol bwysig o ran yr ymgysylltu yr wyf i wedi'i gael dros y blynyddoedd â chartrefi mewn parciau, o ran y modd gorau o reoli, cyfleusterau, monitro ac arolygu.

Ond codwyd pryderon gyda mi hefyd gan breswylwyr cartrefi mewn parciau o ran effaith y gostyngiad hwn—er enghraifft, pryderon y gallai preswylwyr cartrefi mewn parciau fod yn wynebu, fel y dywedwyd eisoes, cynnydd annerbyniol mewn rhent ac a phryderon ynghylch a fyddai'r rhai hynny a dalodd y comisiwn o 10 y cant yn cael eu hamddiffyn dros gyfnod pontio, rhag y cynnydd hwnnw mewn rhent.

Diolch yn fawr iawn ichi am y pwyntiau hynny. Rwy'n gwbl ymwybodol eich bod chi, ers lawer o flynyddoedd, wedi cefnogi preswylwyr cartrefi mewn parciau yn eich etholaeth eich hun. Gwn ein bod ni wedi cael cyfarfodydd i drafod y pryderon hynny y mae eich etholwyr wedi'u codi gyda chi hefyd.

Rwy'n mawr obeithio y bydd y ffaith bod y cam wrth gefn hwn, sef y tribiwnlys eiddo preswyl, yn rhoi rhywfaint o sicrwydd i bobl—y bobl hynny sy'n rheoli safleoedd, a pherchnogion y safleoedd, ond hefyd perchenogion y cartrefi mewn parciau hefyd—y bydd unrhyw gynnydd mewn ffioedd am leiniau yn rhesymol ac yn gymesur, ac yn sicr byddai unrhyw beth sy'n uwch na'r mynegai prisiau defnyddwyr yn rhywbeth y byddai'n rhaid ei gyflwyno gerbron y tribiwnlys.

Rwy'n credu ei bod yn bwysig cofio y cytunwyd ar y mynegai prisiau defnyddwyr pan ddaeth Deddf Cartrefi Symudol (Cymru) 2013 i rym, a dewiswyd y mynegai prisiau defnyddwyr oherwydd ein bod yn sylweddoli bod llawer o drigolion ar incwm sefydlog o bensiynau neu fudd-daliadau, a bod y pethau hynny eu hunain yn gysylltiedig â'r mynegai prisiau defnyddwyr. Felly, gwnaed y penderfyniad hwnnw yn y lle cyntaf er mwyn bod yn deg i drigolion. Unwaith eto, mae gennym ni'r cyfnod pum mlynedd bellach o ran symud i lawr i'r 5 y cant, a fydd yn haneru cyfradd y comisiwn, a hwn, yn sicr, fydd y gyfradd comisiwn isaf yn y DU. Felly bydd hyn yn rhoi amser i fusnesau addasu, ond hefyd amser i berchnogion cartrefi ystyried eu hopsiynau.

Yn olaf, Joyce Watson.

Diolch. Diolch, Llywydd.

Diolch ichi am eich datganiad. Rydym ni'n gwybod bod tua 5,000 o bobl yng Nghymru sy'n byw mewn cartrefi mewn parciau, a bod y sector i raddau helaeth yn seiliedig yng nghanolbarth a gorllewin Cymru, a bod oddeutu hanner y safleoedd yn y wlad wedi'u lleoli yn y rhanbarth penodol hwnnw. Felly, am y rheswm hwnnw, yn ystod y cyfnod ymgynghori, dechreuais ymweld a chyfarfod â pherchnogion a phreswylwyr ac nid oes angen dweud eto bod rhaniadau sylweddol rhwng y safbwyntiau, p'un a ydych chi'n breswylydd neu a ydych chi'n berchennog. Mae'r rhaniad yn un dwfn, ond mae hefyd yn un hirfaith, ac mae wedi bod yn rhygnu yn ei flaen am flynyddoedd lawer. Rwy'n cofio eistedd ar y Pwyllgor Cymunedau, Cydraddoldeb a Llywodraeth Leol a chraffu ar Ddeddf 2013 a oedd yn rhoi mwy o hawliau i breswylwyr, ond nad oedd wrth gwrs yn dileu'r 10 y cant. Roeddwn i hefyd yn aelod o'r Pwyllgor Deisebau hwnnw y soniodd Bethan amdano yn gynharach.

Rwy'n croesawu eich dull gweithredu fesul cam, a chredaf y bydd y rhan fwyaf o bobl yn gwneud hynny. Ond rwy'n credu mai'r pethau efallai y mae angen mynd i'r afael â nhw nawr—ac nid wyf yn mynd i ofyn ichi ailadrodd yr ateb yr ydych chi wedi'i roi am y potensial ar gyfer cynyddu rhent—y cwestiwn yr wyf i'n mynd i'w ofyn, oherwydd rydych chi wedi ei grybwyll sawl gwaith, yw'r hawl i allu mynd i dribiwnlys, ac a yw hynny'n gost-effeithiol i bobl a allai ganfod eu hunain yn y sefyllfa hon, ac, os nad ydych chi'n gwybod yr ateb yn awr, beth fyddai cost mynd ar y trywydd hwnnw o bosibl i breswylydd a allai eisoes fod yn ei chael hi'n anodd cael deupen llinyn ynghyd. 

Gwelais safleoedd a oedd yn cael eu rhedeg yn arbennig o dda—mae'n rhaid imi ddweud hynny. Ni ymwelais i ag unrhyw safle a oedd yn cael ei redeg yn wael, ond gwn fod yna safleoedd sy'n cael eu rhedeg yn wael, a gwn fod ganddyn nhw berchnogion absennol a threfniadau rheoli gwael fel arfer. Felly, mae fy nghwestiwn i yn ymwneud â cheisio gorfodi'r rheolau sydd gennym eisoes. Rwy'n cofio'r personau addas a phriodol yn y Ddeddf honno, boed yn berchennog neu'n rheolwr neu'n asiant, bod yn rhaid iddyn nhw fodloni'r meini prawf hynny fel person addas a phriodol cyn cael rhedeg y safle hwnnw. Gwn fod y gwaith o oruchwylio hyn, os cofiaf yn iawn, yn gyfrifoldeb i'r awdurdod lleol. Felly, mae'n debyg, er mwyn inni ddweud bod gennym ni ddeddfwriaeth ar waith a ddylai ymdrin â materion y mae pobl eisoes yn poeni amdanyn nhw, mae angen inni wybod hefyd bod hynny'n gweithio yn y ffordd yr oeddem ni'n gobeithio y byddai ar adeg pasio'r Ddeddf honno. Felly, byddai'n ddefnyddiol gwybod a oes gennym ni unrhyw ddiweddariad ar hynny. Os nad oes gennym ni, a allwn ni edrych ymlaen at ei gael yn fuan.

Gwych. Diolch yn fawr iawn ichi am y sylwadau hynny. Unwaith eto, gwn ein bod ni wedi cyfarfod i drafod y pryderon hynny yr ydych chi wedi'u clywed gan breswylwyr yng nghanolbarth a gorllewin Cymru, o safbwynt y bobl sy'n berchnogion cartrefi mewn parciau, ond hefyd o safbwynt y bobl sy'n berchen ar y safleoedd. Felly, rydych chi, yn sicr, rwy'n gwybod, wedi clywed dwy ochr y ddadl ac yn cydnabod, fel yr wyf i, nad oes unrhyw bwynt mewn gwirionedd lle bydd y safbwyntiau hynny yn dod at ei gilydd. Yn gyffredinol, ceir y rhaniad clir a chyson hwnnw. Wrth gwrs, fel y gallwch ddychmygu, byddai'r rhan fwyaf o breswylwyr yn cefnogi lleihau neu ddileu'r ffi, ond roedd pob un o'r perchnogion safleoedd a gyfrannodd at ein hymgynghoriad am weld y ffi safle neu'r gyfradd comisiwn yn cael ei chynnal ar lefel o 10 y cant. Felly, mae'r rhaniad hwnnw yn bodoli.

Rydych chi yn llygad eich lle i ddweud bod peth amser wedi mynd heibio bellach ers dechrau gweithredu Deddf 2013, a chredaf mai nawr yw'r amser i gael y sgyrsiau hynny ag awdurdodau lleol ac eraill i ddeall, mewn gwirionedd, o ran monitro a gweithredu'r Ddeddf, beth arall y gellir ei wneud i sicrhau bod pobl mewn cartrefi mewn parciau yn cael y fargen deg y maen nhw'n ei disgwyl, a'u bod yn cael eu trin â pharch ac yn cael eu trin â thegwch gan y bobl sy'n berchen ar y safleoedd cartrefi mewn parciau hyn hefyd. Felly, mae hyn yn rhywbeth y mae swyddogion eisoes wedi dechrau ymgysylltu yn ei gylch ag awdurdodau lleol sydd wedi bod yn gwneud hynny, ond yn sicr mae rhai o'r profiadau yr ydym ni wedi clywed amdanyn nhw drwy ein proses ymgynghori yn gwneud imi feddwl, mewn gwirionedd, nad yw pobl ar rai safleoedd yn cael y math o wasanaeth y maen nhw'n ei haeddu. Mae angen i'r mater hwnnw o ba mor effeithlon y mae'r prawf person addas a phriodol yn gweithio i bobl fod yn rhywbeth y dylem ni fod yn ymchwilio iddo mewn mwy o ddyfnder, ac yn sicr fe fyddwn ni'n gwneud hynny.

O ran costau'r tribiwnlys, roeddwn i'n chwilio'n wyllt am y tabl hwnnw sy'n cynnwys pob un o'r costau hynny, sy'n dibynnu ar nifer y partïon sy'n rhan o'r achos, ond fe wnaf yn sicr ysgrifennu atoch chi â'r manylion hynny.

Diolch i'r Gweinidog.