Lefelau Cyrhaeddiad Disgyblion Difreintiedig

1. Cwestiynau i Ysgrifennydd y Cabinet dros Addysg – Senedd Cymru ar 27 Mehefin 2018.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of Caroline Jones Caroline Jones UKIP

3. Pa gamau y mae Llywodraeth Cymru'n eu cymryd i wella lefelau cyrhaeddiad ymysg disgyblion mwyaf difreintiedig Gorllewin De Cymru? OAQ52407

Photo of Kirsty Williams Kirsty Williams Liberal Democrat 1:59, 27 Mehefin 2018

(Cyfieithwyd)

Diolch, Caroline. Rydym yn parhau i fuddsoddi symiau digynsail o arian drwy'r grant datblygu disgyblion: bydd £187 miliwn dros y ddwy flynedd nesaf yn cynorthwyo ysgolion ledled Cymru i wella canlyniadau ar gyfer ein dysgwyr difreintiedig, ac mae hyn yn cynnwys mwy na £25 miliwn yn rhanbarth Gorllewin De Cymru yn unig.

Photo of Caroline Jones Caroline Jones UKIP

(Cyfieithwyd)

Diolch am eich ateb. Ysgrifennydd y Cabinet, yng Nghastell-nedd Port Talbot y llynedd, disgynnodd canran y disgyblion sy'n gymwys i gael prydau ysgol am ddim ac sy'n cyrraedd lefel 2 neu uwch yn eithaf sylweddol. Mae'r nifer ar ei isaf ers 2011. Ysgrifennydd y Cabinet, o ystyried hyn, ac o gofio sylwadau diweddar ynghylch effeithiolrwydd y grant amddifadedd disgyblion, a ydych o'r farn fod eich polisïau'n gweithio ar gyfer disgyblion yn fy rhanbarth i?

Photo of Kirsty Williams Kirsty Williams Liberal Democrat 2:00, 27 Mehefin 2018

(Cyfieithwyd)

Wel, yn gyntaf, a gaf fi gywiro'r Aelod? Nid y grant amddifadedd disgyblion yw ei enw mwyach, fe'i gelwir bellach yn grant datblygu disgyblion. Mae'r Aelod yn gywir i ddweud, ar ôl nifer o flynyddoedd pan gafwyd cynnydd o ran cyrhaeddiad lefel 2 ac uwch ar lefel TGAU mewn perthynas â'n plant sy'n cael prydau ysgol am ddim a'n plant sy'n derbyn gofal, na lwyddodd y garfan honno o blant, yn anffodus, i ymdopi cystal yr haf diwethaf wrth i'r manylebau TGAU newydd gael eu cyflwyno. Rydym wedi cyflawni gwaith yn fewnol er mwyn deall yn well pam roedd y garfan honno o blant yn llai gwydn, yn enwedig wrth inni weld rhagor o fanylebau TGAU newydd yn cael eu cyflwyno eleni yng Nghymru, er enghraifft mewn gwyddoniaeth.

Rwy'n gwbl ymrwymedig, hyd ddiwedd cyfnod y Llywodraeth hon, i barhau i ariannu'r grant datblygu disgyblion. Yn y gwerthusiad annibynnol a gynhaliwyd o'r grant hwnnw, nododd ysgolion ei fod yn hynod o werthfawr, a fy ngwaith i yw sicrhau nid yn unig fod yr adnoddau hynny ar gael i ysgolion, ond bod ysgolion unigol sy'n derbyn yr adnodd yn ei wario yn y ffordd fwyaf effeithiol ar ymyriadau y gwyddom eu bod yn gweithio.

Photo of Bethan Sayed Bethan Sayed Plaid Cymru 2:01, 27 Mehefin 2018

(Cyfieithwyd)

Bûm yn gwneud peth ymchwil, cyn y cwestiwn heddiw, a chyflawnwyd adroddiad gan Ipsos MORI a Sefydliad Ymchwil, Data a Methodoleg Gymdeithasol ac Economaidd Cymru ar y grant datblygu disgyblion, ac yn ôl yr adroddiad hwnnw, er bod y grant datblygu disgyblion wedi cyflawni llawer o bethau cadarnhaol, roedd hi'n anodd gweld a wnaed cynnydd o ganlyniad i'r grant datblygu disgyblion ynddo'i hun, a bod rhai o'r newidiadau wedi dod cyn rhoi'r grant datblygu disgyblion ar waith. Nawr, gwn mai hon yw'r ffactor allweddol wrth geisio newid rhagolygon pobl o gefndiroedd difreintiedig, felly a allwch ddweud wrthym pa ddadansoddiad pellach a wnaed gennych ers yr adroddiad penodol hwnnw yn 2017 i sicrhau eich bod yn gwybod yn iawn mai'r grant datblygu disgyblion a'r cyllid sydd ynghlwm wrtho sy'n cyflawni'r lefelau cyrhaeddiad hynny, yn hytrach na rhywbeth arall a allai fod yn dod o le arall o ran themâu yn ngwaith cynllunio'r gweithlu addysg?

Photo of Kirsty Williams Kirsty Williams Liberal Democrat 2:02, 27 Mehefin 2018

(Cyfieithwyd)

Wel, Bethan, i mi, mae hwn yn fater o gyfiawnder cymdeithasol. Ni ddylai canlyniadau addysgol unrhyw blentyn gael eu pennu yn sgil amgylchiadau eu geni neu allu eu teulu i gefnogi eu haddysg. Dyna pam nad wyf yn ymddiheuro, fel y dywedais, am wario dros £90 miliwn eleni ar addysg y dysgwyr hynny.

Nawr, yr hyn a wyddom yw bod ysgolion o'r farn fod yr adnodd hwn yn hynod o werthfawr, fod dwy ran o dair o ysgolion yn defnyddio'r adnodd yn effeithiol i wneud gwahaniaeth i'r dysgwyr mwyaf agored i niwed, ond rwyf am i'r holl ysgolion wneud defnydd effeithiol o'r adnodd hwn, a dyna pam ein bod, drwy ein consortia rhanbarthol, newydd gyflogi cynghorwyr penodol i weithio gydag ysgolion er mwyn sicrhau bod yr arian hwn a ddarperir i ysgolion unigol yn cael ei ddefnyddio yn y ffordd orau. Yr hyn a wyddom hefyd yw bod angen inni ymyrryd cyn gynted â phosibl yn addysg plentyn, a dyna pam rydym wedi dyblu faint o'r grant datblygu disgyblion sy'n mynd i gefnogi addysg ein disgyblion ifancaf, oherwydd os gallwn sicrhau nad oes bwlch cyrhaeddiad rhwng plant 11 oed, mae hynny'n rhoi cyfle gwell inni sicrhau bod plant yn mynd yn eu blaenau i gael canlyniadau TGAU da iawn. Ond rwyf bob amser yn awyddus i ystyried sut y gallwn ddatblygu a lledaenu arferion gorau, ac mae hynny'n cynnwys ystyried pecyn cymorth Ymddiriedolaeth Sutton penodol ar gyfer Cymru. Ar hyn o bryd, dyna'r safon aur y gofynnir i ysgolion farnu penderfyniadau a wnânt ynghylch gwariant yn ei herbyn. Credaf ei bod bellach yn bryd ystyried datblygu pecyn cymorth penodol ar gyfer Cymru sy'n cydnabod amgylchiadau diwylliannol penodol y system addysg yng Nghymru.