A gaf fi ddweud hyn: o na bai bywyd mor syml ag y mae'r cynnig hwn yn ceisio awgrymu? O na baem yn gallu pasio cynigion sydd wedyn yn darparu arian i gyllido ein gwasanaethau cyhoeddus niferus, ond nid yw bywyd byth mor hawdd â hynny, yn anffodus, oherwydd, o'r hyn rwy'n ei wybod, ac er gwaethaf yr hyn y mae Prif Weinidog y DU yn ei ddweud, mae'n amlwg nad yw cyni ar ben a dyna yw'r cysgod sy'n parhau i hongian dros ein pennau. Mae pwysau cyni'n dal i wasgu ar ein gwasanaethau cyhoeddus, a rhaid gwneud dewisiadau anodd.

Ond yn groes i'r hyn a honnwyd gan y sawl a wnaeth y cynnig, un o'r dewisiadau a wnaed gan y Llywodraeth hon yw'r ymdrech i wella ein heconomi a chefnogi datblygu sgiliau i helpu i gyflawni'r nod hwnnw. Ac rwy'n falch o weld bod y sector addysg bellach yn ganolog i'r agenda honno i adeiladu economi Gymreig a all weithio i bawb. Rwyf wedi gweld yr agenda honno'n cael ei rhoi ar waith yn fy etholaeth i, Merthyr Tudful a Rhymni, lle mae gennym gyfleuster ardderchog yng ngholeg Merthyr Tudful sy'n darparu amrywiaeth o gyfleoedd academaidd a galwedigaethol—miloedd o bobl yn elwa ar y buddsoddiad mewn rhaglenni sgiliau, gan helpu i drawsnewid cyfleoedd bywyd. Mae'n dangos dyfnder a chyrhaeddiad ymrwymiad Llywodraeth Cymru i weithio gyda'r sector addysg bellach, wedi'i chynorthwyo mewn cymaint o ffyrdd gan gyllid o'r Undeb Ewropeaidd i sicrhau bod addysg ôl-16 yn darparu'r hyn y mae dysgwyr a chyflogwyr yn chwilio amdano.

Ond wrth gwrs, ceir heriau o hyd wrth helpu pobl i wneud y dewisiadau cywir neu ddewisiadau nad ydynt o reidrwydd yn cyd-fynd â'r ystrydeb ond sy'n manteisio ar y doniau a fydd gan bobl ond nad ydynt wedi'u datblygu eto. Er enghraifft, ym Merthyr Tudful—a gwn fy mod wedi trafod hyn o'r blaen gyda'r Gweinidog—rhaid imi ddweud y byddai'n dda pe gallem weld mwy o fenywod yn dod yn beirianwyr yn hytrach na phobl trin gwallt neu fwy o ddynion yn dod yn ofalwyr yn hytrach nag adeiladwyr, gan y gwyddom fod gwneud y dewisiadau cywir ynglŷn â sgiliau a dysgu yn gallu agor drysau i gyfleoedd gwaith a chyflogau gwell. Felly, rhaid i'r sector sicrhau'r cydbwysedd cywir rhwng dewis dysgwyr ac anghenion cyflogwyr lleol, ac felly rwy'n croesawu'r cynnig y dylai partneriaethau sgiliau helpu i benderfynu ar yr anghenion a'r cyfleoedd y mae'r rhain yn eu darparu.

O ystyried yr her yn rhai o'n cymunedau yn y Cymoedd, rwy'n croesawu'r ymchwil a gyhoeddodd y Gweinidog ddoe i ymgodiad amddifadedd oherwydd rwy'n credu weithiau fod angen help llaw ychwanegol er mwyn ymyrryd, torri cylchoedd amddifadedd a helpu i wella symudedd cymdeithasol. Sgiliau a dysgu yw'r allwedd i hyn.

Yn olaf, a gaf fi groesawu'r penderfyniad a wnaed gan Lywodraeth Cymru i ddarparu arian i helpu gyda'r dyfarniad cyflog ar gyfer staff addysgu a chymorth mewn addysg bellach? Gobeithio y bydd yn helpu i atal yr anghydfod cyflog rhag gwaethygu, oherwydd rwyf wedi bod yn bryderus ynglŷn â'r ffordd y mae pethau wedi bod yn mynd gyda'r negodiadau cyflog addysg bellach. Rwyf wedi bod yn bryderus y byddai darlithwyr addysg bellach ar eu colled o gymharu ag athrawon dosbarth chwech mewn ysgolion, ac rwyf wedi bod yn bryderus y byddai staff cymorth addysg bellach ar eu colled o gymharu â darlithwyr ac athrawon o safbwynt eu dyfarniadau cyflog. Ac fel y dywedodd Vikki Howells, ni all ysgolion a cholegau weithredu heb staff cymorth, ac eto y grŵp hwnnw, sydd ymysg y rhai ar y cyflogau isaf yn y sector, sydd wedi bod ar y llwybr tuag at gytundeb cyflog digyfnewid arall ac sydd wedi dod yn bêl-droed wleidyddol yn y frwydr gyda Llywodraeth Cymru am gyllid i golegau. Yn fy nhrafodaethau gyda'u hundeb, Unsain, gwn eu bod bellach yn edrych am driniaeth gyfartal o ran dyfarniadau cyflog rhwng staff darlithio a staff cymorth, oherwydd mae darparwyr addysg bellach yn dibynnu ar eu tîm staff cyfan i gyflawni'r canlyniadau gorau. Ond rwy'n glir hefyd nad ydym yn datrys anghydfod cyflog drwy basio cynigion yn y Senedd hon; mater i'r cyflogwyr a'r undebau llafur yw hynny. Ac o ystyried y cyhoeddiad ddoe, rwy'n gobeithio y gall y ddwy ochr ddod at ei gilydd yn awr i ddatrys yr anghydfod cyflog, sy'n amlwg wedi bod yn mynd rhagddo'n rhy hir. Gyda datganiad y Gweinidog ddoe, rwy'n credu bod Llywodraeth Cymru wedi dangos ei hymrwymiad clir i addysg bellach a'i phwysigrwydd i'n heconomi, a dylai pawb groesawu hynny.