7. A wnaiff y Gweinidog ddatganiad am flaenoriaethau cyllido yn y portffolio addysg? OAQ53350

Diolch, Nick. Rwy'n rhoi nifer o flaenoriaethau a nodir yn 'Ffyniant i Bawb' ar waith, yn bennaf o dan thema allweddol 'Cymru sy'n Uchelgeisiol ac sy'n Dysgu'. Mae ein cyllideb ar gyfer 2019-20 yn parhau i fod yn ymrwymedig i lwyddiant a lles pob dysgwr, ni waeth beth yw eu cefndir neu eu hamgylchiadau personol.

Diolch, Weinidog. A allwch roi'r wybodaeth ddiweddaraf inni ar gam nesaf rhaglen ysgolion yr unfed ganrif ar hugain? Mae ysgol newydd Ysgol Gyfun Trefynwy yn fy etholaeth wedi'i chwblhau fwy neu lai, ac mae'n cael ei defnyddio ac yn edrych yn wych. Rydych wedi ymweld â'r lle eich hun mae'n siŵr. Fel rhan o'r gwaith o adeiladu'r ysgol honno, fe wnaeth yr adeiladwyr gynnwys pobl ifanc a oedd â diddordeb mewn peirianneg ac adeiladu yn rhan o'r broses, ac mae hynny'n rhywbeth sydd wedi deillio o brosiect ysgolion yr unfed ganrif ar hugain yn fy ardal na chafodd ei ragweld yn wreiddiol.

A allwch roi gwybod inni pryd fydd gwaith yn dechrau ar ddatblygu cynlluniau ar gyfer ysgolion eraill yn fy ardal, megis Ysgol Brenin Harri'r VIII, sydd mewn cyflwr strwythurol eithaf gwael? Ac a ydych yn rhagweld sgil-fanteision tebyg o ran galluogi pobl ifanc i ddysgu yn y gwaith, fel petai, a mynd ar drywydd gyrfa ym maes adeiladu neu beirianneg sifil, rhywbeth na fyddent wedi'i wneud fel arall o bosibl?

Diolch, Nick. Rwy'n falch o glywed am gynnydd yr ysgol y cyfeiriwch ati. Nid yw'n sgil-fantais annisgwyl—mae'n gynllun dyfeisgar. Yn wir, wrth ddyrannu contractau i gwmnïau i adeiladu rhaglen ysgolion yr unfed ganrif ar hugain, ceir disgwyliad, yn wir, gofyniad, eu bod yn ymgysylltu â phlant yr ysgol honno wrth adeiladu'r ysgol, ac y byddant hefyd yn ceisio ehangu cyfleoedd prentisiaeth i bobl ifanc hŷn wrth ymgymryd â'r gwaith hwnnw. Felly, nid cyd-ddigwyddiad hapus mohono—mae wedi'i gynllunio.

Rydym bellach yn dod tuag at ddiwedd cam cyntaf band A rhaglen ysgolion yr unfed ganrif ar hugain, ac rydym eisoes yn dechrau asesu cynigion gan awdurdodau addysg lleol mewn perthynas â'u gofynion ar gyfer band B rhaglen ysgolion yr unfed ganrif ar hugain. Ac fe fyddwch yn gwybod ein bod wedi gwneud hyn hyd yn oed yn fwy fforddiadwy i awdurdodau lleol drwy godi'r gyfradd ymyrraeth. Hynny yw, bydd Llywodraeth Cymru yn ymrwymo mwy o gyfalaf i raglen band B, gan alluogi awdurdodau lleol i arbed ar gostau refeniw sy'n gysylltiedig â benthyca ac i sicrhau y gall awdurdodau lleol fod mor uchelgeisiol â phosibl gyda'u cynlluniau. Hwy sy'n cynnig yr ysgolion, ac rwy'n siŵr y byddwch yn trafod â'ch cydweithwyr yn Sir Fynwy i weld a fydd Ysgol Brenin Harri'r VIII yn un o'r ysgolion a gaiff eu cynnig, ac edrychaf ymlaen at gael argymhellion gan y bwrdd buddsoddi cyfalaf annibynnol o ran beth y gallwn ei wneud yn Sir Fynwy.

Wrth gwrs, nid dyna'r unig raglen y mae Cyngor Sir Fynwy yn elwa ohoni. Mae'r rhaglen cyfrwng Cymraeg hefyd yn rhywbeth y mae Cyngor Sir Fynwy wedi gwneud cais llwyddiannus amdani, ac wrth gwrs, mae Llywodraeth Cymru yn talu 100 y cant o gost yr adeiladau newydd hynny.

Weinidog, rwyf wedi cael llawer o sylwadau gan fy awdurdod lleol, undebau llafur, cymunedau lleol ynghylch arian y grant cyflawniad lleiafrifoedd ethnig gan Lywodraeth Cymru. Deallaf eich bod wedi cadw'r ffigur yr un fath eleni â'r llynedd a'ch bod wedi'i roi i bedair o'r dinasoedd mawr yng Nghymru er mwyn edrych ar sut y'i dosberthir. Ond mae'r ddemograffeg yn newid yn y trefi a'r ardaloedd a'r awdurdodau lleol, ac felly mae anghenion yn newid. A'r hyn a welwn yng Nghastell-nedd Port Talbot, yn arbennig, yw dirywiad yn y gwasanaeth o ganlyniad i golli cyllid. A wnewch chi ailedrych ar y blaenoriaethau ar gyfer y grant hwn er mwyn sicrhau bod y cymunedau sy'n ei haeddu ac sy'n elwa'n fawr ohono yn gallu ei gael?

Diolch, David. Rydym yn gallu cynnal lefelau buddsoddiad y Grant Cyflawniad Lleiafrifoedd Ethnig yn y flwyddyn ariannol newydd, fel yn y flwyddyn ariannol flaenorol. Byddwn yn ceisio gwneud gwaith ar sut i sicrhau bod yr arian hwn yn cyrraedd y cymunedau sydd ei angen fwyaf ac i edrych ar y cyfleoedd i greu sail fwy cynaliadwy ar gyfer darparu'r cyllid hwnnw yn y dyfodol.