5. A wnaiff y Cwnsler Cyffredinol roi diweddariad am ddyfodol cynlluniau sydd bron â chael eu cwblhau ac sydd ar hyn o bryd yn derbyn cyllid strwythurol yr UE? OAQ53617

Mae’r cyfnod cyflawni ar gyfer prosiectau sy’n cael eu hariannu drwy raglenni presennol cronfeydd strwythurol yr Undeb Ewropeaidd yn dod i ben, fel y gwyddoch chi, yn 2023, felly rydyn ni tua hanner ffordd i gyflawni’r rhaglenni. Felly, mae’r rhan fwyaf o’r prosiectau yn dal i fynd yn eu blaen ar hyn o bryd.

Mae yna gryn bryder am ddyfodol prosiect arloesol Ffarm Moelyci yn fy etholaeth i. Mae ymddiriedolaeth Cwm Harry dros ddwy flynedd i mewn i brosiect tair blynedd sy’n cael ei arwain gan brifysgol yn yr Almaen fel rhan o raglen INTERREG, sy’n cynnwys 11 partner mewn pump o wledydd yn Ewrop. Mae’r prosiect wedi archebu peiriant prosesu biomas mawr ac ar fin gwario degau o filoedd o bunnau yn yr economi leol. Fel yr oeddech chi’n ei ddweud, mi oedd yna addewid y byddai prosiectau sydd wedi cael eu cymeradwyo yn cael arian petai Brexit yn digwydd. Ond mae Cwm Harry yn dweud wrthyf fi fod yr holl brosiect ym Moelyci o dan gwmwl oherwydd maen nhw wedi cael ar ddeall nad ydy’r sicrwydd yna ddim yno bellach. A fedrwch chi roi eglurder am y sefyllfa? Oes yna brosiectau eraill dan fygythiad, a beth fedrwch chi fel Llywodraeth ei wneud i helpu?

Diolch am y cwestiwn pellach hwnnw. Rwyf yn gwybod bod yr Aelod wedi ysgrifennu’n benodol ataf i ynglŷn â’r cwestiwn penodol hwnnw. Mae'r swyddogion ar hyn o bryd yn edrych mewn i fanylion y sefyllfa honno, a byddaf i’n ysgrifennu nôl atoch chi maes o law am hynny’n benodol.

Ond yn fwy cyffredinol, yng nghyd-destun gadael heb gytundeb, mae Llywodraeth y Deyrnas Unedig wedi cynnig garantî o ariannu unrhyw brosiect sydd wedi cael ei gadarnhau cyn diwedd y flwyddyn nesaf, ac felly bydd cyfle i wario y tu hwnt i hynny tuag at 2023. Felly, mewn egwyddor, petasem ni’n gadael heb gytundeb neu gyda chytundeb, dylai fod dim newid o fewn y trefniadau presennol i’r rheini sydd yn barod yn derbyn arian o fewn cyfnodau y rhaglenni sydd wedi cael eu derbyn yn barod.

Mae trafodaethau ar hyn o bryd yn digwydd rhwng y Llywodraeth yma, rhwng y Gweinidog Cyllid a'r Trefnydd, a Llywodraeth y Deyrnas Unedig ynglŷn â’r manylion sut mae’r garantî hynny’n gweithio yn ymarferol. Un o’r pethau rŷn ni’n sicr eisiau sicrhau yw bod yr un hyblygrwydd yn perthyn i’r ymroddiad dros gyfnod o flynyddoedd ag sy’n berthnasol ar hyn o bryd. Ond o ran yr hyn mae’r Aelod yn gofyn amdano’n benodol, rwyf yn hapus i ateb y llythyr sydd eisoes wedi’i anfon ataf.

Gweinidog, dwi’n siŵr y byddwch yn ymwybodol bod prosiectau yn sir Benfro sydd wedi derbyn arian Ewropeaidd yn brosiectau amrywiol sydd yn amrywio’n enfawr, o fynd i’r afael â diweithdra ymhlith pobl ifanc a chefnogi arloesedd arbenigol ymhlith busnesau bach, i brosiectau seilwaith ac ehangu’r diwydiant twristiaeth. Mae'n bwysig bod unrhyw raglenni ariannu olynol yn galluogi cymunedau i gymryd rhan lawn mewn penderfyniadau gwario. Ond a all y Gweinidog gadarnhau y bydd unrhyw gynlluniau newydd yn sicrhau bod arian yn cael ei dargedu at feysydd penodol, neu a oes gan Lywodraeth Cymru strategaeth benodol mewn golwg i ailffocysu ar agweddau eraill o bolisi cyhoeddus?

Wel, diolch i’r Aelod am y cwestiwn hynny a'r gydnabyddiaeth bod cymunedau ar draws Cymru wedi manteisio ar ariannu o’r Undeb Ewropeaidd dros ein cyfnod fel Aelodau. Mae’r cyfraniad i’n heconomi a’n cymdeithas ni, a sectorau ar draws Cymru, o’r arian hyn wedi bod yn bwysig iawn. O ran yr hyn a ddigwyddith yn y dyfodol, mae cwestiwn ar hyn o bryd o beth yw ymroddiad a phenderfyniadau’r Llywodraeth yn San Steffan ar hyn. Rŷn ni, wrth gwrs, fel bydd yr Aelod yn gwybod, yn gwasgu am ymroddiad penodol y bydd y penderfyniadau ar y math o gynlluniau yma’n dal i gael eu cymryd yma yng Nghymru gan Lywodraeth Cymru ac na fydd llai o arian ar gael ar gyfer hynny. Er gwaethaf pwyso am hynny ers amser ar bob cyfle rŷn ni’n ei gael, dyw’r ddau addewid hynny ddim wedi cael eu rhoi yn ddiflewyn ar dafod. Felly, mae’r cwestiwn yna’n dal yn un rŷn ni’n gwthio amdano fe.

Ond, wrth gwrs, mae’r cwestiwn o gefnogaeth ranbarthol ychydig yn ehangach na hynny—y shared prosperity fund mae’r Llywodraeth San Steffan yn ei alw fe. Mae amryw o ffynonellau eraill, felly mae’r cwestiwn o beth ddaw yn olynol ar hyn o bryd o dan ystyriaeth. Mae’r Llywodraeth wedi sefydlu pwyllgor llywio, dan gadeiryddiaeth Huw Irranca-Davies, sy’n edrych ar delivery mechanisms ar gyfer y dyfodol—yr union fath o gwestiwn mae'r Aelod yn ei ofyn: sut y gallwn ni ddelifro pethau ar lawr gwlad mewn ffyrdd gwahanol yn y dyfodol? Efallai ei fod e hefyd yn gwybod bod y Llywodraeth wedi comisiynu prosiect o'r OECD sy'n edrych ar sut mae hyn yn digwydd mewn gwledydd eraill a chael arfer orau rhyngwladol er mwyn inni gael tystiolaeth, o dan y strwythur, ar gyfer cynlluniau yn y dyfodol. Bydd rhan o'r gwaith hwn yn adrodd eleni a rhan, rwy'n credu, y flwyddyn nesaf.