5. Pa drafodaethau y mae'r Gweinidog wedi'u cael yn ddiweddar gyda'r Gweinidog Addysg ynghylch darparu cyrsiau prifysgolion drwy gyfrwng y Gymraeg? OAQ53903

Rwy'n cael cyfarfodydd rheolaidd gyda'r Gweinidog Addysg lle rydym yn trafod materion sy'n ymwneud ag addysg cyfrwng Cymraeg. Mae sicrhau darpariaeth cyrsiau cyfrwng Cymraeg mewn prifysgolion yn flaenoriaeth allweddol i Lywodraeth Cymru, ac wrth gwrs, mae rôl y Coleg Cymraeg Cenedlaethol yn hanfodol i sicrhau'r nod hwn.

Rwy'n ddiolchgar i'r Gweinidog am ei hateb, ac eiliaf yr hyn a ddywed am rôl y Coleg Cymraeg Cenedlaethol. Mae'n dechrau cyflawni trawsnewidiad. Fodd bynnag, mae etholwr wedi dweud wrthyf—ac nid wyf am enwi’r brifysgol dan sylw gan fod yr unigolyn ifanc yn pryderu am gael ei datgelu—pan gododd y posibilrwydd o wneud rhan o gwrs drwy gyfrwng y Gymraeg, cafodd ymateb anghymwynasgar a diystyriol iawn, ac roedd yn gwbl bosibl iddi wneud hynny gan fod tiwtor ar gael a allai fod wedi darparu rhan o'r cwrs hwnnw. Mae hyn yn adlewyrchu pryder a fynegwyd wrthyf gan eraill fod rhai rhannau o'n prifysgolion yn dal i fod yn ddiwylliannol wrthwynebol i hyn, ac nad ydynt o’r farn fod darparu cyrsiau drwy gyfrwng y Gymraeg, yn enwedig efallai mewn pynciau anhraddodiadol, yn rhywbeth ar eu cyfer hwy. Pa gamau pellach y gall y Gweinidog eu cymryd, gan weithio gyda'r Gweinidog Addysg, ac yn amlwg, gyda'r Coleg Cymraeg Cenedlaethol, ond hefyd gyda Chyngor Cyllido Addysg Uwch Cymru i helpu i herio’r hyn sy’n weddill o’r diwylliant negyddol hwn, ac yn fy marn i, diwylliant sy’n lleiafrifol bellach yn rhai o'n prifysgolion, a phwysleisio nad oes gan brifysgol unrhyw beth i’w golli a phopeth i’w ennill drwy sicrhau bod y ddarpariaeth hon ar gael?

Diolch. Credaf eich bod yn llygad eich lle fod trawsnewidiad wedi digwydd o ganlyniad i sefydlu'r Coleg Cymraeg Cenedlaethol, ond mae'n weddol newydd o hyd, ac felly mae gwir angen i’r gwreiddio diwylliannol hwnnw gyflawni o hyd. Mae'n cyflawni'n dda iawn o ran modiwlau mewn rhai pynciau penodol, ond rydych yn llygad eich lle fod pocedi i’w cael lle mae hynny'n anos nag mewn mannau eraill. Yr hyn y byddwn yn parhau i'w wneud, wrth gwrs, yw gweithio drwy'r Coleg Cymraeg Cenedlaethol, sy'n derbyn swm sylweddol o arian, oherwydd, mewn gwirionedd, nid yw hyn yn ymwneud yn unig â'r cyrsiau a wnânt; mae'n ymwneud â'u cyfle i fyw ac i weithio ac i siarad yn Gymraeg. A'r hyn a welsom yw cwymp enfawr pan fydd pobl yn gadael eu hysgolion Cymraeg. Felly, oni bai ein bod yn darparu'r cyfle hwnnw i barhau, hyd yn oed os yw hynny ar sail modiwlau'n unig, sy’n rhywbeth y mae'r Aelod yn ei gydnabod—nid ydym yn sôn am gyrsiau cyfan yma—. Credaf fod yn rhaid i hynny fod yn gam rydym yn parhau i'w ddatblygu, ond rwy’n ymrwymo i drafod hynny ymhellach gyda'r Gweinidog addysg.

Mae myfyrwyr rhwng tair a 18 oed yn cael eu haddysgu drwy gyfrwng y Gymraeg. Maent yn dysgu'r holl eiriau technegol drwy gyfrwng y Gymraeg, ac felly nid ydynt yn gwybod y geiriau technegol yn Saesneg. Nid ydynt yn methu siarad Saesneg, ond mae'r geiriau technegol yn eiriau sy'n benodol i'r pynciau—dim ond y fersiynau Cymraeg y maent yn ei wybod. A wnewch chi weithio gyda'r Gweinidog addysg a phrifysgolion Cymru i gynhyrchu map i gynyddu nifer y pynciau sydd ar gael mewn prifysgolion yng Nghymru drwy gyfrwng y Gymraeg, yn enwedig y pynciau poblogaidd iawn hynny y mae pob prifysgol yn eu cynnig?

Mae cynnydd enfawr wedi bod yn barod, felly mae gennym oddeutu 6,800 o fyfyrwyr bellach sydd eisoes yn astudio rhan o'u gradd drwy gyfrwng y Gymraeg. Wrth gwrs, yr hyn a wnaethom yw gwella'r cynnig y tu hwnt i addysg uwch yn awr; mae'n cynnwys addysg bellach, sy'n hanfodol yn fy marn i. Ond yr hyn sydd hefyd yn bwysig—. Credaf fod dadl i'w chael o ran yr iaith dechnegol a sicrhau bod pobl yn deall y termau technegol yn ddwyieithog. Credaf fod honno'n drafodaeth y mae angen ei chael, yn enwedig os yw pobl, wrth gwrs, yn mynd ymlaen i astudio mewn prifysgolion y tu allan i Gymru, felly bydd angen sicrhau eu bod yn barod ar gyfer hynny. Ond yr hyn sy'n bwysig, yn fy marn i, yw ein bod yn parhau i ddilyn y trywydd hwn y mae'r Coleg Cymraeg Cenedlaethol wedi bod yn ei ddarparu, ond gadewch i ni edrych yn awr ar sut y gallant gyflawni yn y sector addysg bellach.