1. Cwestiynau i'r Prif Weinidog – Senedd Cymru ar 4 Mehefin 2019.
4. Pa asesiad y mae Llywodraeth Cymru wedi'i wneud o'r arolwg seismig arfaethedig o Fae Ceredigion? OAQ53975
Diolchaf i Joyce Watson am hynna. Mae Llywodraeth Cymru yn gwrthwynebu echdynnu a defnyddio pob tanwydd ffosil. Mae ein hymrwymiad i ddatgarboneiddio a chynhyrchu ynni adnewyddadwy yn gosod tanwyddau ffosil ar waelod yr hierarchaeth ynni yma yng Nghymru. Mae hynny i gyd yn berthnasol i weithgarwch yn sianel San Siôr ac mewn mannau eraill o gwmpas arfordir Cymru.
Rwy'n falch iawn o glywed hynny, ac rwyf yr un mor falch o glywed bod y gweithgarwch arfaethedig hwn wedi ei wahardd erbyn hyn. Ond bydd y 7,000 o bobl sydd wedi llofnodi deiseb a oedd yn gwrthwynebu hyn yr un mor falch o glywed hynny, ac ysgrifennais at y Weinidog yr Amgylchedd, Cynllunio a Materion Gwledig am hyn ym mis Mai. Ond rwy'n meddwl—. Ac roeddwn i'n mynd i ofyn, ond rydych eisoes wedi achub y blaen ar fy nghwestiwn i, am rywfaint o eglurder ynghylch ein safbwynt ar arolygon o'r fath, yn yr un modd ag y gwnaethom ein safbwynt yn gwbl eglur wrth ymdrin â ffracio. Felly, gallaf erbyn hyn, diolch i'r ffaith i chi achub y blaen ar fy nghwestiwn, ysgrifennu yn ôl at y bobl sydd wedi bod yn ysgrifennu ataf i wneud hynny'n gwbl eglur, ein bod ni'n gwrthwynebu unrhyw weithgarwch o'r fath, yn enwedig yn y dyfroedd hyn, lle maen nhw'n ardaloedd gwarchodedig morol ac yn cynnal y bywyd gwyllt sy'n byw ynddyn nhw.
A gaf i ddiolch i Joyce Watson am y diddordeb cyson y mae hi wedi ei gymryd yn y mater hwn, a'r ffordd y mae hi wedi hysbysu Gweinidogion Cymru am bryderon lleol? Rwy'n falch o fod wedi gallu egluro safbwynt Llywodraeth Cymru. Mae'n anochel, Llywydd, ac yn briodol bod ein hymrwymiad i ddatgarboneiddio yn golygu bod yn rhaid i danwyddau ffosil fod ar waelod yr hierarchaeth ynni yma yng Nghymru, yn hytrach na fel ag y mae ym mholisi Llywodraeth y DU, sef sicrhau bod cymaint â phosibl o olew a nwy yn cael ei adfer o silff gyfandirol y DU, gan gynnwys Cymru. Yn wir, mae wedi cyflwyno rhwymedigaeth statudol ar yr Awdurdod Olew a Nwy i gyflawni yn union hynny. Nawr, nid dyna yw safbwynt Llywodraeth Cymru. Mae buddiannau mwy nag un Llywodraeth ar waith o ran arolygon seismig arfaethedig o ardal bae Ceredigion a sianel San Siôr, ond mae ein safbwynt ni, rwy'n credu, mor eglur ag y gall fod, ac rwy'n falch iawn o fod wedi gallu ei roi ar y cofnod unwaith eto y prynhawn yma.
Wrth gwrs, ar yr ochr hon i'r Siambr, rydym ni'n falch iawn yn wir bod y cwmni wedi gohirio ei gais ar yr adeg hon, ond credaf ei bod hi'n bwysig pwysleisio mai ein dealltwriaeth ni yw ei fod wedi ei ohirio, yn hytrach na'i roi o'r neilltu yn gyfan gwbl. Nid oes yr un ohonom, rwy'n credu, eisiau gweld y profion hyn ym mae Ceredigion. Nawr, mae'r Prif Weinidog yn dweud ei fod ef a'i Lywodraeth yn gwrthwynebu'n llwyr unrhyw gynigion i archwilio'r posibilrwydd o gloddio am nwy neu olew yn yr ardal hon. Fodd bynnag, ein dealltwriaeth ni yw bod Eni, y cwmni, wedi cyfiawnhau ei gais yn rhannol ar sail cynllun morol drafft Cymru, sy'n dweud yn benodol, a dyfynnaf:
'Anogir cyflwyno cynigion sy’n mwyhau’r cyflenwad hirdymor o olew a nwy'.
Nawr, yn amlwg, cynllun drafft yw hwn fel y mae ar hyn o bryd, ond gofynnaf i'r Prif Weinidog, yng ngoleuni'r hyn y mae wedi ei ddweud y prynhawn yma, ac yng ngoleuni datganiad yr argyfwng newid yn yr hinsawdd, ymrwymo gyda'i Weinidogion i adolygu'r cynllun morol drafft i gael gwared ar unrhyw gymalau y gallai cwmnïau yn y dyfodol eu defnyddio, hyd yn oed os ydyn nhw yn dyfynnu'r cymalau hynny allan o'u cyd-destun o bosibl, fel y maen nhw wedi ei wneud yn yr achos hwn efallai—y dylid cael gwared ar unrhyw gymalau y gellid ystyried eu bod yn annog cloddio, a bod ymrwymiad eglur i annog pobl i beidio â chloddio yn unrhyw ran o amgylchedd morol Cymru wedi ei gynnwys, wedi ei gynnwys yn gadarn, o fewn y cynllun hwnnw pan fydd wedi ei gwblhau.
Llywydd, hoffwn ddiolch i'r Aelod am y pwyntiau yna ac am y modd â chafeat y dyfynnodd yr hyn yr oedd y cwmni wedi ei ddweud. Roedd yn iawn yn yr hyn a ddywedodd, ein bod ni wedi cyhoeddi cynllun drafft, bod ymgynghoriad a gynhaliwyd ar y cynllun drafft hwnnw, a gwn y bydd yr Aelodau yn edrych ymlaen at weld y ffordd y bydd y cynllun terfynol, yr ydym yn bwriadu ei gyhoeddi yn ddiweddarach eleni, yn cymryd i ystyriaeth safbwyntiau a fynegwyd yn ystod yr ymgynghoriad a datblygiadau sydd wedi digwydd yn y cyfamser.