Cymorth ar gyfer Pobl â Nychdod Cyhyrol

2. Cwestiynau i'r Gweinidog Iechyd a Gwasanaethau Cymdeithasol – Senedd Cymru ar 5 Mehefin 2019.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of Bethan Sayed Bethan Sayed Plaid Cymru

2. A wnaiff y Gweinidog amlinellu cymorth Llywodraeth Cymru ar gyfer pobl â nychdod cyhyrol? OAQ53958

Photo of Vaughan Gething Vaughan Gething Labour 2:25, 5 Mehefin 2019

(Cyfieithwyd)

Diolch am eich cwestiwn. Nodir ein cefnogaeth i bobl sy'n byw gyda phob cyflwr niwrolegol yn ein cynllun cyflawni ar gyfer cyflyrau niwrolegol. Y weledigaeth yw i bobl sydd â chyflwr niwrolegol gael mynediad amserol at ofal sylfaenol, cymunedol, eilaidd ac arbenigol cwbl integredig wedi'i gynllunio o amgylch anghenion yr unigolyn.

Photo of Bethan Sayed Bethan Sayed Plaid Cymru

(Cyfieithwyd)

Iawn. Diolch yn fawr iawn am eich ateb. Fel y gwyddoch, rwy'n cadeirio'r grŵp trawsbleidiol ar ddystroffi cyhyrol ac rydym yn treulio llawer o amser yn sôn ynglŷn â sut y mae clinigwyr yn ymdrin â, neu sut nad oes ganddynt allu i ymdrin â'r cyflwr penodol hwn. Mewn un enghraifft yng ngorllewin Cymru, dywedodd un ddynes fod clinigydd wedi ceisio rhoi meddyginiaeth iddi a oedd yn anghydnaws â'i chyflwr ac a allai fod wedi arwain at niwed difrifol iawn. Dywedodd gŵr arall o ganolbarth Cymru nad yw'n trafferthu ffonio'r ysbyty lleol nac unrhyw wasanaeth brys mewn gwirionedd oherwydd y diffyg dealltwriaeth yn yr ysbyty penodol hwnnw o unrhyw beth sy'n ymwneud â'i gyflwr.

Yn amlwg, byddaf yn ysgrifennu atoch gyda'r pryderon unigol hynny, ond tybed a wnewch chi gytuno i ddod i gyfarfod â'r grŵp trawsbleidiol yn y dyfodol i weld sut y gallwch ddeall yr hyn sy'n cael ei drafod yno a sut y gallwn adeiladu cydnerthedd yn y system, fel bod mwy o glinigwyr yn deall dystroffi cyhyrol, os nad yn arbenigo ar y cyflwr, fel y gallant eu cynorthwyo a'u helpu i deimlo'n fwy cyfforddus pan fyddant yn mynd i'r lleoliad hwnnw.

Photo of Vaughan Gething Vaughan Gething Labour 2:26, 5 Mehefin 2019

(Cyfieithwyd)

Dyna'r pwynt ynglŷn â'r hyn rydym yn ceisio'i gyflawni: gwasanaeth sydd o ddifrif wedi'i gynllunio o amgylch anghenion yr unigolyn; bydd deall yr anghenion hynny'n wahanol yn dibynnu ar yr unigolyn, nid y cyflwr. Rydych yn gweld yr unigolyn, nid y cyflwr, a dyna sut y dylid cyflawni pob agwedd ar ofal iechyd. Rwy'n cydnabod bod mwy i'w wneud ar rai agweddau nag eraill. Mewn egwyddor, buaswn yn fwy na pharod i fynychu un o gyfarfodydd y grŵp trawsbleidiol yn y dyfodol. Rwyf eisoes yn cyfarfod â'r gynghrair cyflyrau niwrolegol, ac rwy'n cydnabod, er yr holl waith rhagorol sy'n mynd rhagddo yn ein gwasanaeth, fod angen newid a diwygio bob amser. Rhan o fy rhwystredigaeth yw nad ydym yn newid mor gyson ag yr hoffem, fel y mae'r bobl rydym yn eu gwasanaethu yn ei haeddu.

Photo of David Melding David Melding Conservative 2:27, 5 Mehefin 2019

(Cyfieithwyd)

A gaf fi ychwanegu at bwynt Bethan, Weinidog? Mae pob un ohonom wedi cael gwaith achos yn y maes hwn, a dro ar ôl tro, mae pobl â dystroffi cyhyrol neu gyflyrau niwrogyhyrol eraill yn pwysleisio pwysigrwydd swyddi arbenigol fel nyrsys arbenigol sy'n gallu hyfforddi staff meddygol arall, ond sydd hefyd yn galluogi pobl i fyw gyda chyflyrau a all bara am flynyddoedd lawer, degawdau weithiau. Mae gwir angen inni weld cynnydd yn nifer y swyddi arbenigol.

Photo of Vaughan Gething Vaughan Gething Labour

(Cyfieithwyd)

Ac mae hynny'n rhan o'r gwaith y mae'r grŵp gweithredu yn ei arwain. Mewn gwirionedd, rwyf wedi gofyn i fy swyddogion gyfarfod â'r grŵp gweithredu i edrych ar y cynnydd rydym yn ei wneud, gan fy mod yn credu bod y cynnydd wedi bod yn arafach nag y dylai fod, ac ymrwymiadau a wnaed yn y cynllun cyflawni ynglŷn â sut y dylid defnyddio'r arian a ddyrannwyd gan y Llywodraeth. Rwy'n disgwyl y bydd cyfarfod rhwng y cyrff perthnasol, gan gynnwys y trydydd sector, yn cael ei gynnal yn ddiweddarach y mis hwn gan fy mod am weld cynnydd gwirioneddol, a'r addewidion a wnawn a'r disgwyliadau a ddylai fod gan bobl ynglŷn â'r gwasanaeth yn cael eu gwireddu yn hytrach na'u cyflawni mewn egwyddor yn unig.