5. Pa asesiad sydd wedi'i wneud o sut y byddai Brexit heb gytundeb yn effeithio ar economi Cymru? OAQ54446

Mae amcangyfrif Llywodraeth y DU ei hun yn awgrymu y byddai economi'r DU tua 9 y cant yn llai ymhen 15 mlynedd nag y byddai wedi bod fel arall yn sgil Brexit 'heb gytundeb'. Mae Banc Lloegr wedi amcangyfrif bod pob person yng Nghymru eisoes £1,000 yn waeth eu byd nag y bydden nhw wedi bod o ganlyniad i ansicrwydd Brexit, a bydd safonau byw hefyd yn dioddef wrth i brisiau gartref a'r gost o deithio dramor gynyddu, o ganlyniad i ddibrisio a thariffau.

Diolch am yr ateb yna, Trefnydd. Mae'r A55 yn ffordd brysur, yn bennaf oherwydd traffig masnach, gan gynnwys y traffig hwnnw sy'n mynd i Gaergybi ac oddi yno. Os ydym ni'n credu prosiect ofn y Llywodraeth, oni ddylai'r penderfyniad i adeiladu ffordd newydd ar hyd y llwybr coch, sy'n mynd i fod ar gyfer traffig masnach yn bennaf, gael ei rewi a'i ail-archwilio yn ddiweddarach, yn enwedig gan fod y cynlluniau presennol yn cynnwys dinistrio ardal o goetir hynafol prin a safleoedd gwarchodedig eraill a'ch bod chi newydd ddatgan argyfwng hinsawdd? Os oes gennych chi unrhyw ffydd yn eich pryderon tybiedig am Brexit, mae'n rhaid eich bod chi'n amheus o ba un a fydd angen y llwybr coch.

Wel, rydym ni'n pryderu'n fawr o ran trafnidiaeth yn dilyn Brexit, ond bydd llawer o'r pryderon hynny'n ymddangos ar y diwrnod cyntaf, neu os na fyddant, yn fuan ar ôl hynny. Felly, nid wyf i'n credu bod dod â'r ddau fater at ei gilydd o reidrwydd yn cyfateb. Fodd bynnag, mae Llywodraeth Cymru yn gweithio'n galed iawn i geisio osgoi cymaint o darfu â phosibl ar brosesau cludo nwyddau ac ar drafnidiaeth arall yn dilyn Brexit 'heb gytundeb' posibl.

Gwn fod llawer o dristwch a gwae ar feinciau Llafur ynghylch Brexit, ond un o'r cyfleoedd a ddaw yn sgil Brexit, wrth gwrs, yw cyfle i fynd i'r afael â'r prosesau caffael sydd gennym ni yng Nghymru a'u gwella er mwyn rhoi cyfle gwell i fusnesau Cymru fanteisio ar gaffael sector cyhoeddus. Pa gamau sydd gan Lywodraeth Cymru ar y gweill i ddiwygio eich prosesau caffael fel y gall ein busnesau yma ffynnu ar ôl i ni adael yr UE?

Wel, mae Llywodraeth Cymru wedi bod yn gwneud llawer iawn o waith yn y maes hwn, ac rwy'n edrych ymlaen at allu rhoi datganiad llawnach i'm cyd-Aelodau maes o law. Ond, yr hyn y gwnaf i ei ddweud yw ein bod ni'n edrych yn ofalus iawn ar waith yr economi sylfaenol i archwilio sut y gallwn ni sicrhau bod ein buddsoddiad yn sicr yn mynd yn ôl i'r economi leol ac yn cynorthwyo'r diwydiannau angori hynny a'r busnesau angori sydd yno ac nad yw'n gadael ein heconomïau. Rydym ni'n gwneud llawer iawn o waith i sicrhau ein bod ni'n cael y budd mwyaf posibl mewn ffyrdd eraill o'n gwaith caffael hefyd, felly rydym ni'n edrych ar ddatganiad yr argyfwng hinsawdd a beth arall y gallwn ni fod yn ei wneud i sicrhau bod ein buddsoddiad yn arwain at ddatgarboneiddio drwyddi draw hefyd. Felly, edrychaf ymlaen at ddarparu rhagor o wybodaeth am gaffael, ond byddwn i'n dweud, o ran manteision Brexit, eu bod nhw'n anodd iawn dod o hyd iddynt, yn enwedig pan fyddwn ni'n eu cymharu â'r ffigurau a amlinellais yn gynharach yn ystod cwestiynau y prynhawn yma, yn ystyried yr effaith gyffredinol y gallai Brexit ei chael ar deuluoedd ac ar ein gwlad.