5. A wnaiff y Gweinidog ddatganiad am ddarpariaeth gofal cymdeithasol yng Nghanol De Cymru? OAQ54760

Ein huchelgais, fel y'i nodir yn 'Cymru Iachach', yw dod â gwasanaethau iechyd a gofal cymdeithasol ynghyd fel eu bod yn cael eu cynllunio a'u darparu o amgylch anghenion a dewisiadau unigolion, gyda llawer mwy o bwyslais ar gadw pobl yn iach ar draws pob rhanbarth yng Nghymru.

Weinidog, rwyf wedi cael e-bost gofidus iawn gan etholwr yn dweud bod ei fam 90 oed wedi cael ei derbyn i'r ysbyty am y tro cyntaf ar 8 Awst. Cafodd y sefyllfa ei sefydlogi, ac roedd yn ddigon iach yn gorfforol i fynd adref ychydig wythnosau'n ddiweddarach. Mae'n dal i fod yn yr ysbyty. Maent yn dal i aros am becyn gofal i'w chadw gartref, ac fel y dywed fy etholwr, 'Cyn iddi fynd i'r ysbyty, roedd mam yn mynd allan bob dydd i glybiau cinio a grwpiau'r henoed, sydd wedi bod yn hollbwysig i'w hiechyd meddwl ac sydd wedi bod yn ffactor pwysig i'w hatal rhag dirywio'n feddyliol'. Maent yn bryderus yn awr, hyd yn oed os yw'n mynd adref, na fydd ganddi'r sgiliau, hyd yn oed gyda chymorth, i barhau â'r hyn sydd ar ôl o'i bywyd—mae'n 90 oed—ac nid yw'r sefydliadu sy'n digwydd bob dydd, er gwaethaf y gofal a gaiff yn yr ysbyty, ond yn enghraifft o'r ffordd nad ydym yn cyfuno'r dull hwn o ofal cymdeithasol a gwasanaethau ysbyty i weithio'n effeithiol, hyd yn oed i'r pwynt, weithiau, lle nad yw'r asesiadau'n cael eu gwneud gan y tîm cywir oherwydd bod dadleuon ynglŷn â chyfrifoldeb pwy—tîm yr ysbyty neu'r tîm cymunedol—yw cynnal yr asesiad cyntaf. Mae'n llanastr go iawn ac mae'n rhaid inni ei ddatrys os ydym am wneud y gorau dros ein hetholwyr.

Diolch i David Melding am y cwestiwn hwnnw ac mae'n ddrwg iawn gennyf am y profiadau a gafodd ei etholwr. Yn gyffredinol, mae nifer y cleifion sy'n gorfod oedi mewn gwelyau ysbyty yn rhanbarth Canol De Cymru yn gostwng. Fodd bynnag, rwy'n bryderus ynglŷn ag amrywio rhwng y gwahanol awdurdodau lleol yn y rhanbarth, gyda niferoedd rhai ardaloedd yn cynyddu'n ddiweddar ers y llynedd ac eraill yn gostwng. Rwy'n ymwybodol iawn fod gormod o gleifion o hyd yn aros am becynnau gwasanaethau gofal cartref i hwyluso'r broses o'u rhyddhau o'r ysbyty. Gwyddom fod y galw am wasanaethau wedi cynyddu llawer yn ddiweddar, yn ystod y blynyddoedd diwethaf, ac rydym yn ymdrechu'n galed i geisio sicrhau y gall pobl adael yr ysbyty mewn modd amserol, neu fod modd eu hatal rhag gorfod mynd i'r ysbyty yn y lle cyntaf drwy sicrhau bod y gwasanaethau'n gweithio gyda'i gilydd, ac mae'n gwbl hanfodol, fel y dywed yr Aelod, fod iechyd a'r awdurdod lleol yn gweithio gyda'i gilydd i sicrhau bod hyn yn digwydd. Mae gennym rai enghreifftiau da iawn, a ariennir yn bennaf drwy'r gronfa gofal integredig, lle mae hyn yn digwydd, ond rwy'n sicr yn derbyn bod llawer o waith i'w wneud a bydd y Gweinidog iechyd a minnau'n mynd o gwmpas ac yn trafod hyn gyda'r gwahanol fyrddau iechyd lleol yn y dyfodol agos.