2. Pa drafodaethau y mae'r Cwnsler Cyffredinol wedi'u cael gyda swyddogion cyfatebol yn Llywodraeth y DU mewn perthynas â Deddf Cymru 2017? OAQ54877

Mae fy nhrafodaethau â chymheiriaid yn aml yn ymdrin â'n priod setliadau datganoli. Gan fod polisi cyfansoddiadol Llywodraeth Cymru, 'Diwygio ein Hundeb: cydlywodraethu yn y DU', yn nodi, o ganlyniad i Ddeddf Cymru 2017, mai'r model cadw pwerau bellach yw'r model a ffefrir ar gyfer datganoli deddfwriaethol. Ond, yn bwysig ddigon, mae anghymesuredd annefnyddiol yn parhau.

Cwnsler Cyffredinol, yr hyn a oedd yn bwysig am Ddeddf 2017, wrth gwrs, oedd ei bod yn ymgorffori confensiwn Sewel. Fodd bynnag, fe'i hymgorfforwyd mewn ffordd lle mae amwysedd ynghylch sut i'w ddehongli ac ansicrwydd ynghylch ei statws gwirioneddol. Nawr, yn yr amgylchedd ôl-Brexit, lle rydym yn gweld pwysau cynyddol ar yr ymyrryd mewn meysydd cyfrifoldeb datganoledig, ymddengys i mi fod holl statws confensiwn Sewel bellach dan fygythiad difrifol. A ydych chi'n credu mai dyma'r amser i roi ystyriaeth ddifrifol i sefydlu gweithdrefn anghydfodau rhwng cenhedloedd y DU, mewn perthynas â'r hyn sydd wedi'i ddatganoli a'r pwerau cyfrifoldeb datganoledig? Ac a ydych chi'n cytuno â mi hefyd ei bod hi bellach yn bryd ystyried y dylid rhoi confensiwn Sewel mewn diwyg sy'n rhoi sail gyfreithiol iddo?

Diolch i'r Aelod am y gyfres arall yna o gwestiynau. O ran y sylw am ddatrys ac osgoi, yn ddelfrydol, wrth gwrs, anghydfodau rhwng Llywodraethau'r DU, bu hynny'n rhywbeth y bu Llywodraeth Cymru yn galw amdano ers tro byd, a bu'n fater y buom yn pwyso arno mewn trafodaethau, gyda gweinidogion a swyddogion, gyda Llywodraeth y DU a chyda Llywodraethau datganoledig eraill ledled y DU.

Mae confensiwn Sewel yn parhau i fod yn gonfensiwn pwysig iawn, iawn er nad oes sail gyfreithiol iddo. Ond mae'n rhoi cryn ryddid i Lywodraeth y DU ynghylch pa amgylchiadau sy'n arferol neu'n anarferol, sef yr allwedd i gymhwyso'r confensiwn. Nid yw hynny, yn ein barn ni, fel Llywodraeth, yn ffordd gynaliadwy ymlaen ac rydym eisiau gweld manyleb glir o'r amgylchiadau lle gallai Llywodraeth y DU, mewn cyfyngder, fwrw ymlaen â deddfwriaeth i herio diffyg cydsyniad y sefydliad hwn. Dylem ystyried gosod hynny mewn statud, a fyddai wedyn yn ei gwneud hi'n bosib cael trosolwg barnwrol ar weithrediad y confensiwn. Ond ni fydd hynny, ar ei ben ei hun, yn ddigon, mae'n ymddangos i mi, i ddatrys y broblem sy'n ein hwynebu.

Pan wrthododd Senedd yr Alban ei chydsyniad yn 2018 i Fil ymadael yr UE, ni chafodd unrhyw un o dai'r Senedd unrhyw gyfle gwirioneddol i ystyried goblygiadau bwrw ymlaen heb gydsyniad. Felly, rydym ni eisiau gweld cyfnod seneddol mwy penodol ar gyfer ystyried goblygiadau symud ymlaen heb gydsyniad sefydliad datganoledig, gan gynnwys, efallai, datganiadau gan Weinidogion y DU i'r Senedd. Wrth gwrs, mae ateb cliriach a mwy radical hefyd, sef, yn syml, sicrhau na all y Senedd ddeddfu mewn meysydd sydd wedi'u datganoli heb ganiatâd y sefydliadau datganoledig democrataidd.