Trown nawr at gwestiynau'r arweinwyr, a'r arweinydd cyntaf y prynhawn yma yw arweinydd Plaid Cymru, Adam Price.

Diolch, Dirprwy Lywydd. Prif Weinidog, hoffwn ddechrau trwy godi gyda chi achos Peter Connelly, a fu farw yn yr hyn a ddisgrifiwyd gan ymddiriedolaeth gwasanaethau ambiwlans Cymru fel amgylchiadau anodd ac annerbyniol. Bu oedi o wyth awr cyn derbyn Mr Connelly i Ysbyty Maelor Wrecsam. Yn dilyn ei farwolaeth, cyhoeddodd uwch-grwner gogledd Cymru adroddiad rheoliad 28 ar atal marwolaethau diangen. Dyma'r trydydd adroddiad ar ddeg o'r fath er 2014 a dynnodd sylw at arosiadau hirfaith y tu allan i ysbytai yn y gogledd. Daeth y crwner i'r casgliad, oni bai fod arferion gweithio yn newid yn y GIG yng ngogledd Cymru, ei bod yn anochel y byddai marwolaethau yn digwydd yn y dyfodol y gellid fod wedi eu hatal fel arall efallai. Cyhoeddwyd yr adroddiad hwnnw ddiwedd y llynedd.  Eisoes eleni nododd adroddiad arall—sef y pedwerydd ar ddeg mewn chwe blynedd—i farwolaeth Samantha Brousas fethiannau wrth drosglwyddo gofal yn Ysbyty Maelor Wrecsam. Er gwaethaf yr amheuaeth o sepsis a'r ffaith ei bod yn ddifrifol wael, cafodd ei chadw y tu allan i'r ysbyty mewn ambiwlans am dros ddwy awr. O ganlyniad i'r pryderon a godwyd gan y crwner ynghylch Betsi Cadwaladr ac ymddiriedolaeth ambiwlans Cymru, a wnaiff y Prif Weinidog gynnal ymchwiliad brys i sicrhau nad yw bywydau yn cael eu peryglu ymhellach?

Wel, Llywydd, mae unrhyw lythyr gan y crwner am osgoi marwolaethau yn y dyfodol yn cael sylw difrifol iawn yn y gwasanaeth iechyd, ac yn sicr bydd yr ymddiriedolaeth ambiwlans wedi ymateb i gyngor blaenorol o'r fath ac mae'n ymateb ar hyn o bryd i'r enghraifft y cyfeiriodd Adam Price ato. Nid yw'r broblem yn un y gellir ei datrys yn nwylo'r gwasanaeth ambiwlans yn unig, fel y mae'r llythyrau hynny bob amser yn ei egluro. Mae'n fater systemau cyfan, lle mae'n rhaid i ni allu clirio pobl drwy'r system gyfan, fel y bydd lle wrth y drws ffrynt pan fydd y system yn dod dan bwysau, fel sydd wedi digwydd dros yr wythnosau diwethaf. Oherwydd mae derbyn cleifion ar sail brys yn gysylltiedig â'r ffordd y mae'r system gyfan, y tu mewn i'r ysbyty a'r tu allan i'r ysbyty hefyd, yn gweithredu. Does neb eisiau gweld pobl yn aros mewn ambiwlansys pryd y gallen nhw fod wedi cael eu derbyn i'n hadrannau damweiniau ac achosion brys a'u trin yno. Dyna'n union yw barn ymddiriedolaeth ambiwlans Cymru. Maen nhw'n gweithio'n agos iawn gyda byrddau iechyd. Mae'r Gweinidog iechyd yn gweithio gyda'r ddau ohonyn nhw i geisio creu'r amodau lle gellir osgoi'r mathau hynny o oedi.

Mae'n siŵr ei fod e'n iawn bod yna resymau systemig am yr achosion a'r problemau sydd wedi cael eu hamlygu, ond a fyddai'r Prif Weinidog yn fodlon derbyn bod yna gynifer o achosion wedi bod yng ngogledd Cymru bod yn rhaid bod yna resymau penodol, sydd yn awgrymu bod y math o ffactorau cyffredinol sy'n bodoli mewn llefydd eraill wedi achosi nifer fawr iawn o achosion trasig?

Rhan o'r issue, wrth gwrs, ydy diffyg capasiti. Ŷch chi'n sôn bob gaeaf am lefel digynsail o bwysau, felly gadewch i ni edrych yn fanylach ar hynny. Yn 2018, un rheswm a roddwyd am y pwysau ychwanegol bryd hynny oedd norovirus, ond mewn gwirionedd roedd gostyngiad o 11 y cant yn nifer yr achosion o gymharu â'r flwyddyn flaenorol bryd hynny. Llynedd, y ffliw oedd ar fai meddech chi, ond roedd ffliw wedi'i gategoreiddio fel mater o ddwyster isel am ran helaeth o'r tymor hynny. A hithau'n 2020 a ninnau mewn gaeaf mwyn, beth fydd y rheswm tro yma?

Wel, mae nifer o resymau, wrth gwrs, Dirprwy Lywydd, a dwi ddim yn cytuno o gwbl os oedd yr Aelod yn awgrymu bod y problemau'n achosi hyn yng ngogledd Cymru yn fwy na llefydd eraill, achos dŷn ni'n gwybod bod hwnna'n digwydd ym mhob man.

Mae'r Aelod, rwy'n credu, yn camddeall natur rhai o'r heriau, norofeirws yn arbennig. Nid yw'n fater o'r lefel gyffredinol o norofeirws; y ffaith yw bod norofeirws yn tueddu i grynhoi mewn lleoedd penodol ac yna, yn y pen draw—fel y mae wedi ei wneud yn Ysbyty Glangwili eleni, er enghraifft—mae'n arwain at gau wardiau cyfan ac anallu, felly, i dderbyn cleifion. Efallai y bydd lefel isel o norofeirws yn gyffredinol, ond mae'n ymosod ar leoedd penodol ac yn achosi effeithiau penodol lle mae'n digwydd. Eleni, mae'r ffliw wedi dechrau'n gynnar; efallai nad dyma'r math mwyaf ffyrnig o ffliw yr ydym ni wedi ei wynebu yn y pum mlynedd diwethaf, ond mae'r ffaith ei fod wedi dechrau'n gynnar yn golygu y bu mewnlifiad cynharach i adrannau achosion brys o bobl gyda symptomau tebyg i ffliw.

Yn enwedig eleni, rydym ni'n wynebu'r ffaith bod nifer o bobl oedrannus eiddil iawn sy'n dod i adrannau achosion brys wedi bod angen lefel uwch o dderbyniad i adrannau achosion brys nag o'r blaen, ac mae hyn yn rhannol, Dirprwy Lywydd, yn adlewyrchiad o lwyddiant y ffordd y gwnaed pethau yng Nghymru. Mae gennym ni niferoedd uchel o bobl oedrannus sy'n dal i fyw yn eu cartrefi eu hunain gyda phecynnau dwys iawn o ofal gan awdurdodau lleol, a fyddai wedi bod mewn gofal preswyl mewn blynyddoedd blaenorol. Pan fyddan nhw'n dod i'r ysbyty, nid yw'n fater syml o ychwanegu un gwasanaeth ychwanegol bach i ganiatáu iddyn nhw fynd adref; maen nhw eisoes yn derbyn lefel sylweddol iawn o ofal cartref, ac mae gwneud pecyn newydd o ofal yn barod ar eu cyfer yn rhywbeth sy'n gymhleth ac yn anodd ymhlith amrywiaeth eang o wasanaethau.

Ac yn olaf, rydym ni'n dal i weld y gaeaf hwn effaith y newidiadau i drethi a phensiynau sydd wedi effeithio ar allu meddygon i lenwi rotas a chynnal sesiynau ychwanegol. Cafodd dwy fil o sesiynau eu canslo yng Nghymru yn y cyfnod cyn y Nadolig, effeithiodd hyn ar 15,000 o gleifion, ac mae hynny yn dal i fod heb ei ddatrys. Serch hynny, Dirprwy Lywydd—ac mae'n bwysig iawn dweud hyn, onid yw—dros holl gyfnod y Nadolig, pryd yr oedd 15,000 o bobl yr wythnos yn dod i adrannau achosion brys, 10,000 o alwadau i'r gwasanaeth ambiwlans yng Nghymru, 4,000 o dderbyniadau brys bob wythnos i'n hysbytai yng Nghymru, er gwaethaf yr holl bwysau hynny, mae'r gwasanaeth iechyd yn parhau i ymateb bob un dydd i angen clinigol yma yng Nghymru, ac mae cleifion ym mhob rhan o Gymru yn ddiolchgar am y gwasanaeth y maen nhw'n ei gael.

Os ydw i'n deall y Prif Weinidog yn iawn, roeddech chi'n dadlau bod eich methiant chi, mewn ffordd, yn adlewyrchu eich llwyddiant. Am yr wythfed mlynedd yn olynol, mae e'n wir eto bod dros 85 y cant o'r gwelyau’n llawn, sydd dros y trothwy diogel ŷch chi wedi'i osod. Roedd 125 o gleifion yn ddigon iach i adael un ysbyty yr wythnos ddiwethaf, ond doedd dim gofal cymdeithasol ar eu cyfer, sydd yn wahanol iawn i'r darlun ŷch chi newydd ei gyflwyno.

Tra'n Weinidog iechyd saith mlynedd yn ôl, fe ddywedoch chi fod problemau drws ffrynt—i ddefnyddio'r term ŷch chi wedi'i ddefnyddio nawr—y gwasanaeth iechyd yn waeth oherwydd bod cleifion yn parhau i fod yn yr ysbyty er yn ddigon iach i adael. Ar ôl amlygu'r broblem yn eich swydd flaenorol, pam ŷch chi wedi methu â chael y Llywodraeth, Llywodraeth ŷch chi nawr yn ei harwain, i'w datrys yn eich swydd bresennol?

Wel, rŷn ni wedi datrys y broblem, Dirprwy Lywydd, ac mae'r sefyllfa lot yn well nag yr oedd hi pan roeddwn i'n dod i ddechrau fel Gweinidog dros Iechyd.

2017 a 2018 oedd y ddwy flynedd orau ers i ffigurau gael eu cofnodi ar gyfer oedi wrth drosglwyddo gofal yng ngwasanaeth iechyd Cymru. Felly, roedd gennym ni lai o achosion o oedi wrth drosglwyddo gofal yn y ddwy flynedd hynny nag ar unrhyw adeg ers i'r ffigurau hynny gael eu cofnodi, ac mae hynny'n deyrnged enfawr i'r ymdrech a wnaed gan ein cydweithwyr mewn adrannau gwasanaethau cymdeithasol, gyda chyllid ychwanegol drwy'r ICF, gyda'r gwaith sydd wedi cael ei wneud yn y byrddau partneriaeth rhanbarthol.

Ac ydy, mae'n anodd i adrannau gwasanaethau cymdeithasol, yn ogystal â'r gwasanaeth iechyd, ymdrin ag ymchwydd sydyn mewn galw, ond yr wythnos diwethaf, pan oedd Hywel Dda yn dioddef y pwysau a oedd arno, oherwydd y cymorth a gawson nhw gan adrannau gwasanaethau cymdeithasol yn yr ardaloedd hynny y gwnaethon nhw lwyddo i adfer y sefyllfa fel bod pethau mewn sefyllfa well o lawer erbyn diwedd yr wythnos diwethaf.

Roeddwn i'n ddiolchgar iawn, Llywydd, fy mod i yn Sir Gaerfyrddin ddydd Iau gyda staff gwasanaethau cymdeithasol ac yn gallu diolch iddyn nhw, ac i arweinydd Plaid Cymru y cyngor hwnnw, am yr ymdrechion aruthrol yr oedden nhw wedi ei gwneud yr wythnos honno i gynorthwyo'r gwasanaeth iechyd ac i wneud yn siŵr, cyn belled a phosibl, bod pobl a oedd yn ddigon iach i gael eu rhyddhau o'r ysbyty yn cael eu cynorthwyo gan y gwasanaethau awdurdod lleol hynny.

Diolch. Newidiaf i arweinydd yr wrthblaid, Paul Davies.

Diolch, Dirprwy Lywydd. Prif Weinidog, mae ffigurau diweddaraf Llywodraeth Cymru ei hun wedi dangos bod mwy na 11,000 o bobl ifanc wedi cael eu cwnsela yn 2017-18. Yn wir, yn fwy pryderus, mae ffigurau gan elusen Barnardo's Cymru wedi cadarnhau bod nifer y plant a gynorthwywyd ganddi yn ystod y flwyddyn ddiwethaf wedi cynyddu gan 56 y cant. Yng ngoleuni'r ffigurau difrifol iawn hyn, a allwch chi ddweud wrthym ni pa gamau uniongyrchol y mae Llywodraeth Cymru yn eu cymryd i fynd i'r afael â'r broblem hon a pha fesurau ymyrraeth gynnar newydd fydd yn cael eu cyflwyno er mwyn helpu i leihau nifer y plant sydd angen cymorth iechyd meddwl yma yng Nghymru?

Diolchaf i'r Aelod am y cwestiwn pwysig yna. Bydd wedi gweld, yn y gyllideb ddrafft a gyhoeddwyd ar 16 Rhagfyr, bod y gyllideb ar gyfer cymorth iechyd meddwl yn ein hysgolion yng Nghymru wedi dyblu; yn rhannol mewn ymateb i adroddiad y pwyllgor iechyd a gyhoeddwyd yn gynharach yn ystod y tymor Cynulliad hwn. Rydym ni eisiau gwneud yn siŵr ein bod ni'n cryfhau'r gwasanaethau cynghori yr ydym ni'n ei darparu ar hyn o bryd, ond hefyd ein bod ni'n ymestyn eu hystod oedran hefyd ac yn ymestyn faint y maen nhw ar gael i lawr yr ystod oedran fel eu bod ar gael i bobl ifanc yn gynharach yn eu gyrfa ysgol, a phan y gallai fod yn bosibl ymyrryd mewn ffordd a fydd yn atal problemau rhag datblygu i'r dyfodol. Rwy'n credu fy mod i wedi llwyddo i ddyfynnu rhai ffigurau yr wythnos diwethaf yn y Siambr a oedd yn dangos nad oedd angen unrhyw ymyrraeth bellach ar 87 y cant o'r bobl ifanc hynny a gafodd eu cwnsela mewn ysgolion, ac rwy'n credu bod hynny'n gymeradwyaeth wirioneddol i'r strategaeth y mae Aelodau ym mhob rhan o'r Siambr hon wedi ei hargymell o ran iechyd meddwl plant; ein bod ni'n cael atyn nhw'n gynnar, ein bod ni'n ceisio atal, ac nad ydym ni'n tynnu pobl ifanc i'r rhan fwyaf difrifol o'r system pan fyddwn ni'n gallu darparu mwy o wasanaethau beunyddiol prif ffrwd y mae llai o stigma yn gysylltiedig â nhw ac sy'n cael mwy o effaith yn eu bywydau.

Rwy'n gwerthfawrogi'r ymateb yna, Prif Weinidog, oherwydd fel y gwyddoch, gall iechyd meddwl gwael effeithio ar unrhyw un o unrhyw gefndir ac ar unrhyw oedran, wrth gwrs. Yn wir, mae un o'r agweddau ar iechyd meddwl sy'n llai o destun trafod yn ymwneud â'r sector ffermio yng Nghymru. Yn anffodus, amaethyddiaeth sydd ag un o'r cyfraddau uchaf o hunanladdiad, ac mae natur anghysbell llawer o gymunedau ffermio yn golygu eu bod nhw'n aml yn bell yn ddaearyddol oddi wrth wasanaethau iechyd prif ffrwd, a allai gyfyngu ar eu gallu i gael cymorth.

Nawr, efallai eich bod chi'n ymwybodol o'r gwaith rhagorol a wnaed gan Sefydliad DPJ yn fy etholaeth i fy hun, sy'n cynorthwyo'r rhai mewn cymunedau gwledig drwy helpu i chwalu'r stigma yr ydych chi newydd sôn amdano sy'n gysylltiedig ag iechyd meddwl. Ac yn ogystal â gwneud hynny, maen nhw hefyd yn rhedeg prosiect o'r enw Share the Load, gwasanaeth ffôn a chwnsela 24 awr. Felly, yng ngoleuni'r gwaith da a wnaed gan Sefydliad DPJ, ac yn wir eraill, a allwch chi ddweud wrthym ni beth mae eich Llywodraeth yn ei wneud i gynorthwyo'r ddarpariaeth o rwydweithiau cymorth iechyd meddwl wedi'u teilwra a mwy lleol ar draws y wlad?

Diolchaf i'r Aelod am y cwestiwn atodol yna, gan ymdrin unwaith eto ag agwedd bwysig iawn ar iechyd meddwl. Roeddwn i'n falch iawn o gyfarfod sylfaenydd Sefydliad DPJ yn sioe Sir Benfro, lle gwelais i gyd-Aelodau eraill hefyd, a llwyddodd Lesley Griffiths a minnau i agor eu swyddfa yno yn sioe Sir Benfro a chael clywed ganddyn nhw am y gwaith gwych y maen nhw'n ei wneud. Mae Llywodraeth Cymru wedi bod yn falch o gynorthwyo eu gwaith yn ariannol hefyd, oherwydd wrth gwrs mae Paul Davies yn iawn, ceir gwendidau penodol yn y sector ffermio ar wahanol adegau. Bu gennym ni linellau cymorth iechyd meddwl pwrpasol i helpu'r gymuned ffermio yn mynd yn ôl mor bell â chlwy'r traed a'r genau yn union ar ddechrau'r cyfnod datganoli. Felly, rydym ni'n dal i weithio ac i fuddsoddi yn y gwasanaethau arbenigol hynny sy'n berthnasol yng nghefn gwlad Cymru.

Ond, mae Paul Davies hefyd yn iawn, mae agweddau eraill ar iechyd meddwl lle ceir anghenion penodol—gwasanaethau cyn-filwyr, er enghraifft, lle'r ydym ni'n gwybod bod yn rhaid i ni ddarparu gwasanaeth iechyd meddwl sydd, yn ogystal â bod ar gael i bawb, yn fedrus ac yn gallu ymateb i'r mathau penodol o gyflyrau iechyd meddwl y mae pobl sy'n gwasanaethu yn y lluoedd arfog yn arbennig o agored i'w dioddef.

Prif Weinidog, wrth gwrs, nid dim ond plant a phobl ifanc, na ffermwyr yn wir, sy'n ei chael hi'n anodd cael gafael ar wasanaethau iechyd meddwl priodol. Rydym ni hefyd yn gwybod bod iselder yn fwy cyffredin ymhlith pobl hŷn nag mewn unrhyw grŵp oedran arall, ac weithiau nid ydyn nhw'n cael eu cydnabod fel y dylen nhw ac felly nid ydyn nhw'n cael y cymorth sydd ei angen arnyn nhw. Mae'n destun pryder mawr nad yw pobl yn cael rhywfaint o'r cymorth sydd ei angen arnyn nhw. Mae angen i Lywodraeth Cymru sicrhau, wrth gwrs, nad yw adrannau unigol yn gweithio'n annibynnol ar ei gilydd, ychwaith, ond yn hytrach o dan un ymbarél cydgysylltiedig.

Wrth symud ymlaen, pa sicrwydd allwch chi ei gynnig i bobl Cymru y bydd y gwasanaethau hyn ar gael i unrhyw un sydd eu hangen, beth bynnag fo'u hoed, eu daearyddiaeth neu eu cefndir, a phryd fyddwch chi'n hyderus y byddwn ni'n dechrau gweld y ffigurau hyn yn gwella ym maes cymorth iechyd meddwl yng Nghymru?

Llywydd, a gaf i ddweud wrth yr Aelod bod cymhlethdod, onid oes, yn y ffigurau o'r safbwynt ein bod ni eisiau i bobl ddod ymlaen, rydym ni'n annog pobl i beidio â theimlo stigma, rydym ni'n annog pobl i ddatgan eu bod nhw angen cymorth gyda chyflwr iechyd meddwl, ac yna mae'r ffigurau weithiau'n ymddangos fel pe byddai'r galw wedi cynyddu ac nad yw'n cael ei fodloni? Ond mewn gwirionedd, mae'n rhannol yn adlewyrchiad o lwyddiant yr ymgyrchoedd sydd wedi eu harwain o amgylch y Siambr hon dros flynyddoedd lawer i geisio gwneud yn siŵr bod pobl sydd angen cymorth gyda chyflwr iechyd meddwl yn teimlo'n ffyddiog am gyflwyno eu hunain ar ei gyfer. Dyna'n rhannol pam, yn y Cynulliad hwn, yn y trydydd tymor, y rhoddwyd y Mesur Iechyd Meddwl (Cymru) ar y llyfr statud gyda'r gwasanaeth iechyd meddwl gofal sylfaenol newydd, ac rwy'n credu bod hwnnw wedi bod yn llwyddiant ysgubol ac yn deyrnged i'r gwaith a wnaed yn y Cynulliad hwn, oherwydd mae hynny'n rhywle lle—. Rydym ni'n gwybod bod pobl hŷn yn fwy tebygol nag unrhyw ran arall o'r boblogaeth o fod mewn cysylltiad â'u meddyg teulu, ac felly'r gwasanaeth iechyd meddwl gofal sylfaenol ddylai fod y ffordd y mae pobl hŷn sy'n dioddef oherwydd unigrwydd, arwahanrwydd a phan fo hynny'n tueddu i droi'n gyflwr iechyd meddwl fel iselder—dyna pryd y caiff hynny ei adnabod gyntaf a dyna pryd y gellir darparu gwasanaeth rheng flaen ar eu cyfer.

Mae nifer y bobl sy'n cael cymorth gan y gwasanaeth iechyd meddwl gofal sylfaenol wedi cynyddu bob un blwyddyn ac mae bellach ar ei fwyaf llwyddiannus, ac eto, cadwyd yr amseroedd aros ar gyfer y gwasanaeth hwnnw yn isel drwy'r buddsoddiad ychwanegol a wnaed mewn iechyd meddwl. Byddai'n hollol anghywir i unrhyw un feddwl am berson hŷn sydd ag iselder, bod hynny'n rhywbeth y mae'n rhaid i bobl hŷn ei ddioddef gan ei fod yn rhan o'r cyflwr o heneiddio. Mae angen i'r bobl hynny deimlo mor ffyddiog ag unrhyw un arall bod y gwasanaethau sydd yno ar gael iddynt hwythau hefyd.

Arweinydd Plaid Brexit, Mark Reckless.

Prif Weinidog, gostyngodd cynnyrch domestig gros 0.3 y cant ym mis Tachwedd, a gwn eich bod chi'n hoffi beio Brexit am unrhyw wendid yn yr economi. Fodd bynnag, onid yw'n ddadlennol ein bod ni wedi cael rhywfaint o ddata llawer cryfach ers yr etholiad? Er enghraifft, mae'r Halifax wedi dweud bod prisiau tai wedi codi gan 4 y cant ym mis Rhagfyr. Cynyddodd cydbwysedd optimistiaeth busnes Deloitte, a arolygodd brif swyddogion ariannol cwmnïau rhwng 13 Rhagfyr, sef y diwrnod ar ôl yr etholiad, wrth gwrs, a 6 Ionawr, o -35 y cant  i +45 y cant. Maen nhw'n dweud bod hyn, a dyfynnaf, yn gynnydd digynsail o ran teimladau busnes.

Prif Weinidog, onid yw'n amlwg erbyn hyn nad y posibilrwydd o Brexit oedd yr hyn a oedd yn dal yr economi yn ôl, ond y posibilrwydd o Corbyn?

Nid wyf i'n credu bod hynny'n wir am eiliad, Llywydd. Rwyf i eisiau i economi'r DU fod yn llwyddiant, oherwydd bydd economi Cymru'n llwyddiant ochr yn ochr â hi. Felly, lle ceir arwyddion bod yr economi'n cryfhau ac yn gwella, yna wrth gwrs mae'r rheini i'w croesawu. Ond nid yw'r arwyddion i gyd yn symud i'r un cyfeiriad o bell ffordd. Nid yn unig yr oedd data cynnyrch domestig gros yn dangos bod economi'r DU yn tyfu gan ddim ond 0.1 y cant, roedden nhw hefyd yn dangos gostyngiad o 0.3 y cant ym maes gweithgynhyrchu ac mewn gwasanaethau.

Felly mae'r data ar economi'r DU yn gymysg. Pan geir arwyddion da, gadewch i ni eu croesawu, a gobeithio y gellir eu defnyddio i barhau i greu economi lwyddiannus, ond mae'n rhy gynnar o lawer i ddod i unrhyw gasgliadau ynghylch pa un a fydd yr arwyddion sydd yn bodoli o bethau'n cryfhau yn troi'n duedd hirdymor, neu'r duedd a welsom mewn data cynnyrch domestig gros ddoe—y mae rhai economegwyr pwysig yn awgrymu sy'n debygol o arwain at ddirwasgiad ffurfiol yn economi'r DU yn 2020—pa un ai dyna fydd y gwirionedd yn y pen draw.

Diolchaf i'r Prif Weinidog am ei ymateb ystyriol a meddylgar. Prif Weinidog, pan ofynnais i chi y tro cyntaf am y gostyngiad i dderbyniadau masnachol y doll stamp ar ôl cyflwyno'r dreth trafodiadau tir, dywedasoch ei bod hi'n rhy gynnar i ddod i unrhyw gasgliadau. Erbyn hyn, mae gennym ni'r data pendant yn nogfen 'Welsh taxes outlook' y Swyddfa Cyfrifoldeb Cyllidebol, ac maen nhw'n dweud bod y ffaith eich bod chi wedi cyhoeddi cyfraddau a throthwyon treth trafodiadau tir ymlaen llaw wedi creu heriau i'w rhagolygon treth trafodiadau tir, yn enwedig o ran eich uwch-dreth o 6 y cant ar drafodion masnachol dros £1 filiwn. Maen nhw'n dod i'r casgliad bod alldro'r chwarter olaf ar gyfer treth dir y doll stamp masnachol a dalwyd i Lywodraeth y DU yn Ch1 2018 yn £20 miliwn, neu 25 y cant yn uwch nag yr oedden nhw'n ei ddisgwyl, gan fod trafodion yn cael eu dwyn ymlaen i osgoi treth trafodiadau tir Cymru. Maen nhw hefyd yn dweud bod trafodion eiddo wedi cynyddu gan 50 y cant yn gyffredinol yn ystod chwarter cyntaf 2018 o'u cymharu â chwarter cyntaf 2017, gan fod y broses o rag-dalu yn amlwg cyn cyflwyno'r dreth trafodiadau tir. Roedd hyn yn cynnwys eiddo preswyl gwerth uwch. A ydych chi'n derbyn mai camgymeriad oedd cyhoeddi'r codiadau treth hynny ymlaen llaw, gan ei fod wedi dwyn achosion o brynu eiddo ymlaen, gan ei bod yn well gan bobl dalu trethi is i Lywodraeth y DU na threthi uwch i Lywodraeth Cymru?

Na, nid wyf i'n derbyn am eiliad ei fod yn gamgymeriad, Llywydd, fe'i gwnaed am resymau da iawn, ac fe'i gwnaed yn arbennig ar sail cyngor y sector, yr oedd angen iddo allu cynllunio ar gyfer y newidiadau, yr oedd angen iddo allu cynllunio ar gyfer y ffaith bod y rhain yn drethi a oedd yn cael eu casglu yng Nghymru bellach, ac yr oedd angen iddyn nhw wneud yn siŵr bod ganddyn nhw ddigon o amser i fod yn effro i unrhyw newidiadau y byddai'r Cynulliad Cenedlaethol hwn yn eu rhoi ar y llyfr statud. Roedd rhagbrynu bob amser yn mynd i fod yn ffenomen o symud o un system i'r llall; roedd yn sicr yn ffenomen o brofiad yr Alban.

Mae yna broblem. Nid oedi cyn cyhoeddi'r hyn a gyhoeddwyd gennym oedd yr ateb—yr ateb yw i Lywodraeth y DU ad-dalu i ni yr arian annisgwyl y mae wedi ei dderbyn bellach, ac rydym ni'n cynnal trafodaethau gyda nhw am hynny, oherwydd mae rheolau'r fframwaith cyllidol yn eglur, os oes symudiadau annisgwyl o'r math hwn ac y gellir eu priodoli yn y ffordd yr wyf i'n cytuno—mae'r Aelod yn iawn yn ei briodoliad—yna dylid ad-dalu'r arian hwnnw i goffrau Cymru oherwydd dyna lle y dylai fod.