1. A wnaiff y Dirprwy Weinidog roi'r wybodaeth ddiweddaraf am fesurau i fynd i'r afael â throseddau casineb yng Nghymru? OAQ54993

Rydym ni wedi cynyddu ein buddsoddiad mewn mynd i'r afael â throseddau casineb yn sylweddol yn ystod y misoedd diwethaf i roi sylw i'r cynnydd mewn naratifau atgas. A byddaf yn arwain dadl ym mis Mawrth yn rhoi'r wybodaeth ddiweddaraf am y camau i fynd i'r afael â throseddau casineb gyda'n partneriaid yng Nghymru.

Diolch am yr ateb, Gweinidog. Cofnododd heddluoedd Cymru bron i 4,000 o droseddau casineb yn 2018-19. Roedd un ar ddeg y cant o'r digwyddiadau hyn yn droseddau casineb ar sail anabledd—sy'n gywilyddus. Mae'r elusen anabledd dysgu United Response wedi galw am i fesurau gael eu cymryd ledled y wlad a chan yr awdurdodau i wneud y broses o adrodd ac euogfarnu troseddau casineb ar sail anabledd yn fwy hygyrch ac yn llai brawychus i ddioddefwyr. Aethant ymlaen i ddweud eu bod nhw'n teimlo bod y broses yn rhwystr sylweddol ar hyn o bryd i droseddwyr gael y gosb y maen nhw'n ei haeddu, yn enwedig yng nghyd-destun y cynnydd sylweddol i nifer y troseddwyr mynych. Gweinidog, a wnewch chi gymryd camau i ddiwallu anghenion penodol pobl anabl o ran hysbysu am droseddau casineb yng Nghymru, os gwelwch yn dda?

Diolch yn fawr iawn i chi am y cwestiwn yna, Oscar, oherwydd mae'n wir bod y cynnydd i nifer y troseddau casineb ar sail anabledd yn ystadegyn brawychus y llynedd. Rydym ni wedi neilltuo mwy o gyllid i'n canolfan adrodd a chymorth cenedlaethol ar droseddau casineb dros y ddwy flynedd nesaf, ac mae hynny hefyd yn ogystal â chyllid blynyddol yr ydym ni'n ei roi. Ac rydym ni hefyd yn datblygu ymgyrch yn erbyn troseddau casineb o ran cyfathrebu, ac rydym ni'n mynd i ganolbwyntio'n benodol ar droseddau casineb sy'n effeithio ar bobl anabl, a dysgu, er enghraifft, gan y sefydliad Pobl yn Gyntaf—byddwch chi'n ymwybodol o'r sefydliadau Pobl yn Gyntaf ledled Cymru—fel y gall pobl ag anableddau dysgu gyfrannu at yr ymgyrch gyfathrebu honno o ran mynd i'r afael â throseddau casineb pobl anabl, sydd, yn anffodus, wedi bod ar gynnydd.

Gweinidog, a ydych chi'n cytuno â mi bod yn rhaid trin troseddau casineb yn erbyn y gymuned Sipsiwn/Teithwyr gyda'r un difrifoldeb â throseddau casineb yn erbyn unrhyw gymuned neu leiafrif arall yng Nghymru? Cefais gyfarfod yn ddiweddar gydag aelodau lleol o'm cymuned Sipsiwn/Teithwyr, ac maen nhw'n teimlo'n gryf iawn, yn rhy aml, nad yw hynny'n wir. Rhoesant enghreifftiau o negeseuon cyfryngau cymdeithasol, er enghraifft, a oedd yn wahaniaethol, yn rhagfarnllyd ac yn amlwg yn droseddau casineb, ond pan geisiwyd camau effeithiol ganddynt, fe welsant fod hynny yn anodd dros ben. Eu ple, mewn gwirionedd, oedd bod yn rhaid i droseddau casineb yn erbyn eu cymuned nhw gael eu trin gyda'r un difrifoldeb ag unrhyw drosedd casineb arall.

Unwaith eto, diolchaf i John Griffiths am y cwestiwn pwysig yna ac, yn wir, mae'n rhaid i ni drin troseddau casineb yn erbyn cymunedau Sipsiwn/Teithwyr/Roma gyda'r un egni, ag yr ydym ni yn ei wneud yn erbyn troseddau casineb ar sail anabledd, troseddau casineb hiliol, troseddau casineb LGBT, yr holl droseddau casineb sydd yn ein plith yn anffodus. Ac, wrth gwrs, rwy'n falch ein bod ni'n buddsoddi nid yn unig yn ein cronfa Teithio Ymlaen o ran sicrhau bod gennym ni safleoedd Sipsiwn ledled Cymru, ond hefyd yn gweithio gydag awdurdodau lleol a'r mudiadau trydydd sector hynny yr ydym ni'n gweithio â nhw i gefnogi'r gymuned Sipsiwn/Teithwyr/Roma. Ac a gaf i ddweud hefyd ei bod hi'n bwysig iawn bod gennym ni grŵp hollbleidiol i roi sylw i'r materion hyn? Rwy'n cyfarfod yn rheolaidd gydag Isaac Blake o'r Cwmni Diwylliannol a Chelfyddydol Romani Sipsiwn/Teithwyr, ac rydym ni'n eu hariannu nhw o ran mynd i'r afael â'r materion hyn.