Cwestiynau nawr gan arweinwyr y pleidiau. Arweinydd yr wrthblaid, Paul Davies. 

Prif Weinidog, fe'i gwnaed yn eglur gan gyd-Aelod o'ch plaid ac AS Wigan, Lisa Nandy, ei bod hi'n credu nad yw pobl yng ngogledd Cymru yn teimlo bod datganoli'n gweithio iddyn nhw. Prif Weinidog, ydi hi'n iawn?

Wel, Llywydd, roedd gen i fantais dros yr Aelod sef fy mod i yn yr ystafell pan atebwyd y cwestiwn hwnnw. Pe byddai ef wedi dymuno bod yno, rwy'n siŵr y byddem ni wedi dod o hyd i docyn iddo, cyn belled â'i fod yn fodlon talu amdano.

Yr hyn yr oedd Lisa Nandy, yr AS dros Wigan, yn ei ddweud oedd hyn: y gall pobl ledled y Deyrnas Unedig, pan eu bod yn byw ar bellter daearyddol o'r man lle mae penderfyniadau'n cael eu gwneud, deimlo'n ddatgysylltiedig oddi wrth y penderfyniad hwnnw. Roedd hi'n cyfeirio at bobl sy'n byw yn Wigan o'u cymharu â phenderfyniadau yn cael eu gwneud yn Llundain, ac roedd hi'n dweud y gall pobl sy'n byw mewn rhannau eraill o Gymru deimlo'n ddatgysylltiedig oddi wrth penderfyniadau sy'n cael eu gwneud yn y fan yma. Ac nid wyf i'n anghytuno â hi; rwy'n credu bod daearyddiaeth yn bwysig. Rwy'n credu pan fydd pobl yn byw ymhellach i ffwrdd oddi wrth penderfyniadau, mae'n anoddach iddyn nhw deimlo cysylltiad â nhw. Rwy'n credu bod hynny'n wir yn unman yn y Deyrnas Unedig, ac yn unrhyw fan lle mae pellter yn berthnasol. Ac yn yr hustyngau arweinyddiaeth hynny, cefais fy nghalonogi'n fawr o glywed amrywiaeth eang o syniadau ynghylch sut y gallwn ni ailgysylltu dinasyddion â'r penderfyniadau pwysig sy'n cael eu gwneud yn eu bywydau—syniadau y gallwn ni eu defnyddio yma yng Nghymru; syniadau y dylai Llywodraethau mewn mannau eraill yn y Deyrnas Unedig fod yn rhoi sylw iddyn nhw hefyd.

Wel, efallai fod Lisa Nandy o'r farn nad yw datganoli'n gweithio, Prif Weinidog, ond rydym ni i gyd yn gwybod nad datganoli yw'r broblem, ond y blaid sy'n rhedeg Llywodraeth Cymru yw'r broblem mewn gwirionedd, a dyna pam mae angen newid arnom ni. Nawr, Prif Weinidog, mae pobl y gogledd yn teimlo, a hynny'n briodol, eu bod wedi cael eu siomi gan eich Llywodraeth ac yn teimlo'n rhwystredig ynglŷn â'r diffyg cynnydd sy'n cael ei wneud i fynd i'r afael â'r materion sydd bwysicaf iddyn nhw, yn enwedig o safbwynt gwasanaethau iechyd. Dylai fod yn destun cywilydd a phryder mawr mai Bwrdd Iechyd Prifysgol Betsi Cadwaladr yw'r bwrdd iechyd sy'n perfformio waethaf o ran amseroedd aros mewn adrannau damweiniau ac achosion brys, ac mai dim ond 66.8 y cant o gleifion sy'n cael eu gweld o fewn y cyfnod critigol o bedair awr.

Yn wir, dywedodd Dr Mark Payne, cyfarwyddwr clinigol Bwrdd Iechyd Prifysgol Betsi Cadwaladr, wrth staff mewn e-bost mai 20 Ionawr oedd y dechrau gwaethaf i ddiwrnod yr oedd wedi ei weld mewn 13 mlynedd o weithio yn Ysbyty Gwynedd. Prif Weinidog, a ydych chi'n derbyn bod amseroedd aros mewn adrannau damweiniau ac achosion brys ym Mwrdd Iechyd Prifysgol Betsi Cadwaladr yn destun pryder? Ac a allwch chi ddweud wrthym ni pa gamau brys y mae eich Llywodraeth yn eu cymryd erbyn hyn i weddnewid y perfformiad gwael hwn, o gofio mai chi sy'n gyfrifol am y bwrdd iechyd hwn yn uniongyrchol?

Wel, Llywydd, mae adrannau damweiniau ac achosion brys ledled y Deyrnas Unedig wedi bod o dan bwysau dros y gaeaf hwn, ac mae Betsi Cadwaladr yn perfformio'n well o lawer na llawer o adrannau damweiniau ac achosion brys o dan reolaeth ei blaid ef dros y ffin yn Lloegr—[Torri ar draws.] Rwy'n gwybod nad ydyn nhw'n ei hoffi pan eich bod chi'n dweud wrthyn nhw am ffeithiau'r mater, ond dyna'r ffaith. Rydych chi'n dyfynnu ffigurau Betsi Cadwaladr i mi fel pe byddai cysylltiad uniongyrchol rhwng plaid wleidyddol a'r canlyniadau hynny. Os yw hynny'n wir, pam mae canlyniadau yn llawer gwaeth mewn nifer o leoedd lle mae ei blaid ef mewn grym?

Mae'r system o dan bwysau; mae hi dan bwysau ym mhobman. Mae pethau yn Betsi Cadwaladr wedi bod yn gadarn dros y gaeaf hwn i'r pwysau hynny. Ceir diwrnodau pan fydd y pwysau yn fwy nag y bu erioed, ac mae hynny'n wir yn Betsi Cadwaladr fel mewn rhannau eraill o'r wlad. Yr hyn sy'n rhyfeddol yn fy marn i yw cadernid y staff i hynny; cadernid y staff hynny i'r beirniadaethau y maen nhw'n eu clywed yn gyson gan ei blaid ef. Ond maen nhw'n parhau i ddarparu'r gwasanaeth hwnnw i gleifion ledled y gogledd mewn adrannau damweiniau ac achosion brys, mewn gofal dewisol, mewn gofal sylfaenol ac yng ngwaith y gwasanaeth ambiwlans. Ydy, mae'r pwysau'n bodoli; mae'r ymateb iddo'n bodoli hefyd.

Rwy'n gwybod, Prif Weinidog, nad ydych chi eisiau siarad am eich methiannau eich hun, ond rydych chi'n uniongyrchol gyfrifol am redeg y gwasanaeth iechyd yn y gogledd, ac rydych chi'n amlwg yn methu â gwneud hynny. Nawr, yr wythnos diwethaf, dywedasoch ein bod ni eisiau diwylliant yn y GIG yng Nghymru lle mae pobl, pan fydd pethau'n mynd o chwith, yn teimlo bod ganddyn nhw'r grym i leisio eu barn. Ond eto, pryd bynnag y bydd unrhyw un yn sôn am broblem neu'n craffu ar eich hanes, fel heddiw, rydych chi'n dweud wrthym ni ein bod ni'n llusgo'r GIG drwy'r mwd. A gadewch i mi eich atgoffa o'r adroddiad diweddar 'Adolygiad o Therapïau Seicolegol yng Ngogledd Cymru' a ddangosodd amrywiad sylweddol na ellir ei gyfiawnhau o ran darpariaeth, mynediad, arferion gwaith tîm a diwylliant ymhlith y gweithlu amlddisgyblaeth ar bob lefel; amseroedd aros annerbyniol o hir mewn rhai ardaloedd; a diffyg eglurder a goruchwyliaeth strategol ar lefelau bwrdd iechyd ac is-adrannol. Ni all fod yn fwy damniol na hynny, Prif Weinidog.

Nawr, rydym ni'n gwybod bod Bwrdd Iechyd Prifysgol Betsi Cadwaladr yn bwriadu cyhoeddi diffyg o £35 miliwn yn y flwyddyn ariannol hon. Mae hynny yn £10 miliwn yn uwch na'r targed a osodwyd gan eich Llywodraeth chi eich hun, ac mae hynny er gwaethaf bron i £83 miliwn a wariwyd eisoes ar ymyrraeth a chymorth i wella. Prif Weinidog, o gofio bod y bwrdd iechyd wedi bod mewn mesurau arbennig ers mis Mehefin 2015 a'i fod o dan eich rheolaeth uniongyrchol chi, sut yn union y byddwch chi'n mynd ati nawr i wrthdroi'r amseroedd aros annerbyniol o uchel ar gyfer gwasanaethau damweiniau ac achosion brys yn y gogledd? Sut gwnewch chi fynd i'r afael â'r diffyg gwelliant i iechyd meddwl yn dilyn y diffygion difrifol a ganfuwyd yn yr adolygiad o therapïau seicolegol? A pha gamau brys y byddwch chi'n eu cymryd nawr i roi sylw i'r arweinyddiaeth bresennol a'r trefniadau mesurau arbennig parhaus er mwyn darparu'r gwelliannau i wasanaethau y mae pobl y gogledd yn eu haeddu mewn gwirionedd?

Llywydd, rwy'n ymwybodol o'r adroddiad therapïau seicolegol, gan ei fod yn adroddiad a gomisiynwyd gan y bwrdd iechyd. Pan ddywedais yr wythnos diwethaf fy mod i eisiau gweld diwylliant yn y GIG lle mae pobl yn teimlo'n fodlon i leisio eu barn ac yn fodlon siarad yn agored am yr heriau y maen nhw'n eu hwynebu, mae trefnu'r adroddiad hwnnw gan y bwrdd ei hun yn enghraifft o'r hyn yr oeddwn i'n sôn amdano. Dyma'r bwrdd ei hun yn cydnabod bod her, dyma'r bwrdd yn comisiynu adroddiad, dyma'r bwrdd yn dysgu gan ei staff am bethau y mae angen iddyn nhw fod yn well ar gyfer y dyfodol. Ac rwy'n credu bod hynny'n arwydd da bod y bwrdd yn barod i weithio gyda'i staff i ddysgu ganddyn nhw ac i ddod o hyd i gynllun i wneud gwelliannau, ynghyd â gwelliannau eraill ym maes iechyd meddwl.

Ni roddodd yr Aelod unrhyw sylw o gwbl i'r gwaith sydd wedi ei wneud yn Betsi Cadwaladr i wella gwasanaethau iechyd meddwl, sydd wedi cael eu gwella mewn llawer o wahanol agweddau. Mae therapïau seicolegol yn un agwedd. Rydych chi'n dewis un agwedd ac nid oes gennych chi fyth air da i'w ddweud amdano pan y bu cyfle i chi wneud hynny, pan allech chi fod wedi cydnabod y gwaith sydd wedi ei wneud gan glinigwyr i wella agweddau ar wasanaethau iechyd meddwl. Does gennych chi fyth air hael i'w ddweud am bopeth y maen nhw'n ei wneud a phopeth sy'n cael ei wneud i gleifion. A Llywydd, rhoddaf y sicrwydd hwn i gleifion yn y gogledd: tra bod ei blaid ef yn ein beirniadu'n barhaus am ddarparu'r cyllid i'r bwrdd iechyd hwnnw i barhau i ddarparu gwasanaethau i gleifion yn y gogledd, tra'r ydym ni'n disgwyl a thra ein bod ni'n gweithio gyda'r bwrdd iechyd i roi sylw i'r diffyg y mae wedi mynd iddo, ac er ein bod ni'n siomedig nad yw wedi llwyddo i wneud yr holl gynnydd yr oeddem ni eisiau ei weld eleni, mae'r Llywodraeth hon bob amser yn cymryd camau i wneud yn siŵr nad yw effaith hynny'n cael ei theimlo gan gleifion; nad ydyn nhw'n cael eu rhoi o dan anfantais gan hynny. Rydym ni'n dod o hyd i'r arian—rydym ni'n dod o hyd i'r arian o'n cyllideb yn y fan yma. Byddwn ni'n gwneud hynny eto eleni, ac mae hynny'n arwydd o'n penderfyniad i barhau i ddarparu gwasanaeth i gleifion yn y gogledd.  

Arweinydd Plaid Cymru, Adam Price. 

Pwy sy'n gyfrifol am wneud y gwasanaeth damweiniau ac achosion brys yn Ysbyty Brenhinol Morgannwg yn anniogel?

Y bwrdd iechyd lleol sy'n gyfrifol am wasanaethau yn Ysbyty Brenhinol Morgannwg, a'r bwrdd iechyd lleol sy'n cymryd camau gyda'i boblogaeth leol, gyda'r bobl hynny sy'n cynrychioli pobl yn yr ardal honno—[Torri ar draws.]

Darren Millar, mae'n ddrwg gen i eich enwi chi, ond mae'n ymddangos mai chi yw'r person mwyaf uchel eich cloch yn y Siambr y prynhawn yma. Gadewch i'r Prif Weinidog ymateb i Blaid Cymru. Fe wnes i ganiatáu i chi barhau gyda'ch sylwadau yn ystod cwestiynau gan eich arweinydd eich hun, ond ni wnaf i ganiatáu iddo barhau yn ystod cwestiynau gan arweinydd plaid arall. Adam Price—mae'n ddrwg gen i, roedd y Prif Weinidog yn ateb.

Fe wnaf i orffen y frawddeg, Llywydd. Y bwrdd iechyd sy'n gyfrifol am y gwasanaethau hynny. Mae'n rhaid iddo weithio gyda'i wleidyddion lleol, ei boblogaeth leol a'i glinigwyr lleol i lunio cynllun ar gyfer y gwasanaeth hwnnw yn y dyfodol.

Mae cyfrifoldebau'r Gweinidog iechyd wedi eu rhestru ar wefan eich Llywodraeth eich hun fel 'goruchwylio darpariaeth a pherfformiad yn y GIG'. Felly, ni all fod unrhyw amheuaeth pwy sy'n gyfrifol am ganiatáu i'r sefyllfa yn Ysbyty Brenhinol Morgannwg ddirywio. Mae lefelau staffio ym mhob un o dair uned damweiniau ac achosion brys Cwm Taf Morgannwg yn llawer is na'r safonau ar gyfer y DU gyfan. 7,000 o bobl i bob un meddyg ymgynghorol yw cyfartaledd y DU—mae'n 15,000 i bob un ym mwrdd iechyd Cwm Taf Morgannwg.

Mae'r Coleg Brenhinol Meddygaeth Frys yn argymell y dylai fod tua 10 meddyg ymgynghorol mewn ysbyty sydd oddeutu maint Ysbyty Brenhinol Morgannwg. Pam ydych chi wedi caniatáu iddo gyrraedd y sefyllfa hon? Yn ystod yr etholiad cyffredinol diweddar, tynnodd Ysgrifennydd iechyd yr wrthblaid Lafur, Jonathan Ashworth, sylw at y perygl 'eithafol' a 'thrychinebus' o ganlyniad i golli rhai gwasanaethau 24 awr yng ngogledd-ddwyrain Lloegr. Ei ateb:

Rydym ni'n addo y byddwn ni'n mynd i'r afael â hyn yn ystod 100 diwrnod cyntaf Llywodraeth Lafur.

Rydych chi wedi bod yn gyfrifol yng Nghymru nid am 100 diwrnod, ond am 20 mlynedd. Ble ydych chi wedi bod?

Llywydd, mae'r ffigurau a ddyfynnwyd gan yr Aelod ar ddechrau ei gwestiwn atodol yn gwbl anghywir. Mae e'n rhannu'r peth anghywir gan y peth anghywir. Mewn ffordd, nid dyma'r mater dan sylw, ond credaf y dylai edrych yn ofalus, fel ei fod ceisio cael ffigurau'n gywir pan fydd yn eu dyfynnu, oherwydd mae'n anghywir iawn o ran yr hyn y mae wedi ei ddweud.

Y broblem wirioneddol, fodd bynnag, yw hyn: mae Llywodraeth Cymru yn ariannu'r gwasanaeth iechyd gwladol ar lefel uwch nag erioed, mae gennym ni fwy o feddygon ymgynghorol yn gweithio yn y gwasanaeth iechyd gwladol yng Nghymru nag erioed o'r blaen, mae gennym ni fwy o feddygon damweiniau ac achosion brys ymgynghorol yn gweithio yn y gwasanaeth iechyd nag erioed o'r blaen ac mae gennym ni biblinell o feddygon ymgynghorol y dyfodol yn cael eu cynhyrchu yn y GIG yng Nghymru gyda'r systemau hyfforddi sydd gennym ni. Ceir prinder meddygon ymgynghorol i weithio mewn adrannau damweiniau ac achosion brys ar draws y Deyrnas Unedig gyfan. Mae Llywodraeth Cymru yn gweithio bob dydd i geisio unioni hynny yma yng Nghymru.

Wrth greu'r GIG ym 1948, enillodd Aneurin Bevan ddadl o amgylch bwrdd y Cabinet, yn erbyn rhai fel Herbert Morrison, bod yn rhaid i fyrddau rhanbarthol yn y GIG fod yn atebol i Weinidog iechyd, a gweithio o dan ei gyfarwyddyd, neu fel arall ni fyddai'n wasanaeth iechyd gwladol, a dyna pam y cafwyd y dyfyniad enwog apocryffaidd am bedyll gwelyau yn cael eu gollwng yn Nhredegar yn atseinio yng nghoridorau Whitehall.

Mae eich dadl ddoe bod y penderfyniad ynghylch pa un a ddylid israddio gwasanaethau damweiniau ac achosion brys yn Ysbyty Brenhinol Morgannwg yn fater i glinigwyr yn bennaf ac nid gwleidyddion yn mynd yn groes i egwyddorion sylfaenol y GIG, mae'n mynd yn groes i egwyddorion sylfaenol y Senedd hon ac mae hyd yn oed yn mynd yn groes i werthoedd craidd eich plaid eich hun, a dyna pam y mae cynifer o'ch Aelodau eich hun yn ymuno â Phlaid Cymru ac eraill i anwybyddu eich cyngor i brotestio yn erbyn y newidiadau hyn. Onid oes gan bobl y Rhondda, y Cymoedd canolog ac, yn wir, gweddill Cymru yr hawl i ddisgwyl cael Prif Weinidog a fydd yn ymyrryd ar eu rhan, yn hytrach na dim ond dweud, 'Dim byd i'w wneud â mi'?

Wel, yn sicr mae gan bobl y Rhondda a'r bobl sy'n defnyddio Ysbyty Brenhinol Morgannwg yr hawl i wneud yn siŵr bod eu barn yn hysbys; eu bod, drwy eu cynrychiolwyr lleol, yn ymgysylltu â'r bwrdd iechyd a'u bod yn gwneud yn siŵr bod y bwrdd iechyd yn darparu gwybodaeth iddyn nhw; a'u bod nhw'n cynnig syniadau i'r bwrdd iechyd. Wrth gwrs, maen nhw'n iawn i gael y berthynas ymgysylltiol honno â'r broses o wneud penderfyniadau.

Y pwynt a wneuthum ddoe, ac fe'i gwnaf eto y prynhawn yma, yw pan fo'n rhaid gwneud penderfyniad ynghylch pa un a yw gwasanaeth yn ddiogel, pa un a yw o'r ansawdd priodol a pha un a yw'n gynaliadwy i'r dyfodol, yna'r bobl iawn i'w holi am hynny pan fydd hi'n amser gwneud penderfyniad, nid tra bydd y penderfyniad wrthi'n cael ei baratoi, yw'r bobl sy'n arbenigwyr yn y gwasanaeth sy'n cael ei ddarparu. Rwy'n credu bod honno'n egwyddor wirioneddol bwysig—sef os ydych chi eisiau gwybod pa un a yw gwasanaeth cardiaidd yn ddiogel ac yn gynaliadwy, yna byddai'n well i chi gael eich cyngor gan bobl sy'n arbenigwyr ym maes llawfeddygaeth gardiaidd.

Arweinydd Plaid Brexit, Mark Reckless.

Nawr ein bod ni wedi gadael yr UE, a gaf i ofyn i chi, Prif Weinidog, sut y dylid ymgynghori â Llywodraeth Cymru ar gytundebau masnach yn y dyfodol a beth yw eich blaenoriaethau? Wrth gwrs, pe byddai Llywodraeth y DU wedi gwrando arnoch chi o'r blaen, pan ddywedasoch y byddai tariffau'n dinistrio diwydiant ceir y DU drwy beri iddo adleoli i'r UE, efallai y bydden nhw'n synnu o glywed y newyddion yr wythnos hon. Dywedodd Groupe PSA, sy'n gwneud ceir Peugeot, Citroën a Vauxhall, y bydden nhw'n ymateb i dariffau yn yr UE trwy gynyddu presenoldeb y cwmni yn y DU yn Ellesmere Port, lle, wrth gwrs, mae llawer o bobl yng ngogledd-ddwyrain Cymru yn gweithio. Yn y cyfamser, mae Nissan yn bwriadu cau gweithfeydd yn yr UE ac adleoli'r gwaith cynhyrchu i'r DU, gyda'r nod o gynyddu eu cyfran o'r farchnad bum gwaith o 4 y cant i 20 y cant, gan ddisodli mewnforion o'r UE. Er gwaethaf hyn, a ydych chi fel Prif Weinidog yn dweud y dylai fod yn rhaid i Lywodraeth y DU gytuno ar ei pholisi masnach gyda chi—feto, i bob pwrpas?

Llywydd, gadawsom yr Undeb Ewropeaidd ddydd Gwener yr wythnos diwethaf. Rwy'n credu ei bod hi braidd yn gynnar erbyn dydd Mawrth yr wythnos hon i fod wedi penderfynu eisoes beth fydd effeithiau hynny, yn enwedig gan nad oes tariffau ac nad oes unrhyw rwystrau heblaw am dariffau ar hyn o bryd, gan ein bod ni'n dal i fod yn y cyfnod pontio. Felly, rwy'n credu y bydd yn rhaid iddo adael i ychydig mwy o amser fynd heibio cyn y gall ddweud pa un a fydd ei safbwynt obeithiol o'r dyfodol yn cael ei wireddu.

Yn fy marn i, y berthynas iawn rhwng Llywodraeth y DU a'r gweinyddiaethau datganoledig ar draws y Deyrnas Unedig yw, pan ddaw Llywodraeth y DU i lunio ei mandad negodi a'i safbwynt negodi gyda gwledydd eraill, boed hynny yr UE neu gyda gwledydd eraill, trydydd gwledydd, byddai Llywodraeth y DU yn gryfach pe gallai ddweud wrth y rhai y mae'n negodi â nhw bod yr hyn y mae'n ei ddweud yn cynrychioli nid yn unig safbwyntiau Llywodraeth y DU, ond safbwyntiau Llywodraethau eraill ar draws y Deyrnas Unedig, ac felly y dylid rhoi strwythurau ar waith i ganiatáu ymgais ar hynny, ac y dylai'r ymgais gael ei gwneud yn onest ac yn ddiffuant gan yr holl bartïon dan sylw. Rwy'n credu mai dyna fydd yn iawn i Gymru; rwy'n credu y bydd yn iawn i'r Deyrnas Unedig hefyd.

Diolch. Wrth gwrs, nid fi sy'n dweud y pethau hyn, ond y cwmnïau ceir, fel yr adroddwyd yn y Financial Times. Ond ni ddylai fod yn syndod, pan fo'r UE yn gwerthu gwerth £265 biliwn o nwyddau i ni, a'n bod ni ddim ond yn gwerthu gwerth £170 biliwn o nwyddau iddyn nhw, os byddwch chi'n gwneud masnach yn ddrytach trwy dariffau, y byddai'r broses gynhyrchu yn adleoli ar sail net o'r UE i'r DU yng ngoleuni'r tariffau hynny. Byddai'n well gen i weld masnach rydd a byddwn hefyd yn cefnogi'n fras, rwy'n credu, yr hyn y mae'r Prif Weinidog newydd ei ddweud; rwy'n credu y bu awgrymiadau yn flaenorol o Lywodraeth y DU yn gorfod cytuno ar ei dull o weithredu, ond i'r graddau yr oedd y Prif Weinidog yn sôn amdanyn nhw nawr— ymgynghori—rwy'n ei gefnogi yn hynny o beth, ac yn cytuno y byddai sefyllfa Llywodraeth y DU yn cryfhau pe byddai cefnogaeth eang i'w safbwynt negodi.

Fodd bynnag, byddwn yn rhybuddio'r Prif Weinidog rhag tybio y byddai'n cael cefnogaeth yng Nghymru i wrthwynebu Llywodraeth y DU ar y mater hwn. Rydym ni'n cael ein hatgoffa heddiw bod cefnogaeth i ddiddymu'r lle hwn yn fwy na'r gefnogaeth i annibyniaeth, ac eto mae eich Gweinidog, Ken Skates, newydd ysgrifennu at Aelodau Seneddol i ddweud wrthyn nhw am newid datganoli rheilffyrdd—ac rwy'n dyfynnu—i fynd i'r afael â phryderon sy'n cael eu codi gan y mudiadau annibyniaeth sy'n tyfu yng Nghymru ac yn yr Alban.

Prif Weinidog, siawns ei bod hi'n afresymol i roi pwysau ar Lywodraeth y DU fel pe byddech chi'n Nicola Sturgeon Caerdydd.

Wel, Llywydd, nid oes gen i unrhyw bolisi o wrthdaro â Llywodraeth y DU, na chyda Llywodraethau'r Alban na Gogledd Iwerddon ychwaith. Daw Llywodraeth Cymru i'r drws ym mhob un o'r trafodaethau yr ydym ni'n eu cael gyda'r nod o fod yn aelod cyfrannol cadarnhaol o'r trafodaethau rhynglywodraethol hynny. Fodd bynnag, yr hyn yr wyf i'n anghytuno ag ef yn ei gylch yw hyn: pan fo'n buddiannau ni'n wahanol i rai Llywodraeth y DU, wrth gwrs, byddwn i bob amser yn siarad o'u plaid ac ni fydd dim yn ein hatal rhag gwneud yn siŵr, pan fyddwn ni'n credu bod rhywbeth er lles Cymru, boed hynny'n weithgynhyrchu ceir, boed hynny yn y ffordd y caiff cyllid rheilffyrdd ei drefnu ar draws y Deyrnas Unedig, yna byddwn yn gwneud ein gwaith. Byddwn yn cyflawni'r cyfrifoldeb hwnnw ac ni fyddwn byth yn eu gadael mewn unrhyw amheuaeth—nid am ein bod ni'n chwilio am ddadl, ond am fod gennym ni waith i'w wneud sy'n golygu bod y Senedd hon yma i gynrychioli safbwyntiau pobl yng Nghymru, ac mae'n rhaid i ni wneud hynny heb ofni unrhyw wrthddywediad gan eraill.