7. Pa asesiad mae’r Gweinidog wedi ei wneud o effaith Bil y cwricwlwm arfaethiedig ar y Gymraeg? OQ55382

Mae asesiad effaith integredig wedi ei gwblhau ar y Bil cwricwlwm ac asesu. Mae hwn yn cynnwys asesiad o’i effaith ar yr iaith Gymraeg, ac fe gyhoeddwyd yr asesiad effaith integredig gyda’r Papur Gwyn ar y Bil ym mis Ionawr 2019.

Dwi'n gwybod mai'r peth olaf yr ydych chi eisiau ei weld ydy fod y cwricwlwm newydd yn cael effaith andwyol o ran uchelgais eich Llywodraeth chi i gyrraedd 1 miliwn o siaradwyr, neu, yn wir, yn tanseilio eich ymdrechion chi mewn unrhyw ffordd. Yn wir, byddai unrhyw Weinidog y Gymraeg am edrych am gyfleon i gryfhau'r Gymraeg drwy'r ddeddfwriaeth newydd yma. Ond os profir i chi y bydd gan y Bil yma ganlyniadau anfwriadol—unintended consequences—fydd yn niweidiol i'r Gymraeg, a fyddwch chi wedyn yn fodlon cefnogi ymdrechion i newid yr hyn fydd ar wyneb y Bil? Hynny yw, os daw hi'n glir yn ystod taith y Bil drwy'r Senedd y byddai'r Ddeddf yn niweidio eich uchelgais 1 miliwn o siaradwyr chi, a wnewch chi bwyso am newid?

Wel, fe fyddwn i jest yn dweud mod i yn cael trafodaethau eithaf dwys gyda'r Gweinidog Addysg ar y mater yma. Wrth gwrs, byddwn i'n gofidio'n enbyd pe byddai yna unrhyw achos lle byddai hynny'n cael effaith andwyol ar yr iaith Gymraeg. Felly, mae'n bwysig sicrhau ei bod hi'n bosibl parhau i drochi plant trwy gyfrwng y Gymraeg ac nad oes dim anawsterau yn y maes yna, a hefyd ein bod ni'n edrych ar y ffaith, erbyn 2050, ein bod ni eisiau gweld 40 y cant o'n plant ni'n cael addysg drwy gyfrwng y Gymraeg. Felly, mae'r materion yma'n cael eu codi ac, wrth gwrs, dwi'n gobeithio, pan fydd y Bil yn cael ei gyhoeddi mewn ffordd ffurfiol yn ystod yr wythnosau nesaf, y bydd pethau mewn lle lle y byddaf i'n gyfforddus gyda nhw ac, wrth gwrs, y bydd pobl sydd yn poeni am yr iaith Gymraeg yn gyfforddus gyda nhw hefyd. 

Diolch yn fawr, Gweinidog.