1. A wnaiff y Dirprwy Weinidog ddatganiad am gefnogaeth i lochesi i fenywod yng Nghymru yn ystod pandemig COVID-19? OQ56035

Eleni, rydym ni wedi buddsoddi dros £4 miliwn o gyllid ychwanegol yn y sector trais yn erbyn menywod, cam-drin domestig a thrais rhywiol. Mae hyn yn cynnwys £1.3 miliwn o arian newydd ar gyfer llety cymunedol a alldalwyd, a fydd yn rhyddhau lleoedd lloches. Ac yn ystod y pandemig, rwyf i wedi ailgyfeirio cyllid i gynorthwyo llochesi ac wedi cyhoeddi canllawiau i ddarparwyr.

Diolch, Dirprwy Weinidog, ac rwy'n cydnabod y cymorth hwnnw ac yn ei groesawu'n fawr. Rwyf i wedi siarad yn ddiweddar gyda Cymorth i Fenywod Rhondda Cynon Taf, sy'n dweud wrthyf na allan nhw gael profion COVID-19 ar y safle i staff na phreswylwyr llochesi, sy'n achosi problemau iddyn nhw ac yn effeithio ar eu gallu i helpu pobl mewn angen. A allwch chi godi hyn gyda chyd-Weinidogion yn Llywodraeth Cymru, fel y gellir trin llochesi i fenywod yn yr un modd â chartrefi gofal efallai, at ddibenion profion COVID?

Diolchaf i Vikki Howells am y cwestiwn pwysig yna, ac rwyf i wedi codi hyn gyda'r grŵp strategol trais yn erbyn menywod, cam-drin domestig a thrais rhywiol. Mae hwnnw yn cyfarfod yn rheolaidd gyda'r holl ddarparwyr gwasanaeth, a gwahoddwyd y swyddogion profi, olrhain a diogelu ganddyn nhw i ddod i'r cyfarfod i drafod hyn gyda'r grŵp strategol, i ateb cwestiynau a mynd i'r afael â phryderon. Felly, mae Llywodraeth Cymru wrthi'n ystyried mynediad at brofion ar gyfer grwpiau asymptomatig nad ydyn nhw wedi'u cynrychioli yn ddigonol. Byddai hyn yn cynnwys gweithwyr a chleientiaid mewn ysbytai, yn ogystal â llochesi, oherwydd maen nhw'n cael eu hystyried yn rhan o'r gwaith hwn. Ac rwy'n credu y byddai protocolau profi, olrhain a diogelu yn berthnasol, wrth gwrs. Os gall unrhyw un sy'n byw neu'n gweithio mewn lloches gael profion, mae'n amlwg bod yn rhaid iddyn nhw ddangos symptomau coronafeirws. Ond, o ran y rhai mewn llochesi sy'n agored i niwed ac yn derbyn gwasanaethau cymorth, mae angen i ni sicrhau y gallwn ni gael mynediad at hyn, ac rwy'n credu y bydd y trafodaethau sy'n parhau gyda'r darparwyr, a Cymorth i Fenywod, wrth gwrs, yn ein harwain at y canlyniad iawn.

Dirprwy Weinidog, canfu adroddiad gan y Rhwydwaith Troseddau Gwledig Cenedlaethol y llynedd, a amlygwyd gan Cymorth i Fenywod Cymru, i ddioddefwyr trais domestig mewn ardaloedd gwledig, ac rwy'n mynd i ddyfynnu'n uniongyrchol yn y fan yma, bod 'rhwystrau i weithredu' yn llawer mwy cymhleth a llesteiriol mewn ardaloedd gwledig nag mewn ardaloedd trefol; mae'n ymddangos yn debygol mewn ardaloedd gwledig nad yw dioddefwyr yn gwybod ble i fynd i gael y math o gymorth sydd ei angen; mae'n fwy anodd ei gydgysylltu neu gael gafael arno ac mae'r ofn y bydd unrhyw gysylltiad yn cael ei ddarganfod yn uwch.

O gofio bod llai o oroeswyr mewn lleoliadau gwledig yn datgelu, mae'n amlwg y bydd angen i wasanaethau fod yn seiliedig ar angen yn hytrach na galw, ac mae'n gofyn am strategaeth fwriadol i sicrhau nad yw ymchwil, data a dadansoddi yn cael eu hystumio tuag at y gofynion trefol a'u bod nhw'n gwbl gynhwysol o'n cymunedau gwledig. Felly, roeddwn i'n meddwl tybed, Dirprwy Weinidog, a allech chi amlinellu pa gamau y mae eich Llywodraeth wedi eu cymryd i unioni'r duedd drefol hon, ac i sicrhau bod anghenion dioddefwyr trais domestig gwledig yn cael sylw llawn hefyd.

Diolch i Angela Burns am y cwestiwn pwysig yna. Ac mae materion gwledigrwydd yn cael sylw. Yn wir, diolchaf i Joyce Watson, a gynullodd ac a gynhaliodd gyfarfod ar Wythnos y Rhuban Gwyn a oedd yn canolbwyntio yn benodol, gyda Ffederasiwn Cenedlaethol Sefydliadau'r Merched, ar faterion trais domestig mewn ardaloedd gwledig. A materion—. Er enghraifft, mae'r ffyrdd y gallwn ni gefnogi a helpu wedi eu rhoi ar gael. Mae gennym ni chwe ystafell fideo-gynadledda ar draws Dyfed-Powys, yn eich rhanbarth chi, i'w gwneud yn haws cynnal y cynadleddau achos traws-sector hollbwysig hynny, y cynadleddau asesu risg amlasiantaeth. Rydym ni wedi darparu cyllid ychwanegol ar gyfer llety cymunedol a alldalwyd, wedi darparu cyllid i alluogi tystion i roi tystiolaeth o bell, gyda chymorth gan ddarparwyr gwasanaeth. Ac yn wir, o ran yr arian ychwanegol hwnnw ar gyfer llety cymunedol, dyrannwyd £427,543 yn uniongyrchol i Ganolbarth a Gorllewin Cymru. Ond mae hyfforddiant yn hanfodol bwysig—hyfforddwyd tua 30,000 o weithwyr proffesiynol drwy ein fframwaith hyfforddi cenedlaethol yng Nghanolbarth a Gorllewin Cymru y llynedd. Felly, mae'n rhaid iddo fod yn ymateb Cymru gyfan. Ond mae gwledigrwydd, gallaf sicrhau'r Aelod, yn hanfodol o ran estyn allan a darparu'r cymorth hwnnw.