6. Pa asesiad mae Llywodraeth Cymru wedi'i wneud o faint o raglen ddeddfwriaethol Llywodraeth y Deyrnas Unedig sy'n cyffwrdd ar feysydd datganoledig? OQ57065

Diolch am y cwestiwn. Mae effaith gronnol Biliau presennol Llywodraeth y DU ar y setliad datganoli yn peri pryder mawr. Mae Llywodraeth Cymru'n gweithio gyda Llywodraeth y DU i wneud newidiadau i'r Biliau nad ydynt yn parchu datganoli.

Diolch am yr ateb. Fel y gwyddoch, mae yna gynnydd sylweddol wedi bod yn nifer yr LCMs y tymor yma. Fydd y cyfreithiau yma ddim yn ddwyieithog, fyddan nhw ddim yn hygyrch ac, yn waeth fyth, fyddan nhw ddim yn cael eu craffu yn llawn gan y Senedd yma. Pa drafodaethau ydych chi wedi eu cael efo Llywodraeth y Deyrnas Gyfunol a'ch cyd-Weinidogion yma i sicrhau na fydd y cynnydd yma yn yr LCMs yn parhau?

Wel, lle bynnag y ceir deddfwriaeth Llywodraeth y DU sy'n effeithio ar ddatganoli neu sydd â chysylltiad â chyfrifoldebau datganoledig, mae'r mater o osod memoranda cydsyniad deddfwriaethol yn codi. Ac wrth gwrs, mae'r rhain yn orfodol; nid dewis ydynt. Credaf mai'r cwestiwn y mae'r Aelod yn ei ofyn serch hynny, yw natur y ddeddfwriaeth honno ac i ba raddau y mae'n ymwthio neu'n tanseilio'r cyfrifoldebau datganoledig. Ac wrth gwrs, mae hefyd yn codi mater effaith confensiwn Sewel, onid yw, sydd wedi bod o dan lawer o straen.

Rwyf am ailadrodd rhai o'r pwyntiau sydd eisoes wedi'u gwneud, ac un ohonynt yw ein bod wedi gosod gorchmynion cymhwysedd deddfwriaethol mewn perthynas â 14 o filiau. Ar gyfer saith o'r biliau hynny, rydym wedi nodi na allwn argymell cydsyniad. Rydym yn parhau i weithio gyda Llywodraeth y DU mewn perthynas â gwneud newidiadau a allai arwain at roi cydsyniad. Mae'r trafodaethau hynny'n digwydd rhyngof fi a fy swyddog cyfatebol yn Llywodraeth y DU. Maent hefyd yn digwydd mewn cysylltiad â Gweinidogion unigol a deddfwriaeth yn eu portffolios penodol, ac wrth gwrs, ceir ymgysylltiad parhaus yn rheolaidd rhwng swyddogion Llywodraethau pedair gwlad y Deyrnas Unedig.

Os caf ailadrodd, y dull gweithredu sydd gennym, sef ein hegwyddor gyffredinol, yw y dylai deddfwriaeth sylfaenol o fewn cymhwysedd y Senedd gael ei gwneud a'i diwygio gan y Senedd. O bryd i'w gilydd, rhaid inni fabwysiadu dull pragmatig o ddefnyddio deddfwriaeth Llywodraeth y DU i gyflawni ein hamcanion polisi lle mae'r cyfle i wneud hynny'n codi, a lle mae'n synhwyrol ac yn fanteisiol i wneud hynny a'i fod er budd pobl Cymru i wneud hynny.

Ond nid damwain, Gwnsler Cyffredinol—rwy'n ddiolchgar iawn i Mabon ap Gwynfor am godi'r pwnc hollbwysig hwn y prynhawn yma—yw'r ffaith ein bod wedi gweld rhes o orchmynion cymhwysedd deddfwriaethol nad oes angen cydsyniad deddfwriaethol arnynt, ac eithrio'r ffaith bod Llywodraeth y DU am erydu pwerau'r lle hwn, am erydu cymhwysedd democratiaeth Gymreig, ac am sicrhau bod ein rhyddid i ddeddfu yn cael ei gyfyngu gymaint ag y gallant heb ddeddfu'r lle hwn allan o fodolaeth? Ac a yw hyn eto'n sicrhau bod mwy o gyfiawnhad nag erioed dros y datganiad a wnaethoch ddoe ar gonfensiwn cyfansoddiadol i sicrhau bod gennym gyfansoddiad y gallwn fod yn siŵr ohono? Rydym eisoes wedi gweld newidiadau i'r setliad ers i ni gael ein hethol chwe mis yn ôl. Mae'n ymyrraeth annioddefol ar ein democratiaeth, ac mae angen inni allu cael setliad sy'n cryfhau democratiaeth Cymru yn hytrach na thanseilio democratiaeth Cymru.

Diolch i'r Aelod am y sylwadau hynny a chredaf ei fod yn llygad ei le; nid damwain yw hi, yn fy marn i. Pan edrychwch ar yr effaith gronnol a'r cyfuniad o ddeddfwriaeth mewn meysydd penodol, mae'n ymddangos i mi fod yna strategaeth gydunol ar waith. Credaf ei bod yn strategaeth sy'n deillio o'r ffaith bod gennym Lywodraeth sy'n casáu datganoli yn y bôn ac sy'n credu mai camgymeriad oedd datganoli. Pa neges sy'n—[Torri ar draws.] Pa neges—[Torri ar draws.] Pa neges—? Wel, i bwy bynnag sy'n dweud, 'Am rwtsh', ni fyddai ond yn rhaid inni ddyfynnu'n ôl iddo sylwadau Prif Weinidog y DU a wnaed ac a gyhoeddwyd yn eang, ac mae yntau'n ymwybodol iawn ohonynt. Rwy'n credu bod yr anhawster yn deillio nid yn unig o gredu bod datganoli yn gamgymeriad—

Gadewch i'r Gweinidog barhau â'i ateb mewn tawelwch, os gwelwch yn dda.

—nid yn unig fod datganoli'n gamgymeriad, ond mewn gwirionedd, lle mae gennych Lywodraeth sy'n methu cydnabod y cryfder gwirioneddol sy'n deillio o ddatganoli grym a grymuso pobl a chymunedau, a sut y mae datganoli'n dda i ddemocratiaeth, ac mae'n drueni fod gennym Brif Weinidog ar hyn o bryd sydd nid yn unig wedi gwneud y sylwadau hynny, ond sydd heb dynnu'r sylwadau hynny yn ôl yn iawn chwaith. Cymeraf fod hynny'n golygu ei fod yn arddel y sylwadau hynny, a dyna'r sylwadau sy'n arweiniad a aiff allan i weddill aelodau'r Cabinet.