6. Beth mae'r Llywodraeth yn ei wneud i gefnogi'r economi werdd yn Nwyrain De Cymru? OQ57088

Yn fy natganiad i’r Siambr ddoe, amlinellais weledigaeth Llywodraeth Cymru ar gyfer yr economi werdd a chadarnheais ei rôl sylfaenol yng nghynnydd ein cenhadaeth i gryfhau ac ailadeiladu'r economi.

Diolch yn fawr. Yn ystod dadl Plaid Cymru fis diwethaf ar y sector ynni a’r argyfwng hinsawdd, cafwyd ymateb gan eich Llywodraeth a oedd yn awgrymu newid cadarnhaol o ran sicrhau bod y cyfoeth a gynhyrchir gan ynni adnewyddadwy yn cael ei gadw yng nghymunedau Cymru. Cyfeiriwyd at, ac rwy'n dyfynnu, 'astudiaeth ddofn' y diwrnod canlynol, i weld pa rwystrau y gellir eu goresgyn i gynyddu capasiti ynni adnewyddadwy sy'n eiddo i gyrff cyhoeddus a grwpiau cymunedol ledled Cymru. Mae gwir angen inni weld cynnydd mewn perthynas â pherchnogaeth gymunedol, oherwydd dangoswyd bod hyn yn allweddol mewn nifer o enghreifftiau rhyngwladol wrth newid agweddau'r cyhoedd tuag at gynhyrchu ynni adnewyddadwy. Dair wythnos wedi’r ‘astudiaeth ddofn’ fel y'i galwyd, pa ddiweddariad y gallwch ei roi ar yr ymdrechion i sicrhau bod elw a buddion prosiectau ynni yng Nghymru yn aros yng Nghymru?

Wel, mae hwnnw’n waith y byddaf yn ei wneud gyda'r Gweinidogion yn yr adran newid hinsawdd. Fel y bydd yr Aelod yn gwybod, mae gennym ddiddordeb mawr mewn sicrhau bod ein rhwymedigaethau i ddyfodol y blaned yn cael eu cyflawni, ond mae elw economaidd gwirioneddol i'w gynhyrchu o hyn hefyd. Ac rwy'n ystyried pwynt yr Aelod ynghylch ymgysylltu â'r gymuned a pherchnogaeth ar rai o'r prosiectau ynni wrth symud ymlaen. Felly, ni fyddaf yn gallu rhoi ateb ichi heddiw, ond gallaf ddweud y byddaf yn parhau i weithio gyda Gweinidogion yn yr adran newid hinsawdd, nid yn unig i ddarparu ffordd well o gynhyrchu pŵer sy'n adnewyddadwy ac nad yw'n peryglu dyfodol y blaned, ond sydd hefyd yn gallu sicrhau difidend economaidd go iawn i gymunedau lleol.

Hyrwyddo'r agenda werdd yw un o'r tasgau mwyaf i bob Llywodraeth yn y ganrif hon. Dyna pam yr hoffwn gofnodi hanes trawiadol Cyngor Sir Fynwy, a oedd yn un o'r awdurdodau lleol cyntaf i gefnogir datganiad ar newid hinsawdd. Ond wrth hyrwyddo'r agenda werdd, mae'n hanfodol nad yw'r economi werdd, a busnesau a phrosiectau lleol yn arbennig, yn cael eu hesgeuluso, Weinidog. Rydym wedi gweld, yn sir Fynwy, y buddion aruthrol y gellir eu hennill yn y maes hwn, yn arbennig mewn perthynas ag adeiladu ein fferm solar ein hunain ar dir y cyngor. Gan gadw hynny mewn cof, a allwch chi amlinellu’r camau penodol y mae Llywodraeth Cymru yn eu cymryd i hyrwyddo'r economi werdd yn sir Fynwy? Diolch.

Wel, ni allaf rannu'r camau rydym yn eu cymryd i hyrwyddo'r economi werdd yn sir Fynwy gan nad oes gennyf y manylion wrth law ar hyn o bryd, ond rwy'n hapus i ysgrifennu atoch, ac rwy'n siŵr y bydd cyn arweinydd Cyngor Sir Fynwy yn falch iawn o’ch clywed yn canmol eu gwaith yn y gorffennol. Ond gallaf ddweud, o ran hyrwyddo ffynonellau ynni adnewyddadwy a'r buddion economaidd, fod ganddo ystod sylweddol o ffactorau cadarnhaol, ac nid yn unig yn sir Fynwy, wrth gwrs—heddiw, byddwch wedi gweld yr adroddiadau am y fferm solar sy'n helpu i bweru adnoddau sylweddol ar gyfer Ysbyty Treforys hefyd. Felly, mae Llywodraeth Cymru, mewn amryw o ardaloedd, yn mynd ati'n ymarferol i hyrwyddo ffynonellau ynni adnewyddadwy ac enillion economaidd, a byddwn yn fwy na pharod i roi'r wybodaeth ddiweddaraf iddo, fel rwy'n siŵr y bydd yn ymwybodol, am brosiectau o’r fath yn etholaeth sir Fynwy.FootnoteLink

Gwybodaeth ychwanegol at y Cyfarfod Llawn (Saesneg yn unig)